-නිශාන්ත කමලදාස මේ දිනවල බොහෝ දෙනාගේ කතාවට මාතෘකා වී ඇති එකක් ලෙස සැලකිය හැක්කේ නුවරඑලිය තැපැල් කන්තෝරුව හෝටලයක් සඳහා විකිණීමට යන පුවත ය. සමහරු එය සලකන්නේ ජාතික සම්පතක් විකිණීම ලෙස ය. නොකටයුත්තක් ලෙස ය. තවත් සමහරු එය අර්ථ දක්වන්නේ නිසි ප්‍රයෝජනයට ගෙන නොමැති සම්පතක් ආදායම් නිපදවිය හැකි උල්පතක් කර ගැනීමක් ලෙස ය. ඉතා සාධනීය පියවරක් […] ...

අපේ පවුලට හා රටට ආවේණික කතාන්දර තිබේ. ඒවා ඉතිහාස කතන්දර ය. ඒවා ඉතිහාසය යයි නොකියා ඉතිහාස කතත්දර යැයි කීවේ ඒවා තුළ හැබෑව තරමට නිර්මාණය ද අඩංගු නිසා ය. ආයතන සම්බන්ධයෙන් එය එසේ ම වලංගු ය. ආයතනය බිහි වීම සම්බන්ධව, ආයතනය මුහුණ දුන් අභියෝග සම්බන්ධව, ඒවා ජය ගත් ආකාරය සම්බන්ධව, නොයෙකුත් කතන්දර තිබේ. ඒවා ආයතනික සංස්කෘතියේ […] ...

දෙදෙනෙකු කතා කරන මැදින් අවසර ගෙන මිස අප ගමන් කරන්නේ නැත. එසේ මිනිසුන් ගමන් කරන තැනක මග අවුරවමින් අප කතා කරමින් රැඳෙන්නේ ද නැත. ඒ දෙක ම ආචාර සම්පන්න නැති නිසා ය. ප්‍රශ්නය අප එසේ කළ ද එසේ කතා කරමින් ඉන්නා අයටත් මැදින් යන අයටත් තමන් එසේ කිරීම ගැන ලැජ්ජාවක් උපදින්නේ නැති වීම ය. එසේ […] ...

කෙනෙකු ඉගෙන ගන්නා ක්‍රම කීපයකි. එකක් නම් පොත පතින් ඉගෙනුම ය. ලැබෙන්නේ න්‍යායික දැනුම ය. සංවිධිත දැනුම ය. පවතින රටා නිරීක්ෂණයෙන් කල්පිත ගොඩ නගා ඒවා පරීක්ෂණයට භාජනය කොට ඒවා කුමන අවස්ථාවල දී සත්‍යය වන්නේ දැයි උරගා බලා ගොඩ නගා ගත් දැනුම ය. පෙරා ගත් දැනුම ය. අනෙක කෙනෙකු කිසියම් ක්‍රියාවක් කිරීමේ දී කරන වැරදි තුළින් […] ...

නායකයෙකුට බලය ලබා ගත හැකි ප්‍රභව කිහිපයකි. ඔහු / ඇය තනතුරකට නීත්‍යානුකූල ව පත් කර ඇති අයෙකු නම් ඒ නිසා නීතියෙන් උරුම වන බලයක් තිබේ. ඒ බලය, නීතිය අර්ථ දක්වා ඇති, සීමාවලට යටත් ය. එසේ නැති පරම බලයක් හිමි වන්නේ ශ්‍රී ලංකාව වැනි රටවල ජනාධිපතිවරුන්ට ය. ඔවුන් අධිකරණය ඉදිරියට ගෙනි යන්නට නොහැකි නිසා ය. ඔවුනට […] ...

කල් ගත වන විට කල් ඉකුත් වන භාණ්ඩ හෝ ද්‍රව්‍ය ද කල් ගත වන විට වටිනාකම වැඩි වන භාණ්ඩ හෝ ද්‍රව්‍ය ද වශයෙන් භාණ්ඩ/ද්‍රව්‍ය වර්ග දෙකක් තිබේ. කිරි පළමු ගණයට අයත් වන විට විස්කි අරක්කු වැනි මත් පැන් අයත් වන්නේ දෙවැනි වර්ගයට ය. ප්ලාස්ටික් පුටු පළමු වර්ගයට අයත් වන විට ඇන්ටික් (කෞතුක වටිනාකමක් ඇති) බඩු […] ...

වරදක් කළත් සිතකින් නොවේ. ඔබ අසා ඇති මේ ජනප්‍රිය ගීයේ අර්ථය ඔබ මඳකට නැවතී කල්පනා කර බලා තිබේ ද? මෙතැන ඇත්තේ කළ වරද පිළිගැනීමකි. වරද කළ බව ඇත්ත ය. එහෙත් එය සිතා මතා කර නැත. සිතන්නේ නැතිවත් වැරදි කළ හැකි ද? උත්තරය ඔව් යන්න ය. ඒවා සැලකෙන්නේ අත්වැරැදි ලෙස ය. අත්වැරැදි සිදු වන්නේ වැඩ කරන මිනිසුන් […] ...

සංවාදයක අදහස අනෙකා තේරුම් ගැනීම ය. තමා ව තේරුම් කර දීම ය. සංවාදයක දී දෙවැන්න එන්නේ පළමුවැන්නෙන් පසුව ය. ඒ කියන්නේ මුලින් කෙරෙන්නේ අනෙකා ව තේරුම් ගැනීමට උත්සහ කිරීම බව ය. ඒ නිසා සංවාදයකට පිවිසෙන පුද්ගලයා තමන් දරන මතය වෙනස් කර ගැනීමට වුව සූදානමින් පැමිණෙන්නේ ය. ඒ නිසා ම සවන් දීමට වැඩි ඉඩක් සපයන්නේ ය. […] ...

අප බොහෝ දෙනෙකු පුද පූජා කරන්නේ ද තීරණාත්මක යැයි සලකන්නේ ද නායකයා ව ය. එහෙත් සැබෑව එය ද? නායකයා හා අනුගාමිකයා අතර ඇත්තේ වෙන් කළ නොහැකි අපූරු සම්බන්ධයකි. අනුගාමිකයන් නැති තැන නායකයෙකු ද නැත. කෙනෙකු නායකයෙකු කරන්නේ ම අනුගාමිකයන් විසිනි. එයින් අදහස් කරන්නේ නායකයා ඔවුන් විසින් පත් කරන බව ම නොවේ. රටක මිස ආයතනයක එවැනි ප්‍රතිපාදනයක් […] ...

කරන යමක් සාර්ථක ව කර ගැනීමට ඒ වැඩය නිසි ලෙස සැලසුම් කළ යුතු ය. ඒ වැඩයට අවශ්‍ය අමුද්‍රව්‍ය කවරේ ද ඒවා අවශ්‍ය කුමන අවස්ථා වල දී ද යන්න නිශ්චය කළ යුතු ය. ඒ සඳහා අවශ්‍ය මුල්‍ය ප්‍රතිපාදන සපයන්නේ කුමන මූලාශ්‍ර වලින් ද යන්න තීරණය කළ යුතු ය. ඒ වැඩය කොටස් වලට කඩා එක් එක් කොටස ඒ කොටස […] ...

නායකත්වය බොහෝ තැන්වල ඇත්තේ තනතුරක් හැටියට ය. එවන් ස්ථාන වල නිශ්චිත කෙනෙකු ඒ තනතුර දැරිය යුතු ය. ඔහුට තනතුර නිසා නිශ්චිත බලයක් ලැබේ. මේ බලය ඇතැම් ස්ථාන වල කොතෙක් වන්නේ ද යත් නායකයා සිටින්නේ නීතියට ඉහළිනි. ඔහුට වෙන කිසිවකුට නැති මුක්තියක් හිමි වන බැවින් ඔහු /ඇයට එරෙහි අධිකරණ ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට ද නොහැකි ය. ඒ සඳහා […] ...

“ළඟ නොබලව. දුර බලව”. එසේ කීවේ දීඝායූ කුමාරයාට ය. කීවේ කුමරුගේ පියා ය. කියන ලද්දේ රාජ උදහසට ලක් ව මරා දැමීමට ගෙන යන පෙරහැරේ ඇවිදින ගමන් රජු කෙරේ ක්‍රෝධයෙන් වෙව්ලමින් ඉන්නා සිය පුතු දුටු විට ය. මෙය කළමනාකරුවෙකු විසින් මතක තබා ගත යුතු නිතර සිහිපත් කළ යුතු කියමනකි. බොහෝ කළමනාකරුවන්ට මග හැරෙන ඉගැන්වීමකි. කළමනාකරුවන් පමණක් […] ...

ඔබ එක් අයෙකුගේ කතාවකට සවන් දෙන්න. ඒ සම්බන්ධයෙන් ම තවත් අයෙකු කියන කතාවට ද සවන් දෙන්න. ඒ දෙක දෙකක් බව ඔබට වැටහෙනු ඇත. අප යම් කතාවක් කියන්නේ අප ඇසූ දුටු දේ ඇසුරෙනි. ඒ කතාවට අදාළ ව අප නොඇසූ නොදුටු දේ තිබිය හැකි ය. අපට කතා කළ අපේ මිතුරන් දෙදෙනාට ම සිදු වූයේ එය විය හැකි […] ...

අප ගිය සතියේ කතා කළේ කුලකයක බහුතරය විසින් ප්‍රදර්ශනය කෙරෙනවා යැයි අප සිතන පොදු ලක්ෂණ කීපයක් මත පිහිටා කුලකයේ තනි තනි සමාජිකයින් සම්බන්ධයෙන් නිගමනයකට බැසීමේ අවදානම ගැන ය. කෙනෙකුගේ යම් ලක්ෂණයක් හෝ චර්යාවක් මත පදනම් ව ඒ තැනැත්තා යම් කුලකයට දමා ඒ කුලකයේ “පොදු” ලක්ෂණ ඔහුට/ ඇයට ආරෝපණය කිරීමේ අවුල ගැන ය. අප කීවේ එය […] ...

වඳුරො මේ පැත්ත පළාතෙ කිසි දෙයක් ඉතිරි කරන්නෙ නෑ. පැපොල් ගස් වල කරටියත් කඩන් කනව. මහා නාස්තිකාර සත්තු ජාතියක්. පූසො ද? හරිම ආඩම්බර කාර සත්තු ජාතියක්? ගෑණු ද උන් නම් ඉතින්…. මෙහෙමයි. මේ විදිහට යම් කුලකයකට පොදු ගුණාංගයක් අලවන්න අපි බොහෝ විට ඉක්මන් වන්නෙමු. ඒ අපේ සිතට ඉක්මනින් නිගමන කරා එන්නට පහසු වීම සඳහා ය. […] ...

නායකයෙකු කෙරෙහි විශ්වාසය බිඳුනොත් ඒ නායකයා නො-නායකයෙකු බවට ඉක්මණින් පත් වන්නේ ය. සහකරුවෙක් සහකාරියක් ගැන ද එසේ ය. මිතුරෙකු මිතුරියක ගැන වුව ද අත්වන්නේ ඒ ඉරණම ය. ඔ්නෑම සම්බන්ධයක පදනම විශ්වාසය ය. ඒ නිසා පොදුවේ කාටත් තිබිය යුතු ගුණාංගය කුමක් දැයි ඇසුවොත් සැකයක් නැතුව නම් කළ හැක්කේ විශ්වාසය ය. විශ්වාසා පරමා ඥාතී යන බුදු වදන […] ...

ඔ්නෑම සමාජයක ඉදිරිගාමී මිනිස්සු මෙන් ම පසුගාමී මිනිස්සු ද සිටිති. එහෙත් ඇතැම් රටක ඉදිරිගාමී මිනිසුන් වැඩි ය. තවත් තැනක පසුගාමී මිනිසුන් වැඩි ය. එයට හේතුව සොයන්නට මත්තෙන් මේ දෙවර්ගය හඳුනා ගැනීම වැදගත් ය. ඉදිරිගාමී මිනිසුන් නව දෙයට බිය නැත. අභියෝග වලට බිය නැත. නව මං සොයා යෑමට ඔවුන් කැමති ය. නව ප්‍රදේශ ජය ගන්නට ඔවුන් […] ...

ඇතැම් කළමනාකරුවන් සියලු සේවකයන් සම්බන්ධයෙන් අනුගමනය කරන්නේ ක්ෂුද්‍ර කළමනාකරණ නායකත්ව මාදිලිය ය. ඉතා විස්තීර්ණ උපදෙස් දීමට ඔවුන් කැමති ය. සෑම පුංචි දෙයක් ගැන ම උපදෙස් දීමට කැමති ය. ඔවුන් කියන ආකාරයට මිස, සමාන ප්‍රතිඵලයක් ලැබුණේ වුව ද (ඇතැම් විට වඩා හොඳ ප්‍රතිඵලයක් ලැබුණේ වුව ද), වෙනස් ක්‍රියාමාර්ගයක් අනුගමනය කරනවාට ඔවුහු අකමැති ය. ඔවුන් යටතේ වැඩ […] ...

නිශාන්ත කමලදාස අපේ ජීවිතයේ ඉදිරියට යා හැකි අවස්ථා, “බකන් නිලා” ගෙන සිටියොත්, උදා වන්නේ කලාතුරකිනි. ඒ කලාතුරකින් උදා වෙන අවස්ථා ද අභියෝග වලට බිය නිසා අප මග හැර යන හැටි කලින් දවසක කතා කළෙමු. අප කීවේ එකවර ප්‍රතික්ෂේප කරන්නේ හෝ අනවශ්‍ය ලෙස හිතමින් කාලය ගත කරන්නේ නැතිව ඒවා බාර ගැනීමට නොබියව ඉදිරිපත් විය යුතු බවකි. […] ...

අප අතර සිටින බොහෝ දෙනෙකු තීරණයක් ගැන හිතන්නේ ප්‍රශ්නයක් පැන නැගුන විට ය. එහෙමට ප්‍රශ්නයක් නැත්නම් අප කැමති අත පය අකුළා ගෙන නිවී සැනසිල්ලේ සිටීමට ය.  ඒ මග යෑමට අකමැති පිරිසක් ද සිටිති. ඔවුන්ට එහෙමට ප්‍රශ්නයක් නැතත් නිතර ඉන්නේ පරීක්ෂාවෙන් ය. ඒ අවස්ථාවක් උදා වේ දෝ යන විමසිල්ල ඇතුව ය. අවස්ථාවක් උදා වන්නේ නම් වැඩි […] ...