ඈත විශ්වයෙහි ඉතාමත් විස්මයජනක දසුනක් පියවි ඇසින් ඔබට දැක ගන්නට ලැබේවි! එය ජීවිත කාලයක් තුළ දැක ගත හැකි එකක් කියලයි, නාසා ආයතනය කියන්නේ. අභ්‍යවකාශයේ දුර්ලභ ගණයේ පිපිරීමක් තව සතියකින් පමණ සිදු වෙනවා. සතියක කාලයක් පුරා පමණක් දැක ගත හැකි මේ පිපිරුම ඔබට පියවි ඇසින් දැක ගන්න පුලුවන් කියලා නාසා ආයතනය කියනවා. ඒත් නාසා ආයතනය තවමත් එය සිදුවන වේලාව නිශ්චිතව දක්වා ...

මේ වතාවේ ඔබට ඉදිරිපත් කළේ වයි. පෙරල්මාන්ගේ ‘ගණිත විනෝදය’ පොතෙන් එන ගැටළුවක්. මේ වාගේ ගැටළු කීපයක් අපි කලිනුත් ඉදිරිපත් කළ ඔබට මතක ඇති. මෙවර ඉදිරිපත් කළේ අදහස් කළ සංඛ්‍යාව සොයා යාමේ ගැටළුවයි. ප්‍රථමයෙන් ම තෝරාගත් අංක තුනේ සංඛ්‍යාවට එම සංඛ්‍යාව නැවතත් ලියන ලදී. තෝරාගත් සංඛ්‍යාවට බිංදු තුනක් ලියා නැවත එයට එම සංඛ්‍යාව එකතු කිරීමට සමානය. නිදර්ශනයක්; 8,72,872 = 8,72,000 + ...

මේ වතාවේ ඔබට ඉදිරිපත් කරන්නේ වයි. පෙරල්මාන්ගේ ‘ගණිත විනෝදය’ පොතෙන් එන ගැටළුවක්. මේ වාගේ ගැටළු කීපයක් අපි කලිනුත් ඉදිරිපත් කළ ඔබට මතක ඇති. අංක ගණිත ඇස්බැන්දුම “මට අන්තිමට ගැටළු ඉදිරිපත් කරන්න සිදු වී තිබෙනවා. මම වෙනස් විදියේ අංක ගණිතමය ඇස්බැන්දුමක් ඉදිරිපත් කරන්නම්. එහි රහස හැකි නම් සොයා ගන්න. ඔබලාගෙන් කවුරු හෝ නැතිනම් සභාපති තුමා මට නොපෙනෙන ලෙස ඉලක්කම් තුනක සංඛ්‍යාවක් ...

අන්තර්ජාතික මාතෘ භාෂා දිනය පසුගිය පෙබරවාරි 21 වැනිදාට යෙදී තිබුණා. යුනෙස්කෝව මගින් මේ දිනය නම් කරන ලද්දේ 1999දීයි. බංගලිදේශයේ සරසවි සිසුන් පිරිසක් 1952 දී ඔවුන්ගේ මවුබස වූ ‘බංග්ලා’ භාෂාව පිළිගන්නැයි ඉල්ලමින් උද්ඝෝෂණය කරමින් පෙළපාලියක් ගියා. පොලිසිය ඒ සිසුන්ට වෙඩි තිබ්බා. සිසුන් කීප දෙනකුට ම ඒ අවස්ථාවේ දී මාතෘ භාෂාව වෙනුවෙන් දිවිපුදන්නට සිදු වුණා. ඒ සටන එතැනින් නතර වුණේ නෑ. බංගලි ...

ක්ලෝනකරණය මගින් නිර්මාණය කළ කලලයක් නිරෝගී ගර්භාෂයක තැන්පත් කොට අමුතු විදියකට රීසස් වානරයකු බිහි කරන්නට චීන විද්‍යාඥ පිරිසක් සමත්ව සිටිනවා. මේ නවෝත්පාදන තාක්ෂණය මගින් ක්ලෝන වානරයකු බිහි කළ ප්‍රථම වතාව මෙය වන අතර මෙයට කලින් සාමාන්‍ය ක්ලෝනකරණය මගින් රීසස් වානරයන් බිහි කිරීම සිදු කර ඇතත් මේ නව ක්‍රමයෙන් වඩාත් සාර්ථක ලෙස ක්ලෝනකරණය කළ හැකි බවයි, ඔවුන් කියන්නේ. රිට්රෝ (ReTro) නම් ...

වසර දශක හයකටත් අධික කාලයක් පුවත්පත්වලින් පන්හිඳ‍ෙන් පින්සලෙන් දස්කම් පෑ තලන්ගම ජයසිංහ පෙරේදා හදිසියේ ම ජීවිතයට සමුදුන්නේ ය. ඔහු මියයන විට අසූ අට වියේ පසු විය. චිත්‍රශිල්පියකු, කවියකු, ලේඛකයකු, උපහාස රචකයකු ලෙස පත්තර කලාවේ සෑම ඉසව්වක ම දස්කම් පෑ ඔහු ජීවිතය අවසානයේ ජනප්‍රියව සිටියේ දේශපාලන කාටූන් ශිල්පියකු ලෙසය. ඒ දිනපතා ලංකාදීප’ය ඔස්සේ පාඨකයන්ට තිළිණ කළ, ‘එ්තුමා’, ‘පලාමල්ල’ යන කාටූන් යුගලයෙනි. ...

මිනිස් ගතිගුණ දෙවියන්ට ආරෝපණය කිරීම හැඳින්වෙන, මානවත්වාරෝපණය හෙවත් මානවාරෝපණය යන්නට භාවිත ඉංග්‍රීසි වදන වූ ‘ඇන්ත්‍රොපෝමෝෆිසම්’ (Anthropomorphism) යන්න බිඳී ආවේ ග්‍රීක බසිනුයි. ග්‍රීක බසෙහි ‘මානව’ අරුතැති, ‘අන්ත්‍රොපෝස්’ (Anthropos) හා ‘ස්වරූප’ යන අරුතැති ‘මෝෆ්’ (morphe) යන වදන් දෙක එක් වීමෙන් තමයි, මේ වදන හදා ගෙන ඇත්තේ. මෙයින් හැඳින්වෙන්නේ අති පුරාණයේදී මිනිසා ඇරඹූ චාරිත්‍රයක්. මේ අනුව මිනිසා‍‍‍ගේ ගති ලක්ෂණ, නො මිනිසකුට, එනම්, දෙවියකුට, ...

පල්ලියේ මහත්තයාගේ තෝම්බුවේ හෙවත් රෙජිස්ටාර් රාලහාමිගේ උප්පැ‍න්න රෙජිස්ටර්යේ 1890 ජනවාරි 16 වැනිදා උපන් ළදරුවකුගේ වතගොත ලියැවී ඇත්තේ මෙසේ ය: දරුවාගේ නම: ඒබ්‍රහම්. පියාගේ නම: වැල්ලවත්ත ආරච්චිගේ හර්මානිස් සිල්වා. මවගේ නම: මෙරෝ නෝනා. ළදරුවාගේ සම්පූර්ණ නම: වැල්ලවත්ත ආරච්චිගේ ඒබ්‍රහම් සිල්වා. ඔහු අප හැම දන්නේ ඩබ්ලියු. ඒ. සිල්වා යන නමිනි. මා මෙසේ කතා කළේ හෙළයේ නවකතා සක්විති, සාහිත්‍ය කීර්ති ඩබ්ලියු. ඒ. සිල්වා ...

රාම කුමරාගේ උපන්බිම වූ ඉන්දියාවේ උත්තර ප්‍රදේශ්හී අයෝධ්‍යාවේ අක්කර 70ක භූමි භාගයක දැවැන්ත හින්දු කෝවිලක් ඉදි කෙරෙනවා. ඒක හඳුන්වා ඇත්තේ ‘රාම් මන්දිර්’ කියායි. මහල් තුනකින් යුත් මේ දැවැන්ත කෝවිලෙහි මෙතෙක් ඉදිකර ඇති පළමු මහල පසුගිය ඔක්තෝබර් 22 වැනිදා ඉන්දියාවේ අග්‍රාමාත්‍ය නරේන්ද්‍ර සිං මෝදිගේ අතින් විවෘත වුණා. එහි මෝදි ‘ප්‍ර‍ාන් ප්‍රතිෂ්ඨා’ නම් පූජාවක් ද සිදු කළා. මෙසේ තුනෙන් එකක් නිම කළ ...

හරියට ම මීට අවුරුදු 116කට පෙර, එනම් 1898 වසරේ ජනවාරි 23 දා, බ්‍රිතාන්‍යයේ යටත් විජිතයක් වූ ඉන්දියාවේ වයඹදිග දේශ සීමා පළාතේ හා ඖධ්හි ප්‍රධාන ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පී සී. ඩබ්ලිව්. වුඩ්ලින් සහ ෆයිසාබාද්හි කොමසාරිස් වින්සන්ට් ස්මිත්ගේ උපදෙස් පරිදි පූර්ණ චන්ද්‍ර මුඛර්ජී, ලක්නව්හි සිට නේපාලයේ තෙරයි කලාපය බලා පිටත් වූයේ ය. ඒ විශේෂ කාර්යයක් පිළිබඳව සොයා බලා වාර්තා කරනු සඳහා යි. එවකට ...

අගනුවර තුළ පිහිටි ගම් අතරින් මගේ සිත් තදින් ඇද ගත් ගම්මානයක් වෙයි. ඒ තලංගමයි. තලංගම මට සුවිශේෂී වූයේ මගේ යුගයේ පත්‍රකලාවේදීන් තිදෙනකු ම ඒ නම තම නමට ඈඳා ගැනීමයි. ඒ, තලංගම ප්‍රේමදාස, තලංගම ප්‍රේමරත්න හා තලංගම ජයසිංහ ය. ඒ අතරින් තලන්ගම ජයසිංහ මා සමඟ ලේක්හවුසියේ වසර ගණනාවක් එකට සේවය කළේය. ඔහු චිත්‍රශිල්පියකු ලෙසට සේවයට බැඳුණ ද නිර්මාණශීලී කවියකු, උපහාස රචකයකු, ...

තවත් නව වසරක් උදා විය. සෑම විටම, නව වසර පළමුවෙන් ම පිළි ගන්නේ ලෝකයේ තියෙන පුංචි, ඒ වගේ ම විස්මිත රටක්. ඒ තමා ‘කිරිබස්’ ජනරජය. උදා වන නව වසර පිළිගැනීමට වාසනාව හිමි කර ගත්තේ ඒ කිරිබස් ජනරජයයි; එහි ජීවත්වන ජනතාවයි. ශ්‍රී ලංකාවේ වෙලාවෙන් දෙසැම්බර් 31 වැනිදා 3.30 වන විට ලොව අනික් කිසිම රටකට වඩා ඉදිරියෙන් ඉන්නේ ‘කිරිබස්’ ජනරජයයි. එසේ වන්නේ ...

ඇස් කන්නාඩියට උපැස් යුවළ කියා ද හැඳින්වේ. මෙයින් අදහස් කෙරෙන්නේ ඇස්වල පෙනීම නිවැරදි කිරීම සඳහා හෝ ඇස් ආරක්ෂා කිරීමට ඇස් ඉදිරියෙන් පලඳින උපකරණයකි. ඇස් කන්නාඩියකට කන්වල සහ නැහැය මත රැඳවිය හැකි ලෙස රාමුවකට සවි කළ කාච දෙකක් ඇතුළත් වෙයි. මේ හැරෙන්නට ඇස් කන්නාඩි වෙනුවට ඇසේ පෙනීම නිවැරදි කිරීමට සිවි කාච (contact lenses) ද පැලඳිය හැකිය. ඒවායේ කාච ඇස් කන්නාඩිවල කාචවලට ...

“ආර්ථික අහේනිය, දේශපාලන විවේචන, එසැණින් පිට කිරීමට මෙකල මෙන් සමාජ මාධ්‍ය නොතිබූ ඒ යුගයේ ජනතාව වෙනුවෙන් එක් කුඩා මිනිසකු නොබියව ඒ කාර්යය සියතට ගත්තේය. විවේචනයට වඩා උපහාසය සියදහස් ගුණයකින් ප්‍රබල බව ඔහු සියලු බලවතුන්ට ඔප්පු කර පෙන්වීය. “කසීසළුවලින් වසාගත් පුහුමානයෙන් ඔද්දල්ව සිටි පැළැන්තිය දෙකේ කොළයට ඇද දැමීමට සේකරගේ කවිවලට නොදෙවැනිව, ඔහුගේ පින්සල් පහර සමත් විය. හැත්තෑව, අසූව, අනූව දසකවල මහල්ලාගේ ...

1965 වසරේ අග හරියේ දිනක උදේ පුංචි බොරැල්ලෙන් බසයෙන් බසින විට ලේක්හවුසියට අලුතින් එක් වූ තරුණ පත්‍රකලාවේදීන් සිව් දෙනකු එහි බස් නැවතුමෙහි සිටිනු දුටු හැටි මට අද වගේ මතකය. එතැන සිටියේ දෙල්තොට චන්ද්‍රපාල, තිස්ස එදිරිසිංහ, බිනෝයි සුරේන්ද්‍ර හා සිරි රණසිංහ යන අයයි. ඉන් අඩසියවසකට පසු දෙල්තොට චන්ද්‍රපාලට හා තිස්ස එදිරිසිංහට ‘දිනමිණ’ කතු පදවිය හොබවන්නට හැකි විය. බිනෝයි ‘දිනමිණ’ සම කතු ...

