මගේ නස්රුදින් කතා පොත් පෙළේ පස් වැන්න දැන් නිකුත් වෙලා තියෙනවා. ප්‍රකාශනය දොරට වැඩියේ කොළඹ සීමාසහිත ඇම්. ඩී. ගුණසේන සමාගමේ අනුග්‍රහයෙන්. මීට වසර පනහකට විතර ඉස්සර ලේක්හවුසියෙන් පළ කළ ‘නවයුගය’ සඟරාවට නවමුහුණුවරක් දෙන්න විවිධ විශේෂාංග රැසක් එක් කරන්න අපට සිදුවුණා. ඒකාලේ ‘නවයුගය’ කර්තෘ පදවිය දැරුවේ දිවංගත විමලසිරි පෙරේරා සූරීන්. එතුමා තමයි අපට මෙතෙක් හඳුන්වා නොදුන් විශේෂාංග ගෙන්න කියලා අපට කීවේ. ...

වසර 120ක් තිස්සේ ලක්දිව පුරා එකසේ ජනප්‍රියව පැවතුණු "දන්නෝ බුදුන්ගේ ශ්‍රී ධර්මස්කන්ධා" ගීතය ජාතික උරුමයක් ලෙස නම් කිරීමට කැබිනට් මණ්ඩලය ගෙන ඇති තීරණයත් සමග එම ගීතය පිළිබඳ අලුත් කතාබහක් මතුවී තියෙනවා. 1903 වර්ෂයේදී වේදිකා ගත වූ නීතිඥ ජෝන් ද සිල්වා ශුරින්ගේ ‘සිරිසඟබෝ’ නාට්‍යය සමග ජනතාව අතරට ආ මේ ගීතය තාමත් එදා මෙන්ම ජනප්‍රියයි. මෙතරම් ජනප්‍රිය ගීයක් මේ තරම් කාලයක් ජන ...

මීට වසර 3,350කට පෙර විසූ මිසර පාරාවෝ අධිරාජයකු පිළිබඳ අපූරු හෙළිදරවුවක් පසුගියදා අපට දැන ගන්න ලැබුණා. ඒ අන් කිසිවකු නොව ක්‍රි. පූ. 1335-1323ත් අතර විසුවේ යැයි සැලකෙන 18 වන මිසර පාරාවෝ රාජ වංශයට අයත් තුතන්කාමන් අධිරාජයා ගැනයි. මිසරවේදිනියක වන සොෆියා අසීස් තමයි, මේ හෙළිදරවුව කළේ. ඇය කියන්නේ මේ ගැටවර වියේ අධිරාජයකු වූ තුතන්කාමන් මිය ගියේ අධික ලෙස බීමත්ව රිය පැදවීමට ...

ඔහු මයිකල් ඔන්ඩච්චි, ශ්‍රී ලංකාවේ උපන් කැනේඩියානු කවියෙකි‍;‍ ලේඛකයෙකි; සාහිත්‍ය නිර්මාණකරුවෙකි; නවකතාකරුවෙකි; සංස්කාරකවරයෙකි; චිත්‍රපට නිෂ්පාදකයෙකි. ඔහු සිය ධනය කැප කර ග්‍රේෂන් සාහිත්‍ය සම්මානය ආරම්භ කළේ, ඉංග්‍රීසි බසින් නිර්මාණ කරණයේ යෙදෙන ශ්‍රී ලාංකික කතුවරයින් හඳුනා ගැනීමටයි. වසරේ හොඳම සාහිත්‍ය නිර්මාණය සඳහා පැවැත්වෙන ග්‍රේෂන් සම්මානය පිරිනැමෙන්නේ, 1992 වසරේදී මයිකල් ඔන්ඩච්චි විසින් ආරම්භ කරන ලද The Gratiaen Trust භාරය මගිනුයි‍.මයිකල් ඔන්ඩච්චිඔහු රචනා කළ ...

ඉංග්‍රීසි බසින් රචනා කරන ශ්‍රී ලාංකික ලේඛක ලේඛිකාවන්ට සම්මාන පිරි නැමෙන විශිෂ්ටතම සම්මානයක් සේ සැලකෙන ග්‍රේෂන් සම්මාන උළෙල මෙවර පැවත්වුණේ 30 වන වරටයි. මෙවර ග්‍රේෂන් සම්මාන උළෙලේදී 2023 වසරේ ලද විශිෂ්ටතම සාහිත්‍ය කෘතියට හිමි සම්මානය කෙටිකතා සංග්‍රහයකට හා නවකතාවකට වශයෙන් කෘති දෙකකට හිමි වුණා. මෙසේ සම්මානයට පාත්‍ර වූයේ තරුණ දන්ත වෛද්‍යවරියක් හා තරුණ පරිගණක ඉංජිනේරුවෙක්. සම්මානයට පාත්‍ර වූ තරුණ දන්ත ...

“ආචාර්ය ස්මිත්, ඊයේ මට හරිම අපූරු විධියේ මාළුවෙක් දකින්න ලැබුණා. ඒ මාළුවා අල්ලා ගැනීමට හැකි වී තිබුණේ කුල්මන් අවට මුහුදෙන්. මාළුවාගේ සිරුර පුරාම ඝන කොරපොතු තියෙනවා. ඒක හරියට සන්නාහයකින් සැරසිලා වගෙයි. වරල් ගාත්‍රා වගෙයි. වරල් වගේ නොවේ” - මේ ලිපිය ලිව්වේ, 1938 වසරේ දෙසැම්බර් 23 වැනිදා, එවකට දකුණු අප්‍රිකාවේ ස්ථාපිත කර තිබුණු නැගෙනහිර ලන්ඩන් කෞතුකාගාරයට අයත් ශාඛාවේ, සේවය කළ එකම ...

දැන් හදිසියේ ම ක්ෂීරපථයේ හෙවත් මන්දාකිනියේ මැද සිට නැවත නැවතත් අමුතු සංඥා නිකුත් වෙන්නට පටන් අරන් තියෙනවා. ඒවා පිටසක්වළ ජීවීන්ගෙන් ලැබෙන ඒවා විය හැකියැයි, විද්‍යාඥයන් පිරිසක් ඔවුන්ගේ අධ්‍යයනයකින් කියනවා. ඔවුන් එයින් කියන්නේ මෙය සක්වළ ජීවීන්ගෙන් අපට ලැබෙන ‘ආයුබෝවන්’ පණිවිඩයක් විය හැකි බවයි. අපේ මන්දාකිනියේ කේන්ද්‍රය දෙසට මෙසේ අපේ විද්‍යාඥයන් යොමු වුණේ ඉන් හදිසියේ ම නිකුත් වෙන්නට පටන් ගත් විස්මිත සංඥා ...

රත්න ශ්‍රී විජේසිංහයන්ගේ 70 වැනි ජන්ම දිනය හා 50 වසරක නිර්මාණ දිවියත් නිමිති කොට ගෙන ඇගැයුම් උළෙලක් කොළඹ පදනම් ආයතනයේ පැවැත්විණ. ඒ අරමුණු කොට ගෙන ඔහුගේ ගීත නිර්මාණ භාවිතය ගැන විශේෂ ලිපියක් 2023 ජූනි 6 වැනි දා ලංකාදීප’ පත්‍රයේ වීමංසා සංග්‍රහයේ පළ විය. මහේෂ් ක්‍රිෂාන්ත ලියූ ඒ ලිපිය ඉතා ප්‍රශස්ත එකකි. ඒ නිසා ‘මල් කැකුළු’ පාඨකයන් වෙනුවෙන් එය මෙසේ උපුටා ...

සෞර ග්‍රහමණ්ඩලයේ ග්‍රහයන් අතර යෝධ ග්‍රහයා ලෙස සැලකුණු බෘහස්පතී හෙවත් ගුරු ග්‍රහයා පරදවා පරිවාර ග්‍රහයන් අතරින් සෙනසුරු හෙවත් ශනි ග්‍රහයා පසුගියදා අංක එකට පත් වුණා. මෙතෙක් වැඩිම චන්ද්‍රයන් පිරිසක්, එනම් පරිවාර චන්ද්‍රයන් 95ක්, සමග පිරිවරා ගෙන පසුගිය පෙබරවාරිය තෙක් රජ කරමින් සිටි ගුරු දෙවැනි තැනට පත් වුණා. ඒ සෙනසුරුට පරිවාර චන්ද්‍රයන් 117ක් සිටින බව අන්තර්ජාතික විද්‍යාඥයන් පිරිසක් විසින් ප්‍රකාශයට පත් ...

සත්ව ලෝකයේ සද්දන්තයන් දෙදෙනාම එකවර සොබා දහම තුළ දැක හැකි එකම රට ශ්‍රී ලංකාවයි. ඒ මිරිස්ස මුහුදු වෙරළේ දැක ගත හැකි මුහුදේ දැවැන්තයා වූ තල්මහත්, යාල ජාතික වනෝද්‍යානයේ දී දැක ගත හැකි අලියාත් බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නොවේ. වනාන්තරයේ සද්දන්තයා අලි ඇතුන්ය. ලෝකයේ සෑම සත්ව උද්‍යානයකම පාහේ අලි ඇතුන් දකින්න ලැබුණත්, සොබාදහම තුළ ඔවුන් දිවි ගෙවන අයුරු දැක ගන්නට ලැබෙන්නේ ආසියාවේ ...

