Viviane Sassen ‘Ayuvel’, from the photobook “In and Out of Fashion” (2010) හර්ෂ ද සිල්වා මහතා ‘ලිබරල්වාදය’ යන වචනය පළමුවෙන් සඟවන්න උත්සාහ කර, පසුව එය නිවාරණය වී ඇති නිසා දැන් එම වචනයේ නිරුක්ති අර්ථය තුළ සැඟවීමට උත්සාහයක් ගෙන තිබේ. එතුමාගේ අවාසනාවට මෙය අසාර්ථක සහ ස්වයන්-විනාශකාරී ක්‍රියාවකි. මෙය පැහැදිළි කර ගැනීම සඳහා අපි එමීල් බෙන්වනීස්ට් (Émile Benveniste) නම් කේන්ද්‍රීය ප්‍රංශ ...

‘දාර්ශනිකයා’ යන භූමිකාව සඳහා තිබෙන සෞත්‍රික විවරණය ලෙස ප්ලේටෝ ගේ “මධුසාදය” (“Symposium”) සංවාදයයේ එන සොක්‍රටීස් පිළිබඳව අතිශයෝක්තියට නංවන ලද නාටකීය විස්තරය සැලකිය හැකිය. සාහිත්‍යමය වටිනාකමේ දෘෂ්ඨිකෝණයෙන් ගත්විට ප්ලේටෝ ගේ විශිෂ්ඨතම ලියවිල්ල ලෙස ගත හැකි මෙය කතන්දරයක් ලෙස එකට ගෙතී ඇති මානයන් ගණනකින් දාර්ශනිකයා නම් චරිතය අපට විවරණය කරයි. සොක්‍රටීස් ගේ හැසිරීමේ සුවිශේෂ ලක්ෂණ වල සිට, ඔහුගේ චරිතය පිළිබඳව තෙවැනි ...

රූපයේ රජ කෙනෙකුගේ ඇඳුම් වලින් සැරසී සිටින්නේ චාල්ස් කැමරන් ය. ඔහුගේ බිරිඳ ජූලියා මාගරට් විසින් මෙය කැමරාවට නගන්නේ රජ කතාවක රූප පෙළක් වෙනුවෙනි – Julia Margaret Cameron, ‘Vivien and Merlin’; albumen silver print from glass negative (1874) *** කුමාරි ජයවර්ධන ගේ “සොක්කන් ලොක්කන් වූ වගයි” කෘතියේ දැක්වෙන්නේ යටත් විජිත සමයේ අපේ රටේ නැගී ආ නව ධනේශ්වර පන්තියේ කතාන්දරයයි. අදටත් ...

පහත දැක්වෙන්නේ “මගේ ලෝකය” කෘතිය සම්බන්ධයෙන් අප මෙයට මාස කීපයකට පෙර සිදු කළ සාකච්ඡාවක වීඩියෝවක් වෙත යන සබැඳියකි. “මගේ ලෝකය” කෘතිය කියවීම සඳහා මග පෙන්වීමක් ලෙස මෙම වීඩියෝ මාලාව සැලකිය හැකි වේ. මෙය අප මෙසේ බෙදා ගනු ලබන්නේ මෙම කෘතිය කියවීම පිළිබඳව උනන්දු වන තවත් අයට මෙය උපකාරයක් විය හැකි වනවා යන අර්ථයෙනි. නමුත් මෙය ප්‍රයෝජනවත් වනු ඇත්තේ මේ ...

(2024 / 05 /12 දින ජයදේව උයන්ගොඩගේ මෙම ලිපිය ‘අනිද්දා’ පුවත් පතින් උපුටා ගැනුනි – සම්පූර්ණ ලිපිය කොටස් වශයෙන් බලාපොරොත්තු වන්න.) මේ දිනවල ජනාධිපතිවරණය කේන්ද්‍රකොට ගෙන සිදුවන දේශපාලන සාකච්ඡාවල, රටට බෙහෙවින් ප්‍රයෝජනවත් වීමේ විභවතාව ඇති එක් මාතෘකාවක් මතු වී තිබේ. එය නම් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ආණ්ඩු කිරීමේ ක්‍රියාවලිය සමාජයේ පහළම ග්‍රාමීය මට්ටමට ගෙන යා හැක්කේ කෙසේද යන්නයි. ජාතික ජන බලවේගයේ ...

මහගම සේකරගේ ‘රාජතිලක ලයනල් සහ ප්‍රියන්ත’ කාව්‍යය රචනා වූයේ මීට දශක පහකට පමණ පෙර ය. සාරාංශයක් වශයෙන් මෙය අතීත වර්තමාන සහ අනාගත පරම්පරා තුනක් පිළිබඳ කතා පුවතක් ලෙස සඳහන් කළ හැකිය. මෙම කෘතියේ පෙරවදනෙහි ද ඒ පිළිබඳ කතුවරයාගේ විවරණයක් අන්තර්ගත වේ. වර්තමානයේ අප ජීවත් වන යුගය පිළිබඳව සහ අපගේ අනාගතය කෙබඳු විය හැකිද යන්න පිළිබඳව විශ්ලේෂණය කිරීම සඳහා මෙම ...

පහත පළමු කමෙන්ටුවේ තිබෙන්නේ නලින් ද සිල්වා ගේ “මගේ ලෝකය” කෘතිය පිළිබඳව ‘බටහිර ඉවුරේ දර්ශනය’ ව්‍යාපෘතියට සම්බන්ධ පිරිස අතර සිදු වූ අභ්‍යන්තර සාකච්ඡාවක වීඩියෝවක් වෙත ඇති සබැඳියකි. අන් සියල්ලට පෙර කිව යුතු දෙයක් තිබේ. මෙය මෙසේ බෙදා ගැනීමට අප තීරණය කළේ නලින් ද සිල්වා ගේ අනපේක්ෂිත වියෝවට බොහෝ පෙරයි. මෙම සංවාදය පැවැත්වූයේ දැනට දෙමසකට පෙර, පෙබරවාරි 27 වෙනිදා ය. ...

පහතින් පල වන්නේ නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි විසින් ඉදිරියේ දී පල කිරීමට නියමිත කෘතියක් සඳහා ලියූ හැඳින්වීමයි. නලින් ද සිල්වා මහතා ගේ අභාවය හමුවේ ඔහුට ගෞරවයක් ලෙස නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි විසින් මෙම හැඳින්වීම ෆේස්බුක් හී පල කර තිබුණි. මෙය උපුටා ගත්තේ එතැනින් ය. “Let Muslims look upon Ram as their hero and the communal problem will be over.” – Organizer ...

බොහෝ කලකට පසුව ලියන්නේ කුමක්දැයි අවිනිශ්චිතව තිබේ. චිත්‍රයක් ඇඳීමට පෙර කාංසාවෙන් සුදු හිස් කැන්වසය දෙස බලා සිටින චිත්‍ර ශිල්පියෙක් සේ මම චකිත වෙමි. එක් අතකින් මට කියන්නට ඇති සියල්ල මේ වනවිටත් කියවී තිබෙනවා කියා සිතෙයි. ඔව්, නලින් ද සිල්වා ට මම විරුද්ධ වෙමි. ඔහුගේ දේශපාලනය මෙන්ම දර්ශනයද, දේශපාලනය නිසා දර්ශනයද, දර්ශනය තුළින් උත්පාද වූ දේශපාලනය ද මම ප්‍රතික්ෂේප කරමි. ...

පහතින් තිබෙන්නේ කුමාරි ජයවර්ධන ගේ “සොක්කන් ලොක්කන් වූ වගයි” කෘතිය සම්බන්ධයෙන් අප සිදුකරමින් යන සාරාංශගත කිරීමේ තවත් පියවරකි. ලාංකිකයන් ලෙස අප අද සිටින්නේ අපේ රටේ ප්‍රභූ ආධිපත්‍යයට එරෙහිව තියුණුම දේශපාලන අභියෝගයක් එල්ල වී තිබෙන විශේෂ දේශපාලන සන්දර්භයකයි. මෙය අත්‍යවශ්‍ය දේශපාලන පරිවර්තනයක පළමු පියවර වනවා යන්න සම්බන්ධයෙන් සැකයක් නැත. නමුත් කිසි සේත්ම සරල පරිවර්තනයක් නොවේ. අප අභියෝග කරන්නේ සියවස් දෙකක ...

රූපය: Bruce Davidson, ‘Iran’, archival pigment print (1964) බොහෝ දෙනෙක් රොහාන් සම්බන්ධයෙන් ලියා ඇති දේ පදනම් වන්නේ රොහාන් සමග ඔවුනට ඇති පුද්ගලික සම්බන්ධය මත මිස ඔහුගේ අදහස් මත නොවන බව දැන් ඉඳුරා පැහැදිළි වේ (මෙයට ව්‍යාතිරේක තිබුණු බව මෙමගින් ප්‍රතික්ෂේප කරන්නේ නැත). ඒවා කියවන විට අපට සිතෙන්නේ මිතුරන් සමග මත්පැන් පානය කිරීම, අල්ලාප සල්ලාපයේ යෙදීම වැනි දේ හැර වෙනත් ...

පසුගිය අප්‍රේල් 6 වන දා සෞන්දර්ය කලා විශ්වවිද්‍යාලයේ අවසන් වසර නාට්‍ය නිෂ්පාදනය ‘සහරා නේරංජනා‘ නමින් වේදිකාගත විය. මෙහි ඉතාම වැදගත් ලක්ෂණ කිහිපයක් අපට පෙන්වා දිය හැකිය. එනම් එහි රංග ආඛ්‍යානය ගොඩ නගා තිබූ ආකාරයයි. නාට්‍ය සඳහා පාදක කරගෙන තිබුණේ බටුවන්වල රාහුල හිමිගේ ‘රන්කරඩුව‘ නව කතාව සහ මාක් ට්වේන්ගේ Tom Sawyer Abroad නම් ළමා නවකතාවකි. මෙම කතා දෙකම එකිනෙකට පරස්පර ...

පසුගිය අප්‍රේල් 3 වන දා සෞන්දර්ය කලා විශ්වවිද්‍යාලයේ නාට්‍ය, මුද්‍රා නාට්‍ය සහ නූතන නර්තන අධ්‍යයනාංශයේ අවසන් වසර විද්‍යාර්ථීන්ගේ නර්තන නිෂ්පාදනය පණීභාරත රංග ශාලාවේදී වේදිකා ගත විය. මේ තිබෙන්නේ එහි දර්ශන කිහිපයක් සහ ඒ පිළිබඳ කරන ලද ඉක්මන් කෙටි අදහසක් දැක්වීමකි. ‘ජූලියස් සීසර්‘ නර්තන නිර්මාණය සැලකිය යුතු තරමේ ඉදිරිගාමී නිර්මාණයක් බව හැඳින්විය හැකිය. එහි ඇත්තේ අප නර්තනය ලෙස ජනප්‍රිය දෘෂ්ටිවාද ...

පසුගිය දා අනුර කුමාර දිසානායක ඉතා වැදගත් අදහසක් කියා තිබුණි. ඒ අපේ ‘ජාතික වීරයන්’ පිළිබඳව අදහස ඓතිහාසිකව බෙහෙවින් ගැටලුකාරී වන රජවරුන් පිළිබඳව පුරාවෘත මත පදනම් වන අදහසක් නොව විසිවෙනි සියවසේ මේ රටේ සිටි ශ්‍රේෂ්ඨ මිනිසුන් ගේ විශාල අරමුණු සොයා යාමක් ලෙස නැවත අර්ථ ගැන්විය යුතු බවයි. අනුර ගේ මේ අදහස අපට ඇලේන් බදියු විසින් සිය ‘The Century’ කෘතිය තුළ ...

මේ තිබෙන්නේ මාක්ස්වාදය සම්බන්ධයෙන් නිර්මාල් සහ විදර්ශන අතර ඇති වී ඇති ෆේස්බුක් අදහස් හුවමාරුවට කෙටි ප්‍රතිචාරයකි. මාක්ස්වාදය ජනප්‍රිය ආකාරයෙන් බොහෝ දෙනෙක් තේරුම් ගන්නේ පහත දැක්වෙන ආකාරයටයි. සමාජයක මූලික පදනම වන්නේ එහි නිෂ්පාදනය සංවිධානය වන ආකාරයයි. නිෂ්පාදනය සංකීර්ණ වනවිට එය පවත්වාගෙන යන සම්බන්ධතා වල ආකෘතිය වෙනස් කිරීමට සිදුවෙයි. එවිට අප එක් නිෂ්පාදන මාදිලියක සිට වෙනත් නිෂ්පාදන මාදිලියකට මාරු වෙයි. එහිදී ...

ආගම සම්බන්ධයෙන් අපට ගත හැකි ස්ථාවර, එසේත් නැතිනම්, තෝරා ගත හැකි ප්‍රවේශ තිබෙන්නේ හතරක් පමණි. පළමුවැන්න භක්තිවන්තයා ගේ ප්‍රවේශයයි. මෙය තාර්කිකත්වය ප්‍රතික්ෂේප කිරීමක් වන නිසා මෙයට එරෙහිව දර්ශනය මුළුමනින් බෙලහීන වෙයි. එහිදී කෙනෙක් සිතීම, තර්කය ප්‍රතික්ෂේප කර සිතීමට ග්‍රහණය කරගත නොහැකි ‘අනේකත්වයක්’ ඇති බව විශ්වාස කරයි. මෙවැනි විශ්වාසයක් දාර්ශනිකව පරාජය කළ නොහැකි වන්නේ එය ‘සාකච්ඡාවට’ විවෘත නොවන නිසාය. එම ...

සම්ප්‍රදායික ‘ග්‍රන්ථ විචාරයක දී’ ප්‍රකාශ කිරීමට විචාරකයා බැඳී තිබෙන සාමාන්‍ය දේ සියල්ල ලුඩවැයික් වාක්හනාර් ගේ “මාතර මහ කැරැල්ල – 1760-1761 වසරවල ලංකාවේ ලන්දේසි පාලනයට විරුද්ධ මහා ජනතා නැගිටීමේ සැඟවුණු ඉතිහාසය” කෘතිය සම්බන්ධයෙන් කිව හැකි වෙයි. සැකයකින් තොරවම, මෙය වාක්හනාර් ගේ ‘කෘතියක්’ ද යන ප්‍රශ්නය කෙනෙකුට මෙහිදී පළමුවෙන් මතු කළ හැක. එක්තරා අර්ථයකින් මෙවැනි ‘පොතක්’ ඔහු ලියා නොමැත. මේ තිබෙන්නේ ...

මේ තිබෙන්නේ අප විසින් සාරාංශ කරමින් යන කුමාරි ජයවර්ධනගේ “සොක්කන් ලොක්කන් වූ වගයි” කෘතියේ මීළඟ කොටසයි. (මීට පෙර පල කළ ලිපි මෙම බ්ලොග් අඩවියෙහි ඇත.) මෙහිදී සාරාංශ වන්නේ එහි තුන්වැනි පරිච්ඡේදයේ එන මෙරට අරක්කු වෙළඳාම සම්බන්ධ කොටසයි. මෙම සටහන් පෙළ අප මෙහි දමන්නේ මෙරට ප්‍රභූ පන්තියේ ඉතිහාසය තේරුම් ගැනීමේ පුළුල් සංවාදයකට කරන එකතු කිරීමක් ලෙසයි. අප අද අත්දකිමින් සිටින්නේ ...

සංවිධානගත දේශපාලනයේ සුවිශේෂ අත්දැකීමක් වන්නේ ‘පෝස්ටර් ගැසීම’ නම් චාරිත්‍රයයි. එවැනි අත්දැකීම් ඇති ඕනෑම කෙනෙක් මෙහි ආනුභුතික සත්‍යය වටහා ගනු ඇත. අද වනවිට පෝස්ටර් ගැසීමේ සන්නිවේදනමය වටිනාකම බොහෝ අඩු වී තිබෙන්නේ වුවත් එහි අර්ථය වන්නේ පෝස්ටරයේ අන්තර්ගත තොරතුරු සන්නිවේදනය කිරීම පමණක්ම නොවේ. එයට තවත් අර්ථ තිබේ. නිදර්ශනයක් ලෙස එය සංවිධානයක බලය පෙන්වීමේ අභ්‍යාසයක් විය හැක. මේ හා සමාන ලෙස එහි ...

‘Tin Drum’ album, November 1981 ~ by Fin Costello මෙහි ආරම්භක උපන්‍යාසය වන්නේ “ජවිපෙ-විරෝධී මනෝභාවය’ යනුවෙන් දෙයක් පවතිනවා යන්නයි. එම නිසාම මෙය පාරභෞතික විද්‍යාත්මක සංකල්පයක් කියා පිළිගැනීම අපහසු නොවේ. ඉදිරි කාලෙයේ දී මෙහි නිශ්චිත අන්තර්ගතය ගැන සාකච්ඡා කිරීමට අපි බලාපොරොත්තු වෙමු. මේ තිබෙන්නේ ඒ සම්බන්ධ සමාරම්භක සටහනකි. නිශ්චිත සංකල්පීය හේතු මත ජවිපෙට විරුද්ධ වන පිරිස මේ මනෝභාවයට ඇතුලත් නොවේ. ...