මේ වනවිට එම දුරේක්ෂයේ හැකිලිය හැකි සම්පුර්ණ විශාලත්වය මීටර 6.5ක් වන ෂඩාශ්රාකාර පරාවර්තක 18ම නිසිපරිදි ස්ථානගත කර ඇති බවත් එහි මුලික ප්‍රතිඵල පර්යේෂකයන් විසින් අපේක්ෂා කරාටත් වඩා ඉහල මට්ටමකින් පවතින බවත් ඔවුන් වාර්තා කරනවා. මෙම ස්ථානගතකිරීම් ආරම්භකරනු ලැබුවේ පසුගිය ජනවාරි මසයි. ඒ සඳහා ඔවුන් මුලික කරගත්තේ HD84406 තාරකාවයි. එය ඇසින් දැකිය හැකි ආලෝකයටත් වඩා 100ගුණයකින් පමණ දුර්වල ආලෝක ප්‍රභවයක් බැවින් ...

අන්තර්ජාතික අභ්‍යවකාශ සංගමය (International Astronomical Union), බෙල්ජියම සහ ලීඩන් විශ්ව විද්‍යාලය එක්ව ලොව පුරා සිටින තාරකා විද්‍යා සංගම්, පාසල්, සහ විශ්ව විද්‍යාල සඳහා නොමිලේ දුරදක්න ලබා දීමේ වැඩසටහනක් ආරම්භ කර තිබෙනවා. මේ සඳහා අවශ්‍ය වන්නේ ඔබේ නම, විද්‍යුත් ලිපිනය, රට, වචන 2000 අඩු ව්‍යාපෘති යෝජනාවක් සහ ඔබගේ පාසලේ හෝ ආයතනයෙන් සනාත කිරීමේ ලිපියක් පමනයි. මෙම වැඩසටහනේ අවසන් දිනය වන්නේ මෙම ...

හිරුගේ මතුපිට පෘෂ්ටය මෙන් 60ගුණයක් තරම් උණුසුම් අග්නි ජාලාවක් සහිත වූ පිපුරුමක් පිළිබඳව පර්යේෂකයින් පිරිසක් විසින් තොරතුරු අනාවරණය කර තිබෙනවා. 2020 ජුලි මස දී ජර්මනිය මගින් නිපදවූ මේ වනවිට පෘතුවියට කිලෝමීටර මිලියන 1.5 ක් දුරින් අභ්‍යවකාශයේ ස්ථාවර ගුරුත්ව තත්වයක් ස්ථාන ගතකර ඇති ඉ-රොසිටා (eROSITA) x-කිරණ අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂය මගින් පර්යේෂණ සිදුකරමින් සිටි කණ්ඩායමක් සුදුවාමන ග්‍රහයෙකුගේ දීප්තිමත් නෝවා පිපුරුමක් නිරීක්ෂණය මගින්ය මෙම ...

ධර්මරාජ විද්‍යාලයීය තාරකා විද්‍යා සංගමය විසින් සංවිධානය කරනු ලැබූ Universal Night 22 තාරකා විද්‍යා රාත්‍රිය පසුගිය දෙසැම්බර් මස 26 වන දින පස්වරු 06.00 සිට පසු දා පෙරවරුව දක්වා අති සාර්ථක ලෙස උත්සවශ්‍රීයෙන් පැවැත්වුණා. ප්‍රධාන ආරාධිත අමුත්තා ලෙස සහභාගී වූයේ පේරාදෙණීය විශ්වවිද්‍යාලයේ මහාචාර්‍යය ජනක විජයකුලසූරිය මහතා යි. දිවයින පුරා පාසල් 19 ක තාරකා විද්‍යා සංගම් සාමාජිකයන් රැසක් මෙම තාරකා විද්‍යා රාත්‍රියට ...

ශ්‍රී ලංකාවේ අදූරදර්ශී පාලනයට එරෙහිව සිදු කරනු ලබන ජන අරගලයට සහයෝගය ලබා දීමට තරු පුවත් අප විසින් #GoHomeGota2022 ශ්‍රී ලාංකික පුරවැසි හඬ 2.5 -5 GHz පරාසයේ රේඩියෝ තරංග ඔස්සේ විශ්වය පුරාවට සන්නිවේදනය කිරීමට කටයුතු සිදු කරනු ලැබුවා. අභ්‍යවකාශය තුලදී රේඩියෝ තරංග ආලෝකයේ ප්‍රවේගයෙන් (තත්පරයට කිලෝමීටර ලක්ශ 3ක් පමන ) ගමන් කරන අතර මෙම ලිපිය ලියන මොහොත වන විට එය ...

අඟහරු පෘශ්ඨයේ සිට පාශාන සාම්පල පෘථිවිගත කරන අයුරු සිත්තරකු ගේ ඇසින් කුඩා රොකට්ටුවක් ආධාර කරගෙන අඟහරු මතදී එකතු කරගන්නා පාශාන සාම්පල යලි පෘථිවියට ගෙන්වීමට නාසා ආයතනය සූදානම් වනවා. ඩොලර් ම්ලියන 194කට ඇස්තමේන්තු කර ඇති මෙම ව්‍යාපෘති කොන්ත්‍රාත්තුව භාරදී ඇත්තේ ලොක් හීඩ් මාටින් සමාගමටයි. මෙය වෙනත් ග්‍රහලොවකින් පෘථිවියට සාම්පල රැගෙන එන මුල්ම අවස්ථාව ලෙස ඉතිහාසගතවනු ඇති. මෙහි මුල්ම අදියර ලෙස අඟහරු ...

ෆෝල්කන් 9 රොකට්ටුව නාසා ආයතනයේ කෙනඩි අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයෙන් අභ්‍යවකාශ ගතවූ අයුරු ස්පේස් X සමාගම මගින් තම ස්ටාර්ලින්ක් අන්තර්ජාල සේවා සැපයුම සඳහා නව චන්ද්‍රිකා 49 අභ්‍යවකාශගත කරනු ලැබුවා. මේ වන විටත් ස්ටාර්ලින්ක් චන්ද්‍රිකා 1800 පමන සක්‍රිය සේවයේ නිරතවනවා. මෙම කක්ශගත කිරීම සිදු කරනු ලැබුවේ පෙබරවාරි 3 වන දින ෆෝල්කන් 9 රොකට්ටුවක් ආධාරකර ගනිමිනුයි. ඉන් පසු එම රොකට්ටුව අත්ලාන්තික් සාගරයේ ස්ථානගත කර ...

Webb දුරේක්ෂය භාවිතයෙන් පර්යේෂණ සිදුකරන කණ්ඩායමකට එහි NIRCam භාවිතයෙන් ලබාගත් පළමු ජයාරූප වල ඉතා මතභේධාත්මක රතු පැහැ තරුකා ආලෝකයන් 6ක් දැකගත හැකිව තිබෙනවා. ඒවායේ සමීප ජයාරූප ලබාගත් ඔවුන් ඒවා මහා පිපුරුමෙන් වසර මිලියන 500 ත් 700 ත් අතර කාලයේ අඳුරු යුගයෙන් පසු බිහිවුණු මුල්ම ගැලැක්සි බවත් එවැන්නක ආලෝකය තවමත් පැවතීම දැනට පවතින තාරකා භෞතික විද්‍යා න්‍යායයන්ට අනුව ඉතා ගැටලුකාරී තත්වයක් ...

2014 වසරේ දී NASA ආයතනයේ ගලේක්ස් (GALEX) හෙවත් ගැලැක්සි ක්‍රියාකාරිත්ව නිරීක්ෂකය (Galaxy Evolution Explorer) ලෙස නම්කරන ලද අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂය භාවිතයෙන් පර්යේෂකයින් පිරිසක් විසින් ස්වරුපයෙන් බොහෝ වෙනස් හැඩයක් සහිත වූ ආකාශ වස්තුවක් නිරීක්ෂණය කර තිබුණි. එයින් නිකුත් කල දෘශ්‍ය ආලෝකය බොහෝ අවම මට්ටමක පැවතුනි. මධ්‍යයේ තරකාවක්ද එය වටකරගත් නිල් පැහැති වායු වලාවක්ද ඉන් පිටත එක මත එක ඇති ලෙස දිස්වන රෝස ...

2020 දී චිලී හි ALMA නිරීක්ෂනාගාරය විසින් සොයාගෙන නිරීක්ශණය කල SPT0418-47 නම් මෙම අපුරු මුදුව ඇත්තෙන්ම අප වෙසෙන ක්ෂිරපතය මෙන්ම වූ ගැලක්සියකි. විද්‍යාඥයින් මේ වනවිට නිරීක්ෂණය කරන්නේ විශ්වයේ වයස වසර බිලියන 1.4ක් පමණ කාලය වනවිට එහි තිබුණු ආලෝකයයි. මෙය පිහිටා ඇති දුරක් තවම ගණනය කර නොමැත. පෘතුවිය හා එම ගැලක්සිය අතර දෘශ්‍යමාන නොවන තවත් ගැලක්සියක් පවතින අතර අයින්ස්ටයින් මුදුව හෙවත් ...

චන්ද්‍රා X-Ray දුරේක්ෂය මගින් ලබාගත් අපුරු සිදුවීමක් පිළිබඳව වාර්තාවක් NASA ආයතනයෙන් මේ වනවිට එළිදක්වා තිබෙනවා. ඒ ඇබෙල් 1175 (Abell) නම් වූ ගැලැක්සි පොකුර පිළිබඳවයි. වම්පසට බරව ඇති නිල්පැහැයෙන් විශාල ගැලක්සියේ උණුසුම් වායු වලාවන්ද දකුණු පසට බරව නිල්-සුදු පැහැයෙන් කුඩා ගැලක්සියේ උණුසුම් වායු වලා වන්ද දැකගත හැකිය. මෙහි මැද සුදු පැහැ තිත් දෙකක් ලෙස දැකිය හැකි වන්නේ එකිනෙක ගැටෙන ගැලැක්සි පොකුරු ...

නිව් හොරයිසන්ස් යානය මගින් ලබාගත් ප්ලූටෝ වාමන ග්‍රහයාගේ ඡායාරූප ඇසුරින් ඒ මත තවමත් සක්‍රීය ලෙස යමහල් ක්‍රියාත්මක වන පර්යේශකයන් පිරිසක් අනුමාන කරනවා. ඉතාමත් පහල උශ්නත්වයක පවතින ප්ලූටෝ ග්‍රහයාගේ යමහල් වලින් නිකුත් වන්නේ ලාවා වෙනුවට ද්‍රව ජලයයි. මේ අනුව රයිට් සහ පිකාඩ් ලෙස හඳුන්වනු ලැබූ කඳු, අයිස් යමහල් විය හැකි බවට සැක පලවනවා. මෙම කඳු මුදුන මතද පෘථිවිය මත දැකිය හැකි ...

නාසා ආයතන මගින් 2018 වසරේදී අඟහරු මත ගොඩබැස්වූ ඉන්සයිට් (InSight) රෝවරය මේ වනවිට දුවිල්ලෙන් වැසි ගොස් ඇති බවයි වාර්තා වන්නේ. සුර්ය පැනල වල ආධාරයෙන් ඊට අවශ්‍ය බලය උත්පාදනය කරගත් නමුත් මෙම ගැටලුව නිසා එහි ක්‍රියාකාරිත්වයට අවශ්‍ය තරම් ප්‍රමාණවත් බලයක් උත්පාදනය කරගැනීමට නොහැකි තත්වයක් ඇතිවී තිබෙනවා. නසා ආයතනය මේ බව ප්‍රකාශකර සිටියේ අප්‍රේල් මස 24 වන දින ලබාගත් එහි ස්ව-ජායාරූපයක් සහ ...

ජපාන අභ්‍යවකාශ ඒජන්සිය හෙවත් JAXA ආයතනයෙන් පසුගිය මාර්තු 6 වෙනි දින අභ්‍යවකාශගත කරන ලද H3 රොකට්ටුව ගුවන්ගතවී මිනිත්තු 5 හා තත්පර 27 පසු අසාර්ථකවී තිබෙනවා. මීට හේතුව වී ඇත්තේ රොකට්ටුවේ දෙවන අදියර නිසියාකාරයෙන් ක්‍රියාත්මක නොවීමයි. ඒ සමග රොකට්ටුවේ සිට දියත් කිරීමට නියමිත තිබූ ALOS-3 නම් පෘථිවි නිරීක්ශන චන්ද්‍රිකාවද විනාශ වූවා. මෙම චන්ද්‍රිකාව පෘථිවියට කිලෝමීටර 669 දුරින් පිහිටි සුර්ය සමමුහුර්ත කක්ශයට ...

මහනුවර කිංස්වුඩ් විද්‍යාලීය තාරකා විද්‍යා සංගමය මගින් සංවිධානය කරනු ලබන ORIZONTAS 2.0 තාරකා විද්‍යාත්මක තරඟමාලාවන් සඳහා අයදුම්පත් කැඳවා තිබෙනවා. මේ යටතේ තාරකා විද්‍යා ඡායාරූපකරනය, වාර්තාමය වීඩියෝ නිර්මාණකරනය, විද්‍යා ප්‍රබන්ධ රචනය, චිත්‍ර සහ ග්‍රැෆික් නිර්මානය යටතේ තරඟාවලි සංවිධානය කර තිබෙනවා. මෙම තරඟාවලිය සඳහා ලියාපදිංචි වීමට මෙම සබැඳියද, වැඩිදුර තරඟ විස්තර සහ කