1867 දී නිකුත්වන දාස් කපිතාල් හි පළමු වෙළුම තුළ දැක්වෙන මාක්ස්ගේ ආර්ථික ක්‍රමයේ පදනම් එංගල්ස් අතින් 1883 දී සහ 1894 දී එහි දෙවැනි සහ තෙවැනි වෙළුම් නිකුත් වෙද්දී යල්පැන ගොස් තිබිණ. පළමු වෙළුමේ දී පසුව පහදන්නම් යැයි මාක්ස් කියූ දේවල් දෙවැනි තෙවැනි වෙළුම්වලින් පහදා දෙන්නටත් පෙර, එනම් මාක්ස්ගේ විශ්ලේෂණයේ පටන් ගැන්ම වැඩිකල් නොගිහින් සහමුලින් අභාවිත වී තිබුණි. මේ සාධකය ...

මිනිසා නැමති සත්වයා උපත්තියේ දී අසරණයෙකි. තම වෙහෙසෙන් උගත යුතු දෑ අතපසු කරන්නේ ද මිනිස් සත්වයාට ජීවිතය පවත්වාගැනීම සඳහා සහජයෙන් දායාද වී ඇති කොටස ඉතාමත් අල්පයකි. එනමුත්, තමනට දැනුම ලබාදෙන අනෙකුත් අය අභිභවා යා හැකියාව මිනිස් සත්වයාගේ අපූරු ලක්ෂණයකි. මිනිස් වර්ගයාගේ ප්‍රගතිය සිද්ධ වූයේ ඒ හැකියාව පිහිටා ඇති නිසයි. ඉතිහාසයේ විවිධ පුද්ගලයන් ඉදිරිපත් කරන ලද අපූරු අදහස් ගැන දැනගන්නට ...

සූරාකෑම යන වහර නොදන්නා කෙනෙක් නැති තරම්. සූරාකෑම යන සංකල්පය මාක්ස්වාදයේ ප්‍රධාන පණිවිඩයයි. මාක්ස් සහ එංගල්ස් දෙදෙනා දීර්ඝ කාලීන රැකියා, ව්‍යවසායක වෑයම් හෝ වෘත්තියකින් ආදායම් උපයන ලද්දවුන් නොවූහ. ඔවුන් ප්‍රධාන වශයෙන් ජීවත්වූයේ ඔවුන්ගේ පවුල්වලින් ලැබෙන ලද වත්කම්වලිනි. සූරාකෑම ගැන ලෝකයේ ප්‍රධාන පණිවිඩයක් හැටියට මුලින්ම අහන්නට ලැබුණේ, උදේ දහයට සිය මාමාගේ රෙදිපිළි කම්හලේ නිකම් පෙනී සිටීම පවා කරදරයක් ලෙස සැලකූ ...

වෘත්තීය සමිති ගෙනෙන වර්ජන තර්ජන හමුවේ පාලනයේ සිටින ආණ්ඩුව විසින් පඩිය වැඩිකරද්දී එහි දී රජයේ සේවකයාගේ වේතනය සැබැවින් ඉහළ යෑමක් සිදු නොවේ. කාල් මාක්ස් ඉදිරිපත් කළ වැරදි න්‍යායයන් දිගින් දිගටම විශ්වාස කරන වෘත්තීය සමිති නායකයන් සහ පාලකයන් සිටින රටවල මේ ක්‍රියාව නිසා රජයේ සේවකයන් ඇතුළු සියළු පුරවැසියන්ගේ වේතන සැබැවින්ම පහළ යෑමක් සිදු වේ. වේතනයක අගයක් ඇතිවන්නේ කෙසේද? කවුද වේතනයට ...

වහල් යුගය, වැඩවසම් යුගය, ධනවාදී යුගය යැයි ඉතිහාසය බෙදා අනාගතයේ එකක් පසුපසින් එකක් එන, අවසානයේ උදාවන රන් යුගය වූ සමාජවාදය විස්තර කරද්දී මිනිසාගේ ආර්ථික, දේශපාලන සහ සමාජයීය ඉතිහාසය නොනැවතී එක දිශාන්තියකට ගමන් කරන ලද්දක් නොවේ යන්න මාක්ස්ට අමතක වී ගියාද? නැතිනම් ඔහු තම මතවාදය සඳහා අවශ්‍ය ඉතිහාසය වෙත පමණක් අනුගාමිකයන්ගේ අවධානය යොමු කළා ද? මිනිසාගේ ඉතිහාසය දිග හැරුණේ දළඹුවෙක් ...

ඵෙතිහාසික ක්‍රියාවලිය තුළින් අනිවාර්යෙන්ම උදාවෙන අනාගත තත්ත්වය, එනම් විද්‍යාත්මක සමාජවාදය ගෙනහැර පාන ලද කාල් මාක්ස් එහි ආගමනය කිසිම කෙනෙකුට නවත්වන්නට නොහැකි වූවක් යැයි කියා සිටියේය. මාක්ස් සහ එංගල්ස් දෙදෙනාගේ ලියැවිලි හරහා “දළඹුවෙක් සමනලයෙක් බවට හැරෙන” සහ “මවක් තම ගර්භාෂයෙන් දරුවෙක් ප්‍රසූත කරන” යනාදී රූපාන්තර පද වහර තුළින් ධනවාදී සමාජයෙන් පසුව එන ඒ අනාගත තත්ත්වය යනු විද්‍යාත්මක සමාජවාදය යැයි හැඳින්විණ. ...

මිනිසා යන සත්වයාට එක ලෙසින් ස්වභාවයෙන් දායද වූ ලක්ෂණ ඇත. ඒවා අතර චින්තනයට හැකියාව යන්න මිනිස් සත්වයාට සුවිශේෂී වූවකි. මිනිසුන් සියල්ලන්ටම සිතන්න පුළුවන් වුවත් එකම විදියට හිතන දෙන්නෙක් (නිවුන්නු අතර හෝ) දකින්නට නොහැකියි. බොහෝ දෙනෙක් අතර ඇතිවන එක එකඟතාවයක් පිටුපස විවිධාකාර වූ හේතූ ඇත. යම් සිද්ධියක් හමුවේ ඒ ඒ මිනිසා තුළ විවිධාකාර වූ සිතුවිලි පහළ වීම මිනිස් ස්වභාවයේ ඇති ...

මෙය මවිසින් මාක්ස්වාදය ගැන ලියාගෙන යන සටහන්වලින් කොටසකි. මීට කලින් ලියූ සටහන් කියැවීමෙන් මෙය අවබෝධය පහසු විය හැකියි. ජර්මන් විඥානවාදයේ (German Idealism) යොහාන් ගොට්ලීබ් ෆිෂ්ට, ෆ්‍රීඩ්රිච් විල්හෙල්ම් ජෝසෆ් වොන් ෂෙලින්ග් අතරට එකතුවන ඔවුන් ත්‍රිත්වයෙන් වඩාත්ම වැදගත්කමක් දිනාගන්නට සමත්වෙන්නා ගෙයොග් විල්හෙල්ම් ෆ්‍රීඩ්රිච් හෙගල් ය. පරම සත්තාවේ (ultimate reality) දර්ශනයන් පහදාගන්නේ මිනිස් මනස යැයි ද, ඉන්පසුව ඒ අනුව මිනිසුන්ට ජීවත්විය හැකි ...

ගෙයොර්ග් විල්හෙල්ම් ෆ්‍රීඩ්රිච් හේගල් ඉදිරිපත් කරන ලද දර්ශනය බොහෝ සෙයින් ද, හේගල්ට පසුව හේගල්ගේ දර්ශනය කරපින්නා ගත්, එනම් කාල් මාක්ස්ගේ තරුණ කාලයේ ජර්මනියේ ජනප්‍රියත්වයක් ලැබූ අනෙකුත් දාර්ශනිකයන් වෙතින් ද අදහස් කාල් මාක්ස් සිය මාක්ස්වාදය ගොඩනඟන්නට භාවිතා කරන ලද බව පෙනී යයි. රොමැන්තික යුගයේ වඩාත්ම වැදගත් දාර්ශනිකයා, හේගල් යැයි සැලකේ. රොමැන්තික යුගයේ ආරම්භයට හේතු වූ එක සාධකයක් නම් කාර්මික විප්ලවය ...

මාක්ස්වාදය කුමක්දැයි කියා නොදැන එය පිළිගන්නා අය සහ ප්‍රතික්ෂේප කරන අය ලොව බහුල වෙති. ඉතාමත් අවුල් සහගත වූ දර්ශනයක් සහ අර්ථ ශාස්ත්‍රයක් කාල් මාක්ස් ඉදිරිපත් කළ නිසා ඒ ගැන කාලයක් කැපකරමින් එය හදාරන ලද්දවුන් එදත් අදත් ලොව විරල වෙති. ලොවට ඉදිරිපත් කළ පසුව වැඩිකල් නොයා එය උගතුන් අතර ප්‍රතික්ෂේපයට පත්විය. දර්ශනයක් හැටියටත්, අර්ථ ශාස්ත්‍රයක් හැටියටත් එය විචාරාත්මකව පැහැදිලි කරමින් ...

ඇමෙරිකාවේ මැතිවරණ දිනය ලෙසින් සැලකෙන්නේ නොවැම්බර් මාසයේ පළමු සඳුදා දිනයට පසුව එන අඟහරුවාදා දිනයයි. කලින් වසරේ ජනාධිපතිවරණයකින් ජයග්‍රහණය කළ නායකයා ඒ වෙද්දී කොතරම් ජනප්‍රියදැයි කියන්නටත් හැකියාව ලැබෙන්නේ දේශය පුරා විවිධ තනතුරුවලට කොතරම් පිරිසක් ජනාධිපතිවරයාගේ පක්ෂයෙන් ජයග්‍රහණය ලබනවාද කියා දැකගන්නට හැකියාව ලැබීමෙනි. වර්ජීනියාවේ පාසැල් තුළ උගන්වන්නේ නැතැයි හිටපු ආණ්ඩුකාරයා දේශපාලන වේදිකාවල හඬගා කියන ලද විෂයයක් ඔහුගේ පරාජයට හේතු විය. ඔහු පරාජය ...

වෙළඳපොළ කාර්යක්ෂම ලෙසින් වැඩ කරන්නේ ලාබය නිසයි. ඕනෑම මිනිසෙක් ශ්‍රමයක් වෙහෙසන්නේ ලාබයක් අරමුණු කරගෙනයි. වේතන මාර්ගයෙන් ලබන මුදල් තමන්ගේ ලාබය සරල ලෙසින් පෙන්වන්නකි. මිනිසා යනු විවිධ විෂම වූ ආශාවලින් යුතු වූවෙකි. ඍජු හුවමාරුවෙන් පමණක් ඒ විවිධ මිනිසුන්ගේ විවිධ ආශා සපුරාලීම අසීරු වූවකි. සිප්පි කටු වැනි ද්‍රව්‍යයක් මුදල් ලෙසින් භාවිතය පටන් ගැනෙනුයේ වැඩි පිරිසක් අතර හුවමාරුව පහසු කිරීම සඳහා ය. ...

මහාචාර්ය ඩීඩ්‍ර නැන්සන් මැක්ක්ලොස්කි ලියූ පොත් සහ ලිපි අල්පයක් කියවා සහ ඉන්ටනෙට්වලින් ඇයගේ දේශන කිහිපයක් අසා තිබූ මට ඇයගේ සජීවි දේශනයක් අහන්නට මෑතක දී අවස්ථාවක් පෑදුණි. ඒ සවුත් ඩකෝටා ප්‍රාන්තයේ රැපිඩ් සිටී නගරයේ පසුගිය ජූලි මාසයේ පැවති නිදහස් උත්සවයේ (Freedom Festival) දී ය. අදහස් සහ තොරතුරු මහත් රාශියක් ඇය රසවත් ලෙසින් ඉදිරිපත් කළේ ප්‍රේක්ෂක අවධානය මනාව පවත්වා ගනිමිනි. බුර්ඡුවා ...

චීනය 1978 දී ත්, ඉන්දියාව 1991 දී ත්, අත්පත් කරගන්නට ඉඩදුන්නේ මහත් දීර්ඝ කාලාන්තරයක් පුරා ඔවුන්ගේ බුර්ඡුවාසියට අහිමි කරන ලද උදාරත්වය සහ නිදහස යැයි මහාචාර්ය ඩීඩ්‍ර එන්. මැක්ක්ලොස්කි තම “බුර්ඡුවා උදාරත්වය” (2010) නම් වූ පරිසිද්ධි සහ අදහස් පිරුණ පොතෙහි ලියන ලද්දා ය. බුර්ඡුවාසී යන වචනය ප්‍රංශ භාෂාවේ bourgeoisie යන්නේ පුළුල් අර්ථයෙන් ඇය භාවිතා කරන්නීය. එනම්, වෘත්තීමය පුහුණුව ලද නැතහොත් ...

ස්වීඩනය යනු වෙළඳපොළ ක්‍රමයට නිදහස් ඉඩකඩක් සපයන ධනවාදී රටකි. කෝවිඩ්-19 වසංගතය පැතිර යද්දී අනෙක් රටවල් මෙන් බියට පත්ව සියල්ල වසා නොදමන ලද රටකි. 2020 දී ආර්ථිකය අඩපණව ගියත් 2021 ජූලි මාසය වෙද්දී ස්වීඩනය වසංගතයට පෙර පැවති තත්ත්වයට එන්නට සමත්ව සිටින බව වාර්තා වේ. ජනතාව අතර රැකියාවට යන අවසරය ලැබෙන්නේ කාටද, විවාහ මංගල උත්සව කී දෙනෙකුට සහභාගි විය හැකි ද, ...

Frank Hollenbeck ලියූ Confusing Capitalism with Fractional Reserve Bank හි පරිවර්තනයකි. වර්තමාන ලෝකයේ පවතින විනාශකාරී වූ මුල්‍ය සහ ආර්ථික තත්වය ගැනත් නොනවැතී ඇතිවෙන බුබ්බුල හා අවපාත ඉතිහාසයටත් වරදකරුවා යැයි ධනවාදයට අවලාදය එල්ල වේ. ධනවාදයට ඇති සහාය ලෝකය පුරා අඩු වී යමින් පවතී. මෑතක දී පැවැත්වුන ගෝලීය මත විමසුමක දී පිළිතුරු දුන් අයගෙන් 25% ක් (2009 ට වඩා 2% ක ...

හේසල් ගේනර් නමැති අයර්ලන්ත ජාතික කතුවරිය මට මුණගැසුනේ අහම්බෙන්. ඒ අපේ මුහුදුබඩ ගම්පළාතේ පිහිටා ඇති කුඩා පොත් කඩයක දී. ඇයගේ නවතම කෘතිය නිකුත් කරන ලද බව කියන්නට යන පොත් චාරිකාවේ එක් නැවතුම්පලක් වූ මේ කුඩා පොත්හල මමත් නිතර ගොඩවැදෙන තැනකි. ඒ වනවිටත් කියවා තිබූ ඇයගේ ඒ නවතම පොත අතැතිව මා පොත්හලට ඇතුල් වූයේ අත්සන ලබාගැනීම කෙසේ වෙතත් ඇයව මුණගැසී ...

ආණ්ඩුවෙන් කරන එදිරිවාදිකම් ගැන සේ ම ව්‍යවසායකයා ආණ්ඩුව කරන දිරි ගැන්වීම් වල දී ද බිය විය යුතුයි. පුද්ගලික ණය සහතික කිරීම හෝ ආණ්ඩුවෙන් කෙළින් ම යම් ක්ෂේත්‍රයන් නංවාලන්නට දෙන ණය සහනාධාර ආණ්ඩුවක් කරන දිරි ගැන්වීම් වලට අයිති වෙයි. කාට හරි මුදල් ණයට දෙන අයෙක් යනු දැන් වියදම් කිරීමේ හැකියාව තිබුන ද එසේ කිරීම අත්හරින්නෙකි. එහි දී මුදල් ණයට දෙන්නා ...

වැරදි පිළිතුර සොයාගැනීම වෙනුවෙන් කියා වෙහෙසෙන අයෙක්ව ඔබ දැක ඇත්ද? නැත්නම්, ඔබ දැක ඇත්තේ ප්‍රශ්නයකට නිවැරදි පිළිතුර සොයාගන්නට වෙහෙසෙන අයව ද? ප්‍රශ්නයක් යනු නිවැරදි පිළිතුරක් සොයන්නකි. සමහර අවස්ථාවල දී නිවැරදි පිළිතුර වහාම සොයාගත යුතුයි. එවැනි අවස්ථාවක, එනම් පිළිතුර වහාම සොයාගත යුතු ප්‍රශ්නය නිරාකරණයට තොරතුරු දැනගැනීමට නොහැකි වෙද්දී අයෙකු කරන්නේ තමන් වඩාත්ම නිවැරදි යැයි දකින තොරතුරුවලින් ඒ සඳහා ආසන්නම වූ ...