විනය පිටකයේ මහාවග්ගපාලියේ කැඳ පානය කිරීමේ ආනිශංස ගැනත්, කැඳ පූජා කිරීමේ ආනිශංස ගැනත් බුදුරජාණන් වහන්සේ වදාරා තිබෙනවා.“දස ඉමෙ බ්‍රාහ්මණ ආනිසංසා යාගුයා, යාගුං දෙන්තො ආයුං දෙති. වණ්ණං දෙති සුඛං දෙති. බලං දෙති පටිභානං දෙති. යාගු පිතා ඛුදං පටිහන්ති, පිපාසං පටිවිනෙසි, වාතං අනුලොමෙති, වත්ථිං සොදෙති, අමාවසෙසං පාවෙති, ඉමෙ ඛො බ්‍රාහ්මණ දසානිසංසා යාගුයා” එනම් ආයුෂ, වර්ණ, සැප , බල, ඥාන වර්ධනය, සාගිනි ...

වාචානුරක්ඛි මනසා සුසංවුතා - කායෙන ච අකුසලං න කයිරාඑතෙ තයො කම්පථෙ විසොධයෙ - ආරාධයෙ මග්ගං ඉසිප්පවෙදිතං රාගාධී කෙලෙස් වලින් තමන්ගේ සිත හොඳින් වසාගෙන, වචනය රැකගෙන වචනයෙන් සිදුවන අකුසල් නොකල යුතුයි. කය මනාකොට රැකගෙන කායික අකුසල කර්ම වලින් වැලකිය යුතුයි. සිත කය වචනය කියන මේ තුන්දොරින් සිදුවන අකුසල කර්ම පථය පිරිසිදු කරගත් කෙනාට මහාමුණිවරුන් පෙන්වා දුන් නිවන් මාර්ගයේ ගමන් කල හැකියි. ...

ජීවත්වන සෑම සියලු දෙනාම කිසියම් මානයක් තුල ජීවත්වීම සාමාන්‍ය දෙයකි. හැමකෙනාටම තමා පිලිබඳව සහ අන්‍යයන් පිලිබදව කිසියම් හෝ මිනුම් දණ්ඩක් ඇත. ඒ මිනුම් අනුසාරයෙන් තමාට සහ අන්‍යයන්ට වටිනාකම් දෙමින් අවශ්‍ය දේ ලංකරගෙන අනවශ්‍ය දේ ඈත්කර තබාගෙන සාමාන්‍ය ජීවිතයක් ගතකිරීම පොදු ලක්ෂණයයි. ඒ ඒ කෙනාගේ දැනුම මත, උපකල්පනයන් මත එසේ මිනුම් සකස් කරගැනීම විටෙක සාවද්‍ය වුවත් විටෙක නිවැරදි වුවත් එය ...

ජීවනයේ ශාකය ‍හෙවත් "ආශ්චර්යමත් ගස" ලෙසද හැඳින්වෙන Moringa oleifera මොරිංගා ඔලිෆෙරා නමින් උද්භිත විද්‍යාත්මකව හැඳින්වෙන මුරුංගා ශාකය අතිවිශාල ඖෂධීය සහ ඖෂධීය නොවන ප්රතිලාභ සහිත වටිනාකම් රාශියකින් සමන්විත නිසා වැදගත් ශාකසාර ශාකයක් ලෙස වර්ගීකරණය වී ඇත. මුරුංගා යන කුල නාමය බිහිවී ඇත්තේ දමිළ වචනයක් වන මුරුංගා යන වචනය අනුව බවත් එහි තේරුම "ඇඹරුනු කරල්" බවත් සඳහන් වේ.මුරුංගා හැඳින්වීම සඳහා තවත් ...

එක කොළයක කිරිහැන්දක අඩංගු ගුණ තිබෙන නිසා මෙම ශාකයට කිරිහැන්ද යනුවෙන් භාවිතා කරන බව විශ්වාස කෙරෙනවා. එමෙන්ම දියවැඩියා රෝගය ඇති අයගේ රුධිරගත සීනි මට්ටම පහල දැමීමේ හැකියාවක් කිරිහැන්ද ශාකපත්‍ර වල අඩංගු බව සොයාගෙන තිබෙනවා. අතීතයේ ලංකාව පුරාම සෑම තැනකම පාහේ කිරිහැන්ද ශාකය වල්පැලෑටියක් තරමට ව්‍යාප්තව වැඩුනු අතර ගැමියන් අතර ඉතාම රසවත් ව්‍යංජනයක් ලෙසද ප්‍රචලිතව තිබුනි. විශේෂයෙන් පරිප්පු සමග එකතුකරගත් ...

චත්තාරො මෙ මහාරාජ පුග්ගලාසන්තො සංවිජ්ජමානා ලෝකස්මිංකතමේ චත්තාරො ? තමො තමපරායණෝතමෝ ජෝති පරායණෝජෝති තම පරායණෝජෝති ජෝති පරායණෝති(සංයුත්ත නිකාය , කෝසල වග්ග පුග්ගල සූත්‍රය )බුදුරජාණන් වහන්සේ සැවත්නුවර දෙව්රම් වෙහෙරේ වැඩ වසන සමයෙහි දී කොසොල් මහරජතුමන් සමග සාකච්ඡාවක් කළා. එහි දී බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් කළ සූත්‍ර දේශනාවක කොටසක් මා මේ ධර්මදේශනාවේ මාතෘකාව වශයෙන් ඉදිරිපත් කළේ “ පුග්ගල සූත්‍රය” නමින් හැඳින්වෙන මේ සූත්‍රය ...

අසාරේ සාරමතිනො - සාරෙ චාසාර දස්සිනොතෙ සාර නාධි ගච්චන්ති - මිච්ඡා සංකප්ප ගෝචරාමේ ධර්මය විකෘති කෙරෙන කාලයක්. විවිධ පුද්ගලයන් විවිධ වේශයෙන් ඇවිත් විවිධ අයගෙ විවිධ උවමනා එපා කම් නිසා විවිධ තැන්වල කැමති කැමති විධියට ධර්මය කියන, ධර්මය ඇහෙන කාලයක්. ඒ කියන්නෙ මේ ගෙවි ගෙවී යන්නේ මහා විපරීත කාලයක්. හැමදේම කණපිට හැරනු කාලයක්. මෙවැනි කාලවකවානු වලදි සම්මත සමාජ රටාව පවා ...

මගෙමැයි කීවටමගේ නොවන නුඹනුඹේම වී සිටියාට කමක් නෑ....නුඹේ යැයි සිතනාමගේ නොවන මමමගේම වී ඉන්නටද ඉඩක් නෑ...සිතිවිලි පාලම දිරා ගොහින්එගොඩ මෙගොඩ යන මං අහුරාගඟ දිය ගැඹුරුයි සැඩ පහරක් සේනුඹත් මමත් එහි ගිලී ගොසින්....සමුගෙන යන්නත් බෑ වෙන්වීඉන්නේ කෙලෙසක එකෙකු වීමදහස දියකර සෝ දිය ගලනාදෙකොපුල් සඟවමු ලොවට හොරන්... jayantha colombage ...

සාමාන්‍යයෙන් අපි අපේ ජීවිත සැකැස්ම දිහා බැලුවාම ධර්මයට අනුව ගලපා බලනවිට මේ ජීවිතය අපට ලැබුනේ පෙර කර්මයේ විපාකයක් හැටියට කියල අපට දැනෙන්න උවමනායි. දුප්පත් පොහොසත් භේදය ගැන ලෝකයේ නිර්වචන අනන්තයි. ධර්මයට අනුව නම් පෙර සංසාරයේ නොදුන් නිසා ඒ කර්මයට විපාක පිණිස සහ බොහෝ අකුසල කර්මයන් නිසා එහි විපාක පිණිස අන්ත දුගී දුප්පත් බවට පැමිනෙනවා කියා ඉගැන්වෙනවා. දුගී දුප්පත් කමත්, ...

භාවනාව කියල අපි යමක් කරනකොට ඒ කිරීම නිසා මනසේ ඇතිවන ගති වලට රැවටෙන්න එපා. මනසේ නොයෙක් ගති ඇති වෙනවා. හිත උඩට වැඩ කරනවා වගේ තේරෙයි. එහෙම නැත්නම් හිත ඈතට යනවා යනවා වගේ තේරෙයි.ඒ නීවරණ චිත්තයවත් ගෙවිලා නැති ලක්ෂණ. නීවරණ චිත්තය ගෙවුනාම මනස වීදුරුවක් වගේ.මනස ප්‍රභාෂ්වරයි. (පසුගිය ලිපියෙන්)....ඊගාව දේ තමයි මට දෙන්න පුලුවන් ඊලඟ අවවාදය නම් සතිනිමිත්ත අතහරින්න එපා. සතිනිමිත්ත ...

