ගොත ගසන අයෙකු තුල පවතින්නේ මානසික ගැටුමකි. ගොත ගසන අයෙකුට සවන් දී සිටින්න. ඔහු හෝ ඇය තමාට කතා කරන්නට ඉඩ නොදෙන බලවේගයකට විරුද්ධව කතා කරන්නට වෑයම් කරන බවක් මුහුණේ මාංශ පේශී වලින් පිළිබිඹු කරයි. මේ හේතුන් බාහිර නොවන අභ්‍යන්තරයේ පවතින ඒවාය.
තම අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමට ඇති උවමනාවට එරෙහිව ලැජ්ජාව ඉස්මතු වීම නිසා කතා කරගන්නට බාධාවක් සිත තුලින් ම එයි.
කතා කිරීමේ අවශ්‍යතාවයට එරෙහි වූ නිශ්ශබ්දතාවයට ඇති අවශ්‍යකම එකතු කළ විට ලැබෙන උත්තරය ගොත ගැසීමයි.
කුඩා දරුවන් කතා කිරීමට පුරුදු වන්නේ කටින් පිට කළ හැකි වචන වලින් නිකුත් වන ශබ්දයට ඇති ආශාව නිසාය. “ආ” යයි කීම නිසා විශාල සතුටක් ලබන දරුවා එයට තවත් අකුරක් නොහොත් ශබ්දයක් එකතු කොට “අම්” කියා ඉන්පසු “අම්මා” කීමෙන් අධික සතුටක් වින්දනයක් ලබයි. එමෙන්ම ගොත ගසා යමක් කීමෙන් එක්තරා විදියක සුරතල් හඬක් පිටවේ. එයට වැඩිහිටියන්ගේ අනුබලයක් ලැබුනොත් හුරතල් වීමට කැමති දරුවා ගොත ගසා කතා කිරීම පුරුද්දක් කරගනියි.
හදිසි බිය නිසා කෙනෙකුට කතා කරගන්නට බැරිවේ. බිය යනු ඉහත කී විදියේ ගොත ගැසීමෙන් ලබන විනෝදයට එරෙහි වූ තත්වයකි. බියට පත් වූවෙකු නිතරම වෑයම් කරන්නේ එම භීතියට හේතු වූ කාරණය සිතින් යටපත් කර දැමීමටය. එම වෑයම ගොත ගැසීමට හේතු වේ. බියට පත් වූ සිද්ධිය නැවත සිහි කොට බිය තුරන් කළ පසු ගොත ගැසීම නතර වේ. කෙනෙකුට ඇති වූ බයක් යටපත් කරගෙන සිටීම බියගුළු කමක් නොවේ.
බිය ඇතිවීම සත්වයාගේ පැවැත්මට අත්‍යාවශ්‍ය කාරණයකි. බිය පහළ වීම නිසා සටන් කිරීම, පළා යාම හෝ සැඟවීමට සිත්දෙයි. බය නිසා සැඟවීමට සෙලවීමට බැරිවේ. කතා කරගත නොහැකිය. තොල කට වියලේ. මෙසේ වන්නේ තමන්ගේ ම ආරක්ෂාවටය. නැත්නම් කෑ ගසා බිය වූ බව හෙළි කළහොත් සතුරාට සැඟ වී සිටින ස්ථානය සොයාගත හැකි වන්නේය.
නොදත්කම නිසා කරන ලද ලිංගික ක්‍රියාවක් වැරදි වැඩක් හෝ පාපයක් හැටියට යටි සිතට කා වැදීම නිසා ගොත ගසන අය සිටිති.
දෙමාපියන්ගේ ආරක්ෂාව නොමැති බවත් හැඟීම හෝ ආදරය අඩුවේ යැයි සිතීම නිසා බලවත් සිත් වේදනාවට පත්වන කුඩා දරුවන් පසු කාලයක දී කතා කරන්නේ ගොත ගසමිනි.
යම් කෙනෙක් ගොත ගසනවා නම් ඊට වරදකරුවා කුඩා කල ඇති දැඩි වූ පරිසරයේ සිටි වැඩිහිටියෙකුගේ බොළඳ ක්‍රියාවකි. එහෙත් මෙය කියවන ඔබ වරදකරුවා සමඟ වෛර බැඳ ගැනීමෙන් ඔබේ ගොතය තවත් වැඩිවේ.
-සුමනදාස සමරසිංහ, චිත්ත ධර්ම විද්‍යා පත්‍රය, 1978 අගෝස්තු 1
sumanadasasamarasinghe 