වනාන්තරයේ සද්දන්තයා අලි ඇතුන්ය. ලෝකයේ සෑම සත්ව උද්‍යානයකම පාහේ අලි ඇතුන් දකින්න ලැබුණත්, වන අලි ඇතුන් දකින්න ලැබෙන්නේ රටවල් කීපයක පමණයි. වර්තමානයේ අලි ඇතුන් වර්ග ප්‍රධාන දෙකක් ඉන්නවා. ලොකු කන් සහ ලොකු සිරුරක් ඇත්තේ අප්‍රිකානු අලි ඇතුන්ටයි. අප්‍රිකානු අලි ඇතුන් ජීවත් වන්නේ අප්‍රිකා මහද්වීපයට අයත් රටවල වනාන්තරවලයි. ආසියානු අලි ඇතුන් ජීවත් වන්නේ ආසියානු රටවලයි. සෙසු මහද්වීපවලට අයත් රටවල වනාන්තරවල අලි ...

මිහින්තලේ මිස්සක වනයේ දෙවන පෑතිස් රජතුමා දඩ‍ කෙළියේ දී හඹා ගිය ‘ගෝනා’ පසුව ‘මුවා’ වුණේ කොහොම ද? එය කබරගොයා තලගොයා කර ගන්නා සිංහලයන්ගේ පුරුද්ද නිසා ඇති වූවක් ද නැතිනම් සිංහල සිත්තරුන් පින්තාරුව ලස්සන කරන්න කළ පෙරළියක් ද නොදනිමු. හේතුව කුමක් වුවත් ඒ පෙරළිය ගැන සඳහන් කරමින්, සත්ව අහිංසාව පිළිබඳ ඒ අපේ පැරණිම අත්දැකීම ඔස්සේ ලියන මේ ලිපියෙන් අපේ සුමිතුරු ...

ඇය හැමවිටම ප්‍රසන්නව සිනහමුසු මුහුණින් සිටිය යුතුය.භෝජන සංග්‍රහ පැවැත්වීම ඇයට භෝජන සංග්‍රහ පැවැත්වීමට පවා නීති පනවා ඇත. ඇය රාත්‍රි භෝජන සංග්‍රහයක් පවත්වන්නේ නම් ඉතා පරිස්සමෙන්, ඕනැකමින් එය කළ යුතුයි. හැම විට ම එය රාජකීය මාෂල්වරයාගේ කාර්යාලයේ සහය ලබා ගත යුතුය. කෑම මේසයට එක් වන අයගේ නාම ලේඛනය සැකසීමේ සිට අසුන් ගැන්වීමේ පිළිවෙළ දක්වා සිතාමතා සැලසුම් කළ යුතු වෙයි. කිසිම වැරදීමක් ...

කේට් මිඩ්ල්ටන් කුමරිය, වේල්ස් කුමරිය (කලින් කේම්බ්‍රිජ් ආදිපාදවරිය) ලෙස ගෙවන දිවිය බොහෝ දෙනා හිතන තරම් සුන්දර එකක් නොවේ. ඇයට ඇගේ වයසේ සාමාන්‍ය තරුණියකට මෙන් හැසිරීමට නිදහසක් නැත. සුරූපී කෙළිලොල් යුවතියක ලෙස සුන්දර දිවියක අබියස සිටි ඇය විලියම් කුමරු විවාහ කර ගත් දා පටන් ඇයට වෙන ම ජීවිතයකට හුරු වීමට සිදු විය. දෙවැනි එලිසැබත් මහ රැජින විසින් පනවන ලද දැඩි නීතිරීති ...

මෙවර 2023 ජාතික කනිෂ්ඨ මලල ක්‍රීඩා උළෙල පැවැත් වුණේ හෝමාගම, දියගම මහින්ද රාජපක්ෂ ක්‍රීඩාංගනයේ දී පැවැත් වුණා. ඒ සඳහා දිවයිනේ නන් දෙසින් පාසල් සිසු සිසුවියන් විශාල පිරිසක් සහභාගි වුණා. එහිදී මීටර් තුන්දහස බාධක දිවීමේ තරඟයට පාසල් ක්‍රීඩකයන් සූදානම් වෙමින් සිටියා. හංවැල්ලේ කළුඅග්ගල ශාන්ත බොස්කෝ විද්‍යාලයයේ ශෙහ‍ාන් තීක්ෂණ සිසුවාත් මේ තරඟයට ඉදිරිපත්ව සිටියා. ඔහු හදිසියේ ම දැක්කා වේයන්ගොඩ බණ්ඩාරනායක මධ්‍ය ...

