Image: Marcel Duchamp, “Stripped Down Cigarette Tobacco”; gelatin silver print [1936] මෙවර අයවැය සම්බන්ධයෙන් වාමවාදී ආර්ථික විශ්ලේෂකයන් ඉදිරිපත් කරන නිරීක්ෂණ සහ නිගමන සාරාංශ වශයෙන් ගත් විට මෙසේය. * මෙවර කෘෂිකර්ම අමාත්‍යාංශයට වෙන් කරන ලද මුදල වන රුපියල් බිලියන 115 යනු 17% ක අඩු කිරීමකි. ධීවර අමාත්‍යාංශයට බිලියන 6.5 ක මුදල පසුගිය වසරේ තිබූ ප්‍රමාණයම වේ. මේ අනුව මෙරට ආහාර ...

ෂෙහාන් කරුණාතිලක ගේ ‘The Seven Moons of Maali Almeida’ නවකතාව දෙස අපේ රැඩිකල් හිතවතුන් සැකයෙන් බලන්නේ නම් එය එතරම් අසාධාරණ නොවේ. ‘බුකර් සම්මානය’ නමැති දරා ගැනීමට අපහසු උරචක්‍ර මාලයේ බරින් පීඩාවට පත්ව ඇති මෙවැනි කෘතියක් කියවීම යනුම අප ‘දෙන ලද දෙය’ වෙත යටත් වූවා යන්න නිවේදනය කරන සංඥාවක් නොවේද? සැකයකින් තොරවම මේ නවකතාවේ ප්‍රධාන චරිතය වන මාලි අල්මේදා මේ ...

පර්යේෂණ මූලික නාට්‍ය උළෙලක් ලෙසින් ‘හත්පෙති මල‘ නාට්‍ය උළෙල රංගගත කිරීමට චාමික හත්ලහවත්ත ඇතුළු අනෙකුත් ළමා නාට්‍ය කරුවන් හට පසුගිය ඔක්තෝම්බර් 28 දින ලයනල් වෙන්ඩ් රගහලේදී අවකාශය උදාවිය. මෙරට ළමා නාට්‍ය කලාව පර්යේෂණාත්මකව, ළමා මනස හඳුනා ගනිමින්, විවිධ රංග අභ්‍යාස උපයෝගී කරගනිමින් පැවතගෙන ආ අතර එය විධිමත් පර්යේෂණාත්මක ආකෘතියකට හසුකරගැනීමට හත්පෙතිමල නාට්‍ය උළෙලේ සංකල්පය මගින් චාමික හත්ලහවත්ත උත්සාහ ගෙන ...

Edvard Munch, “Inheritance”; oil on canvas (1897/99) ජවිපෙ සහ පෙසප ගෝරිය දෙස බලා සිටිනා බොහෝ දෙනෙක් ගේ පොදු අදහසක් වන්නේ මෙය අතිශය අවාසනාවන්ත තත්වයක් බවත් ‘සැබැවින්ම විය යුත්තේ’ මේ පක්ෂ දෙක එකතු වී ‘සැබෑ සතුරාට’ එරෙහිව සටන් කිරීම බවත් ය. එක්තරා අර්ථයකින් අප මුළුමනින්ම විරුද්ධ වන දේශපාලන ස්ථාවරය වන්නේ මෙයයි කියා සිතමු. මේ ස්ථාවරය අවසානයේ දී පදනම් වන්නේ ප්‍රමාණවත් ...

Image taken from the internet ‘සෙල්ලම්’ කියන්නේ සාමාන්‍යයෙන් බැරෑරුම් දේවල් වල ප්‍රතිපක්ෂය කියල අපි තේරුම් ගන්නේ. මේ ඓතිහාසික බෙදීම අඩුම තරමේ ඇරිස්ටෝටල් දක්වා යනවා. නමුත් ඇරිස්ටෝටල් දැකපු දෙයක් තමයි සෙල්ලම් සහ බැරෑරුම් දේවල් අතර තියෙන පුදුමාකාර සමානත්වය. මේ සමානත්වය පදනම් වෙන්නේ ‘සතුට’ කියන අදහස මත. ජීවිතේ සතුටක් තියෙන්නේ අපි අත්දකින දේවල් වලම නෙමෙයි. අපි ආස කරන දේවල් ලැබෙන එකෙන් ...