අර ආනාපාන සතිය වඩන්නයි කියලා නාසිකාග්‍රයේ හෝ තොල් දෙකේ හිත තියාගන්නව වගේ හිත තියාගෙනම ඉන්නවා. යද්දිත් එද්දිත් එහෙමයි. හිත තියාගෙනම ඉන්නවා. ඒ විතරක් නෙවෙයි. කරන කරන වැඩෙත් එක්කයි මනස. මනස එක්කයි වැඩේ. පුලුවන් හැකි වෙලාවකම වර්තමානය තුලම කරන කරන දේ තුල ඉන්න සතිනිමිත්තෙ. ඔන්න ඔය ටිකම ඇති හිත සමාධි වෙන්න මේ ශාසනේ.ඊට පස්සෙ ඉඩ ලැබෙන වෙලාවක එක තැනක ඉඳගෙන ...

ඔයගොල්ලො පෙරලෙන දේ ඇතුලෙ පෙරලෙනවා. එතකොට ඔයගොල්ලො දුක් වෙන දේ ඇතුලෙ දුක් වෙනවා. එතකොට ලාභ අලාභ යස අයස නින්දා ප්‍රසංසා සැපදුක් අට අනුව ඔයගොල්ලන්ට පෙරලෙන්නෙ නැතිව ඉන්න බැහැ.එතනදි දැන් මේ අහගත්ත සම්මාදිට්ඨිය තමයි මුල්වෙලා තියෙන්නෙ. "සම්මා දිට්ඨි පූරෙ ජවං" කියල කියන්නෙ සම්මාදිට්ඨිය පෙරටුව දුවනවා. ඊටපස්සෙ දැන් මේ සඳහා පින්වතුන්ට වෙනවා ප්‍රතිපදාවක් පුරන්න. ප්‍රතිපදාව තියෙනවා කොටස් දෙකකට. ලෝකොත්තර සහ පූර්වභාග ...

මේ ස්පර්ශ ආයතන හය ලෝකයේ ශුන්‍යතාවයක්. ඔයගොල්ලො ඒ ශුන්‍යතාවය උපදින තැන පිරිසිඳ නොදන්නා කම නිසා ඔයගොල්ලන්ගෙ මනස තුල යම් යම් කරුණු කාරණා ගොඩ නැගෙන කොට ඒ කරුණු කාරණා නැවත ස්පර්ශ ආයතන හයට බඳින තෙක් ඔයගොල්ලො ලෝකෙට බැඳිලා. (පසුගිය ලිපියෙන්...)ඔයගොල්ලො පෙරලෙන දේ ඇතුලෙ පෙරලෙනවා. එතකොට ඔයගොල්ලො දුක් වෙන දේ ඇතුලෙ දුක් වෙනවා. එතකොට ලාභ අලාභ යස අයස නින්දා ප්‍රසංසා සැපදුක් ...

කාරණා හැටක් (60) තියෙනවා දුක අපට ඇති කරන. දුක ඇතිවන හේතුව හදන කාරණා හැටක් තියෙනවා. අපි ගාව දුක ඇතිකරන හේතුව කිව්වෙ මොකක්ද? තන්හාව. ඒ තන්හාව උපදින හා පවතින කාරණා හැටක් තියෙනවා අපි ගාව හයේ හයේ ගොඩවල් දහයක් තියෙනවා. සතිපට්ඨාන සූත්‍රයේ තියෙන්නෙ. - පසුගිය ලිපියෙන්-1.බාහිර ආයතන - 062.අධ්‍යාත්මික ආයතන - 063.විඤ්ඤාණ - 064.ස්පර්ශ - 065.වේදනා - 066.සංඥා - 067.චේතනා - ...

වර්ෂ 2015 ජනවාරි මස 15 වැනිදා නාඋළ ලෙනදොර "ධම්මහදය" විවේකාශ්‍රම සෙනසුනේදී අතිපූජ්‍ය මාන්කඩවල සුදස්සන ගෞරවණීය ස්වාමීන් වහන්සේ විසින් පවත්වන්නට යෙදුන අතිශය වටිනා මෙම ධර්ම දේශණය මගේ ජංගම දුරකථනයෙන් එදින පටිගත කරගන්නට අවස්ථාව ලැබුනු අතර ඒ දේශණය එකදු අකුරක් හෝ එකදු වචනයක් හෝ සංස්කරණය නොකර උන්වහන්සේගේ වචන පිළිවලින්ම දහම් ලිපියක් ලෙස සකස් කරන්නට කල්පනා කලා. මේ එහි ප්‍රතිඵලයයි. අතිපූජ්‍ය මාන්කඩවල ...

කස්මා ච, භික්ඛවෙ, භයන්ති කාමානමෙතං අධිවචනං බුදුරජාණන් වහන්සේ ප්‍රශ්න කර සිටිනවා මහනෙනි..මේ කාමයන් සඳහා භය කියන වෙනත් වචනයක් ඇයි පනවන්නෙ කියලා. ඒ කිව්වෙ කාමයන්ටම භය කියන අනෙක් වචනයක් ඇයි පණවා තිබෙන්නේ කියා.යස්මා ච කාමරාගරත්තායං, භික්ඛවෙ, ඡන්දරාගවිනිබද්ධො දිට්ඨධම්මිකාපි භයා න පරිමුච්චති, සම්පරායිකාපි භයා න පරිමුච්චතියම් කාරණාවකින් කාම රාගයෙන් ගිනියම්වූද රත්වූද, කාමරාගයෙන් බැඳුනාද වූද පුද්ගලයා දිට්ඨධම්මකාපි මේ ජීවිතයේද, සම්පරායිකාපි පරලොව ජීවිතයේද ...

photo credit - https://iheartintelligence.com/‘‘යානි කානිචි, භික්ඛවෙ, භයානි උප්පජ්ජන්ති සබ්බානි තානි බාලතො උප්පජ්ජන්ති, නො පණ්ඩිතතො, යෙ කෙචි උපද්දවා උප්පජ්ජන්ති සබ්බෙ තෙ බාලතො උප්පජ්ජන්ති, නො පණ්ඩිතතො;“මහණෙනි, යම්කිසි බියක් උපදීනම් ඒ සියල්ල බාලයා කෙරෙන් උපදී. පණ්ඩිතයා කෙරෙන් නූපදී. යම් කිසි උවදුරක් උපදීනම් ඒ සියල්ල බාලයා කෙරෙන් උපදී, පණ්ඩිතයා කෙරෙන් නූපදී. යම්කිසි විපත්තියක් වේනම් ඒ සියල්ල බාලයා කෙරෙන් උපදී, පණ්ඩිතයා කෙරෙන් නූපදී.-බහුධාතුක සූත්‍රය ...

photo credit - https://www.pinterest.com/ජීවිතේ මහා පුදුමාකාරයි. අපට මේ ජීවිතයේ ඇත්ත හොයන්න ගියාමයි තේරෙන්නෙ, ඇත්තටම ජීවිතේ ඇත්තක් තියෙනවද කියලා. හැමතැනම මායාව. අග ඉඳන් මුලටත්,මුල ඉඳන් අගටත්, මහා පඹගාලක් වගේ දැනෙන්නෙ. එතකොට හිතෙනවා උපතේ සිට මරණය දක්වා මේ පඹගාලේ පැටලුනාම ලිහාගන්න දරන උත්සාහය නේද ජීවත් වෙනවා කියන්නෙ කියලා. මේ පඹගාල ලෙහාගන්න සමත් වෙච්ච කෙනෙක් අපට හම්බ උනාද කියල හිතල බැලුවම ඒකත් ...

ලෝකෝත්තර සම්මා දිට්ඨිය ඇතිකර ගැනීමේ තවත් ක්‍රමයක් තමයි මේ සතර ආහාරය අවබෝධ කර ගැනීම. මෙහිදී ආහාරය යන වචනය තුල ඇත්තේ ප්‍රත්‍යය හෙවත් හේතුව කියන ගැඹුරු අර්ථයයි. සතර ආහාරය පිරිසිඳ දකින නුවණක් ඇති කරගත්තාම මේ සතර ආහාරය පිළිබඳව හොඳ සිහියක් ඇතිවෙනවා.එය අප කලින් ලිපියෙහි සඳහන් කල ඉන්ද්‍රිය භාවනාවටත් එකසේ ප්‍රයෝජනයක් ලබන්නට හැකි වෙනවා. එම ලිපිය මෙතැනින් කියවන්න.‘‘චත්තාරො මෙ, භික්ඛවෙ, ආහාරා ...

ඡායාරූපය - https://www.pinterest.com/බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් වදාල මෙම ඉන්ද්‍රිය භාවනා ක්‍රමය ඉතාම ආශ්චර්යය ක්‍රමවේදයක් බව එය විමසා බැලීමේදී වැටහෙනවා. කයට කිසිදු වෙහෙසක් නොදී, කයට දුක් දෙමින් කෙරෙන අත්තකිලමතානුයෝගී භාවනාවක් නොව සිහිය සහ නුවණ යොදවා පැය විසිහතර තුලම වඩන්නට හැකි ඉතාම විශිෂ්ඨ භාවනාවක් වශයෙන් මෙය අත්දකින්නට හැකියි. යම් භික්ෂුවක් වේවා භික්ෂුණියක් වේවා උපාසක උපාසිකාවක් වේවා පිරිහෙන්නට තිබෙන ඉඩකඩ බොහෝමයි. කෙලෙස් සහිත ...