අද ජෛව විවිධත්ව දිනයයි. සෑම වසරකම මැයි 22 වන දින සමරන අන්තර්ජාතික ජෛව විවිධත්ව දිනයේ මෙවර තේමාව වන්නේ "ගිවිසුමේ සිට ක්‍රියාව තෙක්: ජෛව විවිධත්වය නැවත ගොඩනඟමු" (‘From Agreement to Action: Build Back Biodiversity’) යන්නයි. මෙම තේමාව අපට කියන්නේ අපේ කැපවීම්වලින් ඔබ්බට ගොස් ජෛව විවිධත්වය යථා තත්වයට පත් කිරීම සහ ආරක්ෂා කිරීම සඳහා අවශ්‍ය පියවර ගැනීමට වහා ක්‍රියාත්මක විය යුතු බවයි. ...

ඩෙනිම් ජීන්ස් යනු ලොව බොහෝ රටවල ජනතාවගේ ඇඳුම් අතර නො වැරදීම දැක ගත හැකි කලිසම් විශේෂයක්. ගැහැනු පිරිමි බේදයක් නැතිව අඳින මේ ජීන්ස් වසර ගණනාවක් තිස්සේම විවිධ අයුරින්, විවිධ විලාසිතාවන් ගනිමින් ජනතාව අතර ජනප්‍රිය පැවතුණා. මේ ලීවායිස් ජීන්ස් (Levi's jeans) කලිසමට මේ වසරේ දී වසර 150 පිරෙනවා. 1873 දී තමයි, ලීවායි ස්ට්‍රෝස් සහ සමාගම (Levi Strauss & Co) මේ කුඩා ...

හොංකොං පොකුණක සිටි මෙතෙක් සොයා ගෙන නොතිබුණු පෙට්ටි ලොඩි විශේෂයක් පළමු වරට හඳුනා ගැනීමට එරට සත්ව විද්‍යාඥයන් සමත් වී තියෙනවා. මායි පෝ (Mai Po) ස්වාභාවික රක්ෂිතයේ වගුරු බිමක පිහිටි පොකුණක සිට හමු වී ඇති මේ අපූරු සත්වයා ප‍ෙට්ටි ලොඩියා හෙවත් බොක්ස් ජෙලිෆිෂ් (box jellyfish) ගණයට අයත් අමුතු එකෙක්. උගේ සීනු හැඩයේ සිරුරෙහි වටේට ඇස් 24 ක් පිහිටා තියෙනවා. ඒ ඇස් ...

අද ජගත් මිහිතල දිනයයි. සෑම වසරක ම අප්‍රේල් 22 වැනිදාට යෙදෙන මිහිතල දිනය වෙනුවෙන් ලොව පුරා හැම බසකින් ම ඒ වසරේ තේමාව ගැන කතා කරනවා. මෙවර 53 වැනි වරට පැවැත්වෙන එහි තේමාව වන්නේ ‘පෘථිවිය යථා තත්වයට පත් කරමු’ (Restore our Earth) යන්නයි. මෙය අපේ රටට ගළපා ගන්නේ කොහොමද? පෘථිවිය යථා තත්වයට පත් කරන්න නම් මුලින් ම ශ්‍රී ලංකාව යථා තත්වයට ...

සාමාන්‍යයෙන් රවුම් රෝද වෙනුවට හතරැස් රෝද තියෙන බයිසිකලයකින් රවුමක් යමුද? ඒත් දැන් නව නිපැයුමක් තනා තියෙනවා, ඒ බයිසිකලයේ රෝද හරි හතරැස්! මේ වගේ අමුතු විධියේ බයිසිකල් ගණනාවක් පසුගිය වසරවල නිපදවනු ලැබුව‍ා. රෝද වෙනුවට සපත්තු යෙදූ බයිසිකලයක් විදුලිය භාවිතයෙන් ජලය මතින් ගිය හැකි නව නිපැයුමත් එයින් එකක්. ඒ අතරින් විස්මිත නිපැයුම තමයි, මේ හතරැස් රෝද ඇති බයිසිකලය.‘ද කිව්’ විශේෂඥයන්ගේ හතරැස් රෝද ...