විද්‍යාඥයන්ට හමුවුණු අලුත් ඩයිනසෝර යෝධයකු ගැන කියන්නයි මේ හදන්නේ. ඇමෙරිකා - කැනඩා දේශසීමාවේ, ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ මොන්ටානාහි ජූඩිත් ගංගාව පිහිටි භූමිය (Judith River Formation) ඩයිනසෝර පොසිල සඳහා ප්‍රකටය. ‘මොන්ටානා බෑඩ්ලන්ඩ්ස්’ (Montana's Badlands) නමින් හැඳින්වෙන මෙම භූමියේ, පොසිල විද්‍යාඥයෝ නිරන්තරයෙන් කැණීම් කරති. ඒ, වසර මිලියන ගණනක් අතීතයේ මිහිමත රජ කළ දැවැන්තයන් හෙවත් ඩයිනසෝරයන්ගේ පොසිල අස්ථි සොයමිනි. 2019 වසරේ දී කැණීම් කරමින් ...

“ලොව ගණ’ඳුර දුරු කරන්න ගුණ නුවණට මඟ පෙනෙන්න පුංචි අපට දැනුම දෙන්න හඳමාමට සවන් දෙන්න” ජනප්‍රිය ගායක ජේ. ඒ. මිල්ටන් පෙරේරාගේ හඬින් ගැයුණු මේ තේමා ගීතය දසක හයක් තිස්සේ ගුවන් විදුලියෙන් ප්‍රචාරය වූවා අපට මතකය. මේ තේමා ගීතය ඇසෙත් ම මොන සෙල්ලමක් කර කර සිටියත් ඒ සියල්ල අතරමඟ නවතා දමා පොඩිත්තන් ගුවන්විදුලි යන්ත්‍රය වටා රොක් වූ හැටි, ගත වූ හැට ...

ලෝකයේ උතුම්ම රස්සාව කුමක් දැයි ඔබ මගෙන් ඇසුවොත් මා දෙන උත්තරය කුමක් ද? එය රහසින්වත් පව් නො කෙරෙන, බුදුරජාණන් වහන්සේ ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගයේ දී ‘සම්මා ආජීව‘ කියා හැඳින්වූ රැකියාවක් විය යුතු යැයි මම කියමි. ලේඛකයකු වන මා කරන්නේ ද එවැනි උතුම් රැකියාවකි. එහෙත් ලේඛකයන් අතින් තෙවන සිල්පදය කැඩුණු අවස්ථා ඔවුන්ගේ ලේඛන තුළ බොහෝ විට මම දැක ඇත්තෙමි. එහෙත් එසේ නොවන, ...

පුරාණ ඊජිප්තුව හැඳින්වෙන්නේ මිසරය යන නමිනි. මිසර රජවරුන් හැඳින්වෙන්නේ පාරාවෝ යනුවෙනි. පිරමීඩ ගැන කතා කරද්දී සිහියට නැගෙන්නේ ඊජිප්තුවේ ගීසා නිම්නයේ ඉදි කෙරුණු යෝධ පිරමීඩ ත්‍රිත්වයයි. පැරැණි පුදුම හතටත්, නූතන පුදුම හතටත් අයත් තවමත් අපට දකින්න ලැබෙන ඉදි කිරීමක් ලෙස පිරමීඩ සැලකිය හැකිය. පිරමීඩ යනු පාරාවන් වෙනුවෙන් ඉදි කෙරුණු සොහොන් ගෙවල්ය. පිරමීඩ සම්බන්ධව, නොවිසඳුණු අභිරහස් බොහොමය. එක් අබිරහසක් වන්නේ, ඒවා ඉදි ...

T20 ලෝක කුසලාන ක්‍රිකට් පිරිමි තරගාවලිය මේ දවස්වල ඇමෙරිකා‍ එක්සත් ජනපදයේ හා බටහිර ඉන්දීය කොදෙව් දූපත්වල පැවැත්වෙන බව ඔබ දන්නවා. ලෝක ක්‍රිකට් කවුන්සිලය වතාවටයි, ‍ෙ තරගාවලියක් ඇමෙරිකාවේ පවත්වන්නේ. ටෙස්ට් ක්‍රිකට් ක්‍රීඩා කරන රටවලට අමතරව ලොව ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ කෙටි තරඟ පවත්වන රටවල් ගණනාවකුත් මේ තරඟාවලියට එක්වෙලා ඉන්නවා. ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ වඩාත් ජනප්‍රිය අංගය වූ මේ T20 හෙවත් ‘විස්සයි විස්ස’ තරඟාවලිය මේ පැවැත්වෙන්නේ ...

ඔබ නෝලන්ඩ් ආගෝ දන්නවද? අප කවුරුත් හොඳින් දන්නා බිලියනපති ඇමෙරිකන් ව්‍යාපාරික ඉලොන් මස්ක් සහ ඔහුගේ සමාගම්වලින් එකක් වන ‘නියුරලින්ක්’ සමාගමේ ප්‍රධාන චරිතයක් වන්නේ, නෝලන්ඩ් ආගෝ ය. මීට අවුරුදු අටකට පෙර සිදුවුණු අනතුරක් හේතුවෙන්, සිරුර අප්‍රාණික වී, රෝද පුටුවටත් ඇඳටත් පමණක් සීමා වුණු නෝලන්ඩ්, 30 හැවිරිදි ඇමෙරිකන් තරුණයෙකි. වසර අටකට පසු අද නෝලන්ඩ්, පරිගණකයක් අල්ලන්නේවත් නැතිව, පරිගණකවලට උපදෙස් දෙමින් ඒවා මෙහෙයවමින් ...

වැස්සත් එක්ක මදුරුවන් වැඩියෙන් බෝවෙන බව ඔබ දන්නවා. ඉතින් ඔබ මදුරුවන්ගේ කරදරෙන් බේරෙන්න නොයෙක් දෑ කරනවා නේද? ගේ ඇතුළට එන ඔවුන් පලවා හරින්නට පැඟිරි තෙල් ස්ප්‍රීතු ඉසීම, මදුරු දඟර පත්තු කිරීම, ඖෂධීය හඳුන්කූරු දැල්වීම, විවිධ ද්‍රව්‍ය පත්තු කර දුම් ඇල්ලීම ආදිය කරනවා, දොර ජනෙල් ඇතුළු කවුළුවලට දැල් සවි කරනවා, ඒ වගේම ඇ‍‍ඟ‍ෙහි විවිධ ආලේපන වර්ගත් ගානවා. අලුතින් කරපු පර්යේෂණයක් එක්ක ...

ලොව මෙතෙක් ජීවත් වූ පොහොසත්ම මිනිසා හමුවන්න! ජගත් විද්‍යාඥයන් තුතන්කාමන්ගේ සීයා වූ තුන්වැනි අමෙන්හොටෙප්ගේ මුහුණ මවන්න සමත්වෙලා තියෙනවා. ‍ඒ මුහුණ අද අප මේ දකින්නේ වසර 3400කට පසුවයි. තුන්වැනි අමෙන්හොටෙප්ගේ අධිරාජයා පුරාණ මිසරයේ රජකම් කළේ මීට වසර 3400කට පෙරය. ඔහුගේ මමියේ ඇති හිස්කබල යොදා ගෙන ඔහුගේ මුහුණේ නියම ස්වරූපය මවන්නට විද්‍යාඥයන් සමත් වී සිටිනවා. තුන්වැනි අමෙන්හොටෙප් අධිරාජයාගේ ස්වරූපය මෙසේ මවා ඇත්තේ ...

2022 දිනක නවසීලන්තයට යන අරමුණු ඇතිව සිංගප්පූරු ගුවන්තොටුපොළට ආ මට එහි පැය කීපයක් රැඳී සිටීමට සිදු විය. ඒ අවස්ථාවේ ගුවන්තොටුපොළේ කවුන්ටර හිස්ව පැවතියේ ය. එහෙත් හදිසියේ ම ඈත කවුන්ටර කොනක පුද්ගල ඡායාවක් මතුවනු පෙනුනි. ඔහු කවුන්ටරයෙන් යමක් විමසුවේ ය. ඉන් පිටතට ආ තරුණයෙක් අතට ලියවිලි කීපයක් දුන්නේය. ඒවාත් සමඟ තරුණයා අතුරුදහන් වූ අතර ඔහු යළිත් එහි ඉදිරියේ වූ පුටුවකට බර ...

ලෝකයේ විවිධ සාහිත්‍ය ශානර අතරින් සංචාරක සාහිත්‍යය ඉපැරණිතම එකක් සේ සැලකිය හැකිය. මුලින් ම මිනිසා ලොව සෙසු රටවල් ගැන දැන හඳුනා ගත්තේ මේ දේශාටන හෙවත් සංචාරක සාහිත්‍යයෙනි. මේවා අතරින් පැරණිම කෘතින් ලෙස සැලකෙන්නේ ක්‍රි. ව. පළමු වන සියවසෙහි ලියැවුණු ‘එරිත්‍රියානු මුහුදේ පෙරිප්ලස්’ (Periplus of the Erythraean Sea) හා දෙ වන සියවසට අයත් ‘ග්‍රීසිය පිළිබඳ පෝසේනියස්ගේ විස්තරය (Pausanias' Description of Greece) ...

ඈත විශ්වයෙහි ඉතාමත් විස්මයජනක දසුනක් පියවි ඇසින් ඔබට දැක ගන්නට ලැබේවි! එය ජීවිත කාලයක් තුළ දැක ගත හැකි එකක් කියලයි, නාසා ආයතනය කියන්නේ. අභ්‍යවකාශයේ දුර්ලභ ගණයේ පිපිරීමක් තව සතියකින් පමණ සිදු වෙනවා. සතියක කාලයක් පුරා පමණක් දැක ගත හැකි මේ පිපිරුම ඔබට පියවි ඇසින් දැක ගන්න පුලුවන් කියලා නාසා ආයතනය කියනවා. ඒත් නාසා ආයතනය තවමත් එය සිදුවන වේලාව නිශ්චිතව දක්වා ...

මේ වතාවේ ඔබට ඉදිරිපත් කළේ වයි. පෙරල්මාන්ගේ ‘ගණිත විනෝදය’ පොතෙන් එන ගැටළුවක්. මේ වාගේ ගැටළු කීපයක් අපි කලිනුත් ඉදිරිපත් කළ ඔබට මතක ඇති. මෙවර ඉදිරිපත් කළේ අදහස් කළ සංඛ්‍යාව සොයා යාමේ ගැටළුවයි. ප්‍රථමයෙන් ම තෝරාගත් අංක තුනේ සංඛ්‍යාවට එම සංඛ්‍යාව නැවතත් ලියන ලදී. තෝරාගත් සංඛ්‍යාවට බිංදු තුනක් ලියා නැවත එයට එම සංඛ්‍යාව එකතු කිරීමට සමානය. නිදර්ශනයක්; 8,72,872 = 8,72,000 + ...

මේ වතාවේ ඔබට ඉදිරිපත් කරන්නේ වයි. පෙරල්මාන්ගේ ‘ගණිත විනෝදය’ පොතෙන් එන ගැටළුවක්. මේ වාගේ ගැටළු කීපයක් අපි කලිනුත් ඉදිරිපත් කළ ඔබට මතක ඇති. අංක ගණිත ඇස්බැන්දුම “මට අන්තිමට ගැටළු ඉදිරිපත් කරන්න සිදු වී තිබෙනවා. මම වෙනස් විදියේ අංක ගණිතමය ඇස්බැන්දුමක් ඉදිරිපත් කරන්නම්. එහි රහස හැකි නම් සොයා ගන්න. ඔබලාගෙන් කවුරු හෝ නැතිනම් සභාපති තුමා මට නොපෙනෙන ලෙස ඉලක්කම් තුනක සංඛ්‍යාවක් ...

අන්තර්ජාතික මාතෘ භාෂා දිනය පසුගිය පෙබරවාරි 21 වැනිදාට යෙදී තිබුණා. යුනෙස්කෝව මගින් මේ දිනය නම් කරන ලද්දේ 1999දීයි. බංගලිදේශයේ සරසවි සිසුන් පිරිසක් 1952 දී ඔවුන්ගේ මවුබස වූ ‘බංග්ලා’ භාෂාව පිළිගන්නැයි ඉල්ලමින් උද්ඝෝෂණය කරමින් පෙළපාලියක් ගියා. පොලිසිය ඒ සිසුන්ට වෙඩි තිබ්බා. සිසුන් කීප දෙනකුට ම ඒ අවස්ථාවේ දී මාතෘ භාෂාව වෙනුවෙන් දිවිපුදන්නට සිදු වුණා. ඒ සටන එතැනින් නතර වුණේ නෑ. බංගලි ...

ක්ලෝනකරණය මගින් නිර්මාණය කළ කලලයක් නිරෝගී ගර්භාෂයක තැන්පත් කොට අමුතු විදියකට රීසස් වානරයකු බිහි කරන්නට චීන විද්‍යාඥ පිරිසක් සමත්ව සිටිනවා. මේ නවෝත්පාදන තාක්ෂණය මගින් ක්ලෝන වානරයකු බිහි කළ ප්‍රථම වතාව මෙය වන අතර මෙයට කලින් සාමාන්‍ය ක්ලෝනකරණය මගින් රීසස් වානරයන් බිහි කිරීම සිදු කර ඇතත් මේ නව ක්‍රමයෙන් වඩාත් සාර්ථක ලෙස ක්ලෝනකරණය කළ හැකි බවයි, ඔවුන් කියන්නේ. රිට්රෝ (ReTro) නම් ...

