විෂම සමාජයක ජීවත්වන කවර තරාතිරමක අයෙකුට නමුදු විවිධ ප්‍රශ්න වේදනා සහ ගැටළු වලට මුහුණ දීමට සිදුවන්නේය. මේ අවස්ථාවන්හි දී සිත හැසිරවීම පිළිබඳව සොයා බලන විට විවිධත්වයන් පෙන්නුම් කෙරෙනු ඇත. සිත වේදනා දීම මොහොතකට තුඩුදුන් විට එයින් මිදීමට නොයෙකුත් උපක්‍රම යොදාගනී. ඊට මානසික සංරක්ෂණ යනුවෙන් මනෝවිද්‍යානුකූලව හඳුන්වා දිය හැකිය. වර්තමාන සමාජ රටාව දෙස විමසිලි සහගතව බලන විට අවබෝධ වන්නේ සිත හැසිරවීම ...

නැති බැරිකම මානසික රෝග ලක්ෂණයක් යයි ඔබ පිළිගන්නේ නැත. එහෙත් කෙනෙකු නැතිබැරි දුගියෙකු වී සිටින හේතුව සොයා බැලුවා නම් එයට මුල් වූ මානසික රෝග ඔබට වහා තේරුම්ගත හැකිය. සිතේ උදාසීන භාවය යනු සිත රෝගී වීමකි. සිත අලස වන්නේ සිතට හා ගතට වැළඳෙන ආබාධයක් නිසාය. ඉරිසියාව බලවත් මානසික රෝගයකි. දියුණු වී සිටින අයට ඉරිසියා කරන්නේ තමන්ගේ රෝගී මනසිනි. වනචාරී යුගයේ ජීවත් ...

සංසුන් නමුත් කාර්යශීලී කෙනෙකු මෙන් පෙනී සිටීම ධනවත්වීමට අතිශයින් වැදගත්ය. අලසයෙකු, මෝඩයෙකු, තුෂ්නිම්භූත වූ අයෙකු නැත්නම් නිතරම කඩි කුලප්පුව හැදුනු කෙනෙක් ලෙස හැසිරෙන පුද්ගලයා ධනවත් කෝටිපතියෙකුගේ ලක්ෂණ පිළිබිඹු කරන්නේ නැත. ඔබ සංසුන් ගති ඇති අයෙක් ද? කෙනෙකුගේ පෞරුෂය එම පුද්ගලයා වාසනාවන්තයෙකු කරයි. සමහරු මෙය වරදවා තේරුම් ගනිති. එනම් ලොකු වැදගත් පෙනුමක් තිබු පමණින් හොඳ පෞරුෂයක් ඇතැයි සිතීමය. හොඳ පෞරුෂයක් සඳහා ...

ගොත ගසන අයෙකු තුල පවතින්නේ මානසික ගැටුමකි. ගොත ගසන අයෙකුට සවන් දී සිටින්න. ඔහු හෝ ඇය තමාට කතා කරන්නට ඉඩ නොදෙන බලවේගයකට විරුද්ධව කතා කරන්නට වෑයම් කරන බවක් මුහුණේ මාංශ පේශී වලින් පිළිබිඹු කරයි. මේ හේතුන් බාහිර නොවන අභ්‍යන්තරයේ පවතින ඒවාය. තම අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමට ඇති උවමනාවට එරෙහිව ලැජ්ජාව ඉස්මතු වීම නිසා කතා කරගන්නට බාධාවක් සිත තුලින් ම එයි. කතා ...

එදාට උඹට තේරෙයි මං කව්ද කියලා. රැවටෙන්න එපා. ඉහත සඳහන් විදියට කියන පුද්ගලයා ගුරුවරයෙකු හෝ යමක් කියා දීමට ඉගැන්වීමට හැකි අයෙකු නොවේ. ඔහු දුර්වලයෙකි. කවදා හෝ කෙනෙකුට විපතක් කරන්නට ඔහු පෙළඹෙනු ඇත. මේ විදියට කියන අය මානසික රෝහලක හෝ සිරගෙයක පදිංචි වීමට පෙරුම් පුරන්නෝය. කෙනෙකුට දඬුවමක් කිරීම හෝ සිත රිදවීම යනු පාඩමක් ඉගැන්වීම යයි ඔහුගේ නිගමනය වී ඇත. එමනිසා ඉහත ...

මොළයක් ඇත්තේ ඉරිසියා කිරීමට නොව කල්පනා කිරීමටය. ධනයට ගරහන අයකු කවදාවත් ධනවත් වී නැත. ධනවතුන්ට ධනපති යයි කියමින් සමච්චල් කරන්නේ දුගියෙකි. තමන් ආශා නොකරන දෙයක් තමන් වෙත ළඟා නොවේ. සමහරු ධනයට ආශා කරන නමුත් පරිභව ද කරති. ඒ අයට යාන්තම් ජීවත්වීමට සෑහෙන තරමින් පමණක් ධනය ළඟාවේ. අතමිට යහමින් මිල මුදල් ගැවසෙන්නේ ධනය ප්‍රිය කරන මිනිසුන් ළඟයි. ධනය හා ධනවත්භාවය පිළිකුල් ...

මරණීය දණ්ඩනයට නියමවන අපරාධකරුවන් එල්ලුම්ගස් යැවීමට අවශ්‍ය ජනාධිපතිතුමන්ගේ අත්සන එතුමන් විසින් යොදන්නේ නැතිබව මුළු රටම දනී. මෙය මහා දුර්වලකමක් යයි පෙන්වීමට විරුද්ධවාදීන් මෙන්ම ඇතැම් රාජ්‍ය පාක්ෂිකයින් ද වෑයම් කරති. මානසික රෝගියෙකු නොවන මිනිසෙකු මෙතෙක් හිතාමතා ඕනෑකමකින් තවත් මිනිහෙකු මරා නැත. සිහි විකල වූවන් හා මත්පැනින් සිහිය අවුල් කරගත් අය මිනීමැරීමට පෙළඹෙති. හොඳ සිහියක් ඇති බුද්ධිමත් මනුෂ්‍යයෙකු අතින් කිසි කලෙක තවත් ...

අනුන්ට පේන්න කටයුතු කිරීම මානසික දුබලකමකි. අනුන්ගේ අවධානය තමන් වෙත යොමු කරවා ගැනීම සඳහා ස්වභාවික ඕනෑකමක් දක්වනු ලබන්නේ වර්ගය බෝ කිරීම සඳහා සුදුසු කාලය ලංවූ තිරිසන් සතුන්ය. මනුෂ්‍යයා ද තම තරුණකම ප්‍රචාරය කර හැරීම සඳහා නොයෙකුත් කටයුතු කරති. මේ නිසා ලස්සන, හැඩරුව හා කැපී පෙනෙන විවිධ මෝස්තර නිතර පහළ වේ. මේ සියල්ල බොරු සෝබනය ඝනයට වැටෙන්නේ නැත. බොරු සෝබන යනුවෙන් ...

ඕනෑම දෙමාපිය වැඩිහිටි ගුරුවරයෙකුගේ ප්‍රධාන අරමුණ විය යුත්තේ අනාගත පරපුරේ ජීවිත සාරවත් හරයක් ඇති ජීවිත බවට පත් කරවීමය. පාලකයින්, පූජකයින් හා ගුරුවරුන් ඉතා දැඩි ලෙස දරුවන් විවේචනය කරනු ලබන යුගයක අද අපි ජීවත්වෙමු. ත්‍රස්තවාදය, අපරාධ කිරීම හා මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය සමඟ සිසු විනය පිරිහීම ගැන උගත් නූගත් සෑම කෙනෙක්ම වාගේ කතා කරන බව පෙනේ. මේ අතර තරුණ පරපුර යහමඟට ගැනීම සඳහා ...

පිස්සෙකු වුව ද වරදක් කරන්නේ හේතුවක් ඇතිවය. එක් පිස්සෙකු තමන් කැඳවාගෙන ගිය උපස්ථායකයින් දෙදෙනාගෙන් කෙනෙකුට වැරෙන් පහරක් ගැසීය. උමතුව සුව වූ විට එසේ ගැසුවේ මන්දැයි ප්‍රශ්න කළ විට එම උපස්ථායකයා තමාගේ අත රිදෙන සේ අඹරමින් අල්ලා සිටි නිසා යැයි ඔහු කීය. අප අතර සාමාන්‍ය මිනිසුන් සිටී දැයි සොයා බැලීම සඳහා මම ඉමහත් වෑයමක් දැරීමි. කිසිවෙක් තමා සාමාන්‍ය මිනිසෙක් යයි පිළිගත්තේ ...

ඉධ නන්දති පෙච්ච නන්දති කතපුඤ්ඤෝ උභයත්ථ නන්දතී පුඤ්ඤං මේ කතන්ති නන්දති භියෙයියෝ නන්දති සුගත්තිං ගතෝ මෙහි සිංහල තේරුම දක්වා ඇත්තේ මෙසේය: පින් කළ ඇත්තේ මෙලොවත් සතුටු වෙයි. පර ලොවත් සතුටු වෙයි. දෙලොවම සතුටු වෙයි. මවිසින් පින් කරන ලදැයි සතුටු වෙයි. සුගතියට බොහෝ සෙයින් සතුටු වෙයි. ‘ඉධ’ යන පාලි වචනයේ තේරුම ‘දැනුත්’ යන්නය. ‘පෙච්ච’ යන පාලි වචනයේ තේරුම ‘පසුව’ යන්නය. මෙහි ...

ඔබ කාට ඊර්ෂ්‍යා කලත් ඒ ඊර්ෂ්‍යාව රැඳෙන්නේ ඔබේ සිතේ මිස ඔබගේ ඊර්ෂ්‍යාව යොමු කරනු ලැබූ අයගේ සිතේ නොවේ. එමනිසා ඔබේ ලේ අපිරිසිදු වීමෙන් ඔබම රෝගී වේ. ඔබ කාට ක්‍රෝධ කලත් ඒ ක්‍රෝධය රැඳෙන්නේ ඔබේ සිතේ මිස ඔබගේ ක්‍රෝධය යොමු කරනු ලැබූ අයගේ සිතේ නොවේ. එමනිසා ඔබේ සිත අපිරිසිදු වීමෙන් ඔබම රෝගී වේ. ඔබ කාට වෛර කලත් ඒ වෛරය රැඳෙන්නේ ඔබේ ...

මිනිස් සිත තුල පවතින ආශාව නොයෙකුත් විෂය වල දී නොයෙකුත් අන්දමට විග්‍රහ කර ඇත. බුදු දහමට අනුව මෙය තෘෂ්ණාව, ආශාව, ඇලී ගැලී සිටීම වශයෙන් ද සමාජ හා ආර්ථික විද්‍යාවේ දී උවමනාව, කැමැත්ත, රුචිය යනාදී වශයෙන් ද දක්වයි. මෙය සාමාන්‍ය ජන ජීවිතයේ දී ආශාව කියා හැඳින්වේ. මෙලොව එලිය දකින හැම පුද්ගලයෙකුම ආශාවන් පොදි බැදගෙන එනවා යයි කියමනකි. මිනිස් සිත නිතරම ගෞරව ...

කියවීම අපේ රටේ සෝවියට් දේශය හා මහජන චීනය ගැන සඟරා කියවීමට නිදහස තිබේ. එහෙත් සෝවියට් දේශයේ හා චීනයේ අපේ දේශය ගැන කිසිවක් කීම තහනම්ය. **** මෝඩ ගති සිංහල මිනිස්සු අමුත්නන් එනවිට මිදුල හා ගෙයි ඉදිරිපස කොටස ඉතා පිරිසිදුකොට තබා ඔවුන් රවටති. මිනිසුන්ගේ හැටි බලාගැනීමට ගෙයි පිටුපස පැත්තට යා යුතුය. පිටරට යන සිංහලයෝ ද මේ විදියට තමන් ද රැවටෙති. ඔව්හු සෝවියට් ...

මහා මෝඩ විදියට ජීවත්වීමට පුරුදු වූ අය තමන්ගේ මෝඩකම සමඟ ඉතා සතුටින් ජීවත් වෙති. එහෙත් ඔවුන් තුල සතුට නැත. සතුට ලැබෙන්නේ සියළු බිය සිතෙන් තුරන් වීමෙනි. මෝඩයා යනු බොහෝ දේ වලට බියක් දක්වන්නෙකි. නොදන්නාකම නිතරම බියට හේතු වේ. මෝඩකම පුරුද්දක් කරගත් අය එයින් මිදීමට කිසිම උත්සාහයක් නොකරති. මෝඩයින් ළඟ නිතරම දැඩි අලසකමක් දක්නට ලැබේ. මහා උගතුන් අතර මහා මෝඩයින් සිටින ...

මත්වීම හා මුලාවීම අතර ඇති වෙනස ඉතා අල්පය. මත් වු පුද්ගලයා බාහිර වශයෙන් ඒ බව පෙන්වයි. මුලා වූ පුද්ගලයා හඳුනාගත හැක්කේ ඔහුගේ කියුම් හා කෙරුම් අනුවය. බොහෝ උගතුන් තම උගත්කමින් මත් වී සිටිති. සමහරු මුලා වී සිටින තරම ඉතාම කණගාටුදායකය. භෞතික දෙයකින් මත් වූ අයෙකු එයට ඇබ්බැහිවීමෙන් වලක්වා ගැනීම නිසා සුවකර ගත හැකිය. එහෙත් තමන්ගේම සිතුවිලි වලින්, තීරණ වලින් හා ...

උප්පාද, ස්ථිති, භංග යනුවෙන් බුදු හිමියන් ඉදිරිපත් කළ ධර්මය වටහාගත හැකි නම් මිනිසාට තමන් හා සම්බන්ධ සෑම ප්‍රශ්නයක්ම ඉතා පහසුවෙන් විසඳා ගත හැකිය. කෙනෙකුට යම් ප්‍රශ්නයක් උද්ගත වී ඇත. එසේ උද්ගත වීමට මූලික වූ හේතුන් තමන්ටම සොයාගත හැකිය. එය පැවැත්මට හේතූන් සොයා ගැනීම පහසුය. තමා කිසිවක් නොකර සිටියත් ප්‍රශ්නය කලක දී භංග වී යන්නේය. එහෙත් අසහනයකින් පෙලෙන පුද්ගලයෙකුට ඕනෑ කරන්නේ ...

ඇත්ත නැත්ත හොයා ගන් බැරි පුංචි කාලේ ඇතිවන අත්දැකීම් නිසා තමන්ගෙ ළමා වයස ගැන මතක් කරන කොට ඕනෑම කෙනෙකුට තමන්ගේ හිතේ විශේෂයෙන් කා වැදුනු ඔක්කෝම මතක් වෙනවා. හිතට තද සතුටක් දුන්නු දේවල් වගේම හිතට තද දුකක් ඇති කළ දේවලුත් මතක් වෙනවා. වැඩි විස්තර ඇතුව මතක් වෙන්නෙ හිතට ලොකු වේදනාවක් ඇතිවෙච්ච සිද්ධීන් තමයි. නමුත් දැන් ඔබ ළමා වයස පහු කරලා තියෙන ...

කෙනෙකු මත් ද්‍රව්‍ය භාවිතයට ඇබ්බැහිවීමට පෙර වෙනත් විදියකින් මත්වන්නේය. මත්ද්‍රව්‍ය ගෙන මත්වීමට පත්වන්නේ මේ විදියට ඊට කලින් මත් වූ මිනිසුන්ය. එමනිසා මත්ද්‍රව්‍ය වලට වඩා භයානක වන්නේ මත්ද්‍රව්‍ය වලට මිනිසා පොළඹවන මෙම මානසික දුබලතාවයයි. අප අතර ජීවත්වන ජනයාගෙන් වැඩි දෙනෙක් අහංකාර කමෙන් මත් වී සිටිති. සමහරු අහංකාරකම උත්සන්න වීම නිසා උමතු වී සිටිති. කෙනෙකු සිහි විකල වූවෙකු ලෙස හැසිරවීමට සමත් අහංකාරකම, ...

සමහරු චිත්ත ධර්ම විද්‍යා ඉගැන්වීම් වලින් මානසික සහනයක් පමණක් බලාපොරොත්තු වෙති. මානසික සහනය පමණක් ලැබෙන භාවනා විධි තිබේ. ඇතැම් අය මානසික සහනයෙන් රැවටී අන්කිසි දියුණුවක් නොලබා කාලය ගත කරති. එය පැවිදි අයට උචිත විය හැකිය. එහෙත් දරුමල්ලන් සිටින ගිහියන්ට මානසික සුවය සමඟ අගහිඟකම් වලින් මිදුනු සැප පහසු ජීවිතයක් ද අවශ්‍ය වේ. සමහර දේව භක්තිකයන් තමන්ට පැමිණෙන සෑම දුක් කරදරයක් ම ...