මා මේ සටහන ‘මල්කැකුළු’ පාඨකයන් වෙනුවෙන් ලියන්නේ විශේෂ ඉල්ලීමක් කරන්නයි. සිළුමිණ පත්‍රයේ තුන්වැනි කතුවරයා වූ ලියනගේ මහතා ගැන පොතක් ලියන්නට එතුමාගේ මීමුනුපුරකු ඉදිරිපත් වී සිටිනවා. මින් 60 වසරකට පෙර ශ්‍රී ලාල් හික්කඩුවේ ලියනගේ මහතා ආරම්භ කළ ‘නවයුගය’ සඟරාවේ පසු කලෙක අනුප්‍රාප්තික සංස්කාරකවරයකු වශයෙන් කටයුතු කළ නිසා මේ සද්කාර්යයට උපකාර කිරීම මගේ යුතුකමක් ලෙස සලකනවා. ඒ නිසයි, මේ ඉල්ලීම කරන්නේ. ශ්‍රී ...

“ලෝකෙන් උතුම් රට ලංකාවයි...” කියා ගීයක් ලක් ළමුන් අතර දේශානුරාගය වඩවන අටියෙන් අඩ සියවසකට පෙර අධ්‍යාපන ඇමතිවරයකුව සිටි ප්‍රකට ලේඛකයකු වූ අයි. ඇම්. ආර්. ඒ. ඊරිය‍ගොල්ල සූරීන් විසින් රචනා කර දීපව්‍යාප්තව පාසල් අතර තරඟයක් පවා පැවැත්වූවා අපට මතකය. එතුමා එ් ගීතය රචනා කළේ හුදෙක් දේශමාමක හැඟීමකින් යුතුව, ළමුන් තුළ සියරට ගැන අභිමානයක් ඇති කිරීමට මිස, පෘථිවියෙහි ශ්‍රී ලංකාවේ පිහිටීම ගැන ...

විවිධ ප්‍රමාණවලින් යුත් අපේ සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය බිහිකිරීමේ දී මෙන් ප්‍රචණ්ඩ හැලහැප්පීම් නැතිව, අවුල් ජාලයක් නොවී, බිහිවූ ‘අපූරු සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයක්’ සොයා ගැනීමට විද්‍යා පර්යේෂකයන් පිරිසක් සමත් වී තිබෙනවා. ආලෝක වර්ෂ 100ක් ඈතින් පිහිටා ඇති මෙය ‘පූර්ණ සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයක්’ ලෙසයිථ ඔවුන් විසින් හඳුන්වා දි ඇත්තේ. මෙයට එකම ප්‍රමාණයේ ග්‍රහලෝක හයක් අයත් වෙනවා. වසර බිලියන 12කට පෙර එය බිහි වූ අවස්ථාවේ තිබූ ආකාරයට ...

මෙවර ලෝක කුසලාන තරඟාවලියේ දී ශ්‍රී ලංකා කණ්ඩායමට ‍මොකද වුණේ? පසුගිය දා සිරස නාලිකාවේ වසන්ත ප්‍රදීප් මාසිංහගේ ‘ප්‍රශ්න 10’ (10 Questions) නම් වැඩ සටහනට සහභාගිවුණු අරවින්ද ද සිල්වා අපූරු කතාවක් අපේ ක්‍රිකට් කණ්ඩායම ගැන කීවේය. ‘මට පේන විදියට නම් ලෝක කුසලානට ගිය අපේ පිලේ සංයුතිය ඒක දිනපු ඕස්ට්‍රේලියාවේ පිලේ සංයුතියට වඩා හොඳයි. පිට ඉඳලා ඒ ගැන කියන්න අමාරුයි. පිටිය මැදට ...

නවසීලන්තයට පැමිණි මිනිසුන් අතර අපූරුම මිනිසෙකි රාමා. ඔහු මට වඩා වයසින් වැඩි නිසා ඇසුරු කරද්දී මම ඔහුට සැලකුවේ මගේ වැඩිමල් සහෝදරයකුට මෙන් ඉතා ගෞරවයෙනි. අපගේ පවුල් දෙකම නවසීලන්තයට පැමිණියේ 1990 මැද භාගයේදී යි. කරුණු කාරණා කිහිපයක් නිසා අප පවුල් අතර කිට්ටු සබඳතාවක් හා ලැදියාවක් ගොඩ නැගුණි. බොහෝ දිනවල කාර්යාල වේලාවෙන් පසු සැන්ඩින්ග්හැම් වල තිබූ අප නිවසට පැමිණ කතා බහ කර ...