වසර දශක හයකටත් අධික කාලයක් පුවත්පත්වලින් පන්හිඳ‍ෙන් පින්සලෙන් දස්කම් පෑ තලන්ගම ජයසිංහ පෙරේදා හදිසියේ ම ජීවිතයට සමුදුන්නේ ය. ඔහු මියයන විට අසූ අට වියේ පසු විය. චිත්‍රශිල්පියකු, කවියකු, ලේඛකයකු, උපහාස රචකයකු ලෙස පත්තර කලාවේ සෑම ඉසව්වක ම දස්කම් පෑ ඔහු ජීවිතය අවසානයේ ජනප්‍රියව සිටියේ දේශපාලන කාටූන් ශිල්පියකු ලෙසය. ඒ දිනපතා ලංකාදීප’ය ඔස්සේ පාඨකයන්ට තිළිණ කළ, ‘එ්තුමා’, ‘පලාමල්ල’ යන කාටූන් යුගලයෙනි. ...

මිනිස් ගතිගුණ දෙවියන්ට ආරෝපණය කිරීම හැඳින්වෙන, මානවත්වාරෝපණය හෙවත් මානවාරෝපණය යන්නට භාවිත ඉංග්‍රීසි වදන වූ ‘ඇන්ත්‍රොපෝමෝෆිසම්’ (Anthropomorphism) යන්න බිඳී ආවේ ග්‍රීක බසිනුයි. ග්‍රීක බසෙහි ‘මානව’ අරුතැති, ‘අන්ත්‍රොපෝස්’ (Anthropos) හා ‘ස්වරූප’ යන අරුතැති ‘මෝෆ්’ (morphe) යන වදන් දෙක එක් වීමෙන් තමයි, මේ වදන හදා ගෙන ඇත්තේ. මෙයින් හැඳින්වෙන්නේ අති පුරාණයේදී මිනිසා ඇරඹූ චාරිත්‍රයක්. මේ අනුව මිනිසා‍‍‍ගේ ගති ලක්ෂණ, නො මිනිසකුට, එනම්, දෙවියකුට, ...

පල්ලියේ මහත්තයාගේ තෝම්බුවේ හෙවත් රෙජිස්ටාර් රාලහාමිගේ උප්පැ‍න්න රෙජිස්ටර්යේ 1890 ජනවාරි 16 වැනිදා උපන් ළදරුවකුගේ වතගොත ලියැවී ඇත්තේ මෙසේ ය: දරුවාගේ නම: ඒබ්‍රහම්. පියාගේ නම: වැල්ලවත්ත ආරච්චිගේ හර්මානිස් සිල්වා. මවගේ නම: මෙරෝ නෝනා. ළදරුවාගේ සම්පූර්ණ නම: වැල්ලවත්ත ආරච්චිගේ ඒබ්‍රහම් සිල්වා. ඔහු අප හැම දන්නේ ඩබ්ලියු. ඒ. සිල්වා යන නමිනි. මා මෙසේ කතා කළේ හෙළයේ නවකතා සක්විති, සාහිත්‍ය කීර්ති ඩබ්ලියු. ඒ. සිල්වා ...

රාම කුමරාගේ උපන්බිම වූ ඉන්දියාවේ උත්තර ප්‍රදේශ්හී අයෝධ්‍යාවේ අක්කර 70ක භූමි භාගයක දැවැන්ත හින්දු කෝවිලක් ඉදි කෙරෙනවා. ඒක හඳුන්වා ඇත්තේ ‘රාම් මන්දිර්’ කියායි. මහල් තුනකින් යුත් මේ දැවැන්ත කෝවිලෙහි මෙතෙක් ඉදිකර ඇති පළමු මහල පසුගිය ඔක්තෝබර් 22 වැනිදා ඉන්දියාවේ අග්‍රාමාත්‍ය නරේන්ද්‍ර සිං මෝදිගේ අතින් විවෘත වුණා. එහි මෝදි ‘ප්‍ර‍ාන් ප්‍රතිෂ්ඨා’ නම් පූජාවක් ද සිදු කළා. මෙසේ තුනෙන් එකක් නිම කළ ...

හරියට ම මීට අවුරුදු 116කට පෙර, එනම් 1898 වසරේ ජනවාරි 23 දා, බ්‍රිතාන්‍යයේ යටත් විජිතයක් වූ ඉන්දියාවේ වයඹදිග දේශ සීමා පළාතේ හා ඖධ්හි ප්‍රධාන ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පී සී. ඩබ්ලිව්. වුඩ්ලින් සහ ෆයිසාබාද්හි කොමසාරිස් වින්සන්ට් ස්මිත්ගේ උපදෙස් පරිදි පූර්ණ චන්ද්‍ර මුඛර්ජී, ලක්නව්හි සිට නේපාලයේ තෙරයි කලාපය බලා පිටත් වූයේ ය. ඒ විශේෂ කාර්යයක් පිළිබඳව සොයා බලා වාර්තා කරනු සඳහා යි. එවකට ...