[Image: Ron Mueck “Chicken / Man”; mixed media, collection of Christchurch Art Gallery Te Puna o Waiwhetū (2019)] දේශපාලනික යථාර්ථය පදනම් වන පරමත්වය ‘ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය’ ලෙස නම් කරයි. එමගින් නියෝජනය කරන්නේ වෙනස් වී යා නොහැකි අනිවාර්යයතාවයයි. ‘ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය’ අධිකාරීවාදී පාලනයක් මගින් යටපත් කිරීමේ උත්සාහයන් තිබිය හැකිය. නමුත් එවැනි අධිකාරීවාදී සැකැස්මක් සෑම විටම පවතිනු ඇත්තේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ආපසු පැමිණීමේ ‘අනතුරට’ යටත්වයි. මෙයට හේතුව ...

Image: Nicolas Baier, “Astérisme II”; steel, acrylic (2017) පහතින් තිබෙන්නේ බටහිර මාක්ස්වාදයේ ගමන්පථය සම්බන්ධයෙන් ජිජැක් ගේ අර්ථකථනයක් අපගේ සාමූහික අධ්‍යයනයන් වෙනුවෙන් සාරාංශ කළ සටහනකි. ෆේස්බුක් එකෙන් ‘දැනුම ලබා දීමේ’ අදේශපාලනික ඔට්ටු ඇල්ලීම අප අත්හැර තිබෙන්නේ වුවත් (සැබෑ ප්‍රශ්න හමුවේ ෆේස්බුක් ලෝකයේ හමුවන සුන්දර මිනිසුන් හැසිරෙන්නේ කෙසේද කියා අප ඉතා හොඳින් අවබෝධ කරගෙන තිබේ), මේ සටහන් මෙතනත් බෙදා ගත යුතුය ...

Retrieved from https://www.pinterest.com/pin/454511787363951356/ රට දැය සමය වැනසීමට ලක්වේ නම් ඊට පුනර්ජීවනයක් ලබාදීමට පහල වන ගැලවුම්කරුවකු පිළිබඳ ගුප්ත විශ්වාසයක් අප ජන සමාජයේ මුල් බැසගෙන තිබේ. ජන සම්මතයට අනුව ඔහු හැඳින්වෙනුයේ ‘දියසේන කුමාරයා’ යනුවෙනි. විශේෂයෙන් බුදු සසුනේ පිරිහීම් ලක්ෂණ දුටු විට, රට තුල යුධමය තත්වයන්, සාගින්න, ජනවාර්ගික අර්බුධ, වසංගත හා ආර්ථික කඩා වැටීම් ආදී තත්ත්වයන් හේතුවෙන් රට ආරාජික වූ විට රට ...

Image: T. P. G. Amarajeewa, “Don’t Measure Me” ගණිතමය සිතීම බොහෝ විට අප හඳුනාගන්නේ වියුක්ත සංකල්ප රාශියක් සමග කරන තර්කානුකූල ගනුදෙනුවක් ලෙසටය. නමුත් අප විශේෂයෙන් ගණිතය පිළිබඳව න්‍යායාත්මක ගනුදෙනුවක නොසිටින අවස්ථාවකත්, ගණිතය ගැන නොගැඹුරු සංවාද වල යෙදෙනවිටත් අප සිටින්නේ මෙම උක්ත තර්කානුකූල ගනුදෙනුව තුලමද? එවැනි න්‍යායාත්මක ප්‍රවේශයන්ගෙන් වෙන්ව බලන අවස්ථා සියල්ලකම පාහේ ගණිතය ලෙස අපට සම්මුඛ වන්නේ ගණිතය තුලින්ම ...

ඇලේන් බදියු ගේ දර්ශනයේ ප්‍රකටම සංකල්පය වන්නේ ‘සිදුවීම’ (‘event’) යන්නයි. මෙම සංකල්පයේ ඉතාම සරල අර්ථය වන්නේ දෙන ලද ඓතිහාසික අවස්ථාවක වියහැකිභාවයක් ලෙස පූර්වයෙන් හඳුනා ගත නොහැකි යමක් උත්පාද වීමයි (බදියුට අනුව මෙවැනි සිදුවීම් ඇතිවිය හැක්කේ ‘ඓතිහාසික අවස්ථාවන්’ වල මිස ‘ස්වභාවික අවස්ථාවන්’ වල නොවේ – මෙය බදියු සහ මෙයසූ අතර තීරණාත්මක වෙනසක් බව මෙහිදී සටහන් කිරීම අපට වැදගත් වෙයි). තාක්ෂණික ...

අපට අවශ්‍ය වන්නේ ඉතිහාසය පිළිබඳව චිත්‍රය බෙහෙවින් සංකීර්ණ කිරීමටයි. අපේ දේශපාලන අනාගතය සඳහා මෙය අත්‍යවශ්‍ය වනවා කියා අපි කියමු (ඒ සඳහා අවශ්‍ය එකම දේ මෙය කියා අප මින් අදහස් නොකරන බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නොවේ). මේ සඳහා අපි පළමුවෙන් හේගල් ගේ ගේ “Lectures on the Philosophy of History” පොතෙන් තරමක දිගු උපුටනයක් සලකා බලමු. ස්ලැවෝයි ජිජැක් ගේ ජනප්‍රිය දර්ශනය ...

ඡායාරූපය නලින් ද සිල්වා මහතා ගේ ෆේස්බුක් පිටුවෙන් උපුටා ගන්නා ලදී ‘පාරභෞතික විද්‍යාව’ ලෙස සිංහලට දැමිය හැකි metaphysics යන වචනය ලංකාවේ බොහෝ දෙනෙක් වැරදියට තේරුම් ගන්නා වචනයකි. මේ සඳහා තිබුණු ඉතාම නරක ආකාරයේ පරිවර්තනයක් වූයේ මෙය ‘මනස්ගාත’ වනවා යන්නයි. එයට අනුව භෞතික ලෝකය (physical world) ගැන මනසින් සිතා ගන්නා දේ පාරභෞතිකවේදය (metaphysics) වෙයි. නමුත් metaphysics යන්න සඳහා තිබෙනා මේ ...

Image: NV, Night Vater, 2019; performance, video, photographs, installation. Directed by Paul McCarthy and Damon McCarthy. Photo: Alex Stevens පාර්ලි‌‌මේන්තුවේ නව සභාවාරය විවෘත කිරීම වෙනුවෙන් පැවැත්වෙන ජාතික රූපවාහිනී විකාශය පුරා ‘පාර්ලිමේන්තු සම්ප්‍රදායන්’ පිළිබඳව විශේෂ අවධානයක් යොමු වී තිබෙනවා කියා පෙනී යයි. ඒ අතරතුර පාර්ලි‌‌මේන්තු ගොඩනැගිල්ල සම්බන්ධයෙන් සිදු කළ පැරණි වාර්තා වැඩසටහනක් ද විකාශය කෙරිණි. එනිසා මේ තිබෙන්නේ එම සජීවී ...

අප සිතනා ආකාරයට මෙය 90 දශකයේ රොහානියානු සහ X දේශපාලන කතිකාවේ හානිකර උරුමයකි. ‘ආදරය’ මිනිසාගේ පැවැත්ම සම්බන්ධයෙන් අතිශයින් කේන්ද්‍රීය ප්‍රපංචයක් කියා පිළිගැනීමේ කිසිදු අපහසුවක් නොමැති වුවත් එය දේශපාලනය සම්බන්ධයෙන් අදාළ වන ප්‍රවර්ගයක් නොවේ. එහිදී, සැකයකින් තොරවම, කේන්ද්‍රීය වන්නේ ‘යුක්තිය’ යන ප්‍රවර්ගයයි. අපට අවශ්‍ය වන්නේ හැමෝටම ආදරය කරන ලෝකයක් නොවේ. සත්‍ය වශයෙන්ම මේ ලෝකයේ සෑම කෙනෙකුටම ආදරය කරනවා යනු විකාර ...

Image: Maurizio Cattelan. “All”, 9 sculptures, white Carrara marble “P”, 29.8 x 100.3 x 198.1 cm. (2008) ‘ඉතිහාසය’ පිළිබඳව ප්‍රශ්නය අදාළ වන්නේ අපේ අනාගතය කුමක් විය යුතු ද කියා තීරණය කිරීමේ දී ය. තරමක් සරල ලෙස අපට එය මෙවැනි ප්‍රශ්නයක ආකෘතියෙන් ලියා තැබිය හැක: ඉතිහාසය ප්‍රගතිය වෙත යන්නේ ද? නිදර්ශනයක් ලෙස ලංකාවේ අනාගතය යහපත් විය හැකිද යන ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් ...

හෙට ජනාධිපති වන්නේ කවුද කියා අප දන්නේ නැත. ඒ සම්බන්ධයෙන් සමාජ මාධ්‍ය අවකාශය තුළ හඬ නැගීමෙන් සිදුවන බලපෑම එතරම් තීරණාත්මක වනවා කියා අපට සිතෙන්නේ ද නැත. මෙය තීරණය වන්නේ පාර්ලි‌‌මේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්‌ගේ ඡන්දයෙනි. මේ මිනිසුන් කවුරුන් වුවත් මෝඩයන් නොවනවා කියා පිළිගැනීමට අපට සිදු වෙයි. ඉතාම වරප්‍රසාදිත පවුලකින් එන කෙනෙක් නොවන්නේ නම් පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්‍රීවරයෙක් වීම සඳහා හොඳ ‘ගේමක් ගැසීමට’ හැකියාවක් තිබිය ...

Image: Brice Marden, “Cold Mountain 3”, (1989/91) පෙසපය සහ ජවිපෙ අතර තිබෙනා බෙදීම විවෘතව සාකච්ඡා කළ යුතු වන්නේ එය මේ වන විටත් අප සියලු දෙනාගේ පොදු ප්‍රතිවාදියා විසින් ඉතා හොඳින් යොදා ගැනෙමින් තිබෙනා නිසාය. එසේ යොදා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් ජවිපෙ සහ පෙසප සවිඥානික වනවා ද යන්න එතරම් වැදගත් වනවා කියා අප සිතන්නේ නැත. වැදගත් වන්නේ, එය යොදා ගැනෙමින් තිබෙනවා යන ...

යුද්ධය නිමා වුන දිනය මට මතක් වේ. මහමඟ පිපුරුණ කන් දෙදරුම් කන රතිඥ්ඥා හඬ මට මතක් වේ. කිරිබත් කා ඔල්වරසන් දුන් ජනයා මට මතක් වේ. මහින්ද රාජපක්ෂ දුටුගැමුණු කිව්, ඔහුට මහරජාණනි කිව් ජනයා මට මතක් වේ. යුද්ධය අවසන් වීමෙන් පසු මහින්ද රාජපක්ෂගේ යෝධ බල යෝධ සංවර්ධනය ගැන උදම් ඇනූ ජනයා මට මතක් වේ. හයිවේ,එයාපෝට් විවෘත කරන විට ඔල්වරසන් දුන් ...

Image: Lissa Rivera “Green Corridor” (2017) 1988 වසරේ පල වූ ගුණදාස අමරසේකර ගේ ‘ගල් පිළිමය සහ බොල් පිළිමය’ කෙටි කතාවේ කේන්ද්‍රීය උපමාව තේරුම් ගැනීමට අපහසු එකක් නොවේ. පොළොන්නරුව ගල් විහාරයේ සැතපෙන බුදු පිළිමය අසලින්, ඒ ආකෘතියට තැනවූ නව පිළිමයක් තැන්පත් කිරීම වටා මේ කෙටි කතාව දිව යයි. නව පිළිමය මුල් පිළිමයේ අනුරුවක් වුවත් – එසේත් නැතිනම්, එය අනුරුවක් වන ...

Image: Jagath Weerasinghe, “Long Necked Man”; Acrylic on Paper (1992) ජීවිතයට උරුම වන දුකක් තිබෙනවා කියා පිළිගැනීම අපහසු නොවේ. අප ආදරය කරන මිනිසුන් මිය යයි, ප්‍රේම සම්බන්ධතා බිඳ වැටෙයි, වෙනත් මිනිසුන් සමග එක්ව සිදු කරන වැඩ අසාර්ථක වෙයි, මිත්‍රත්වයන් පාවා දීමට ලක් වෙයි. නමුත් තවත් අතකට මේ ජීවිතයේ තෘප්තියක් ද තිබේ. අප සතුටු වෙන, විනෝද වෙන, විඳින මොහොතවල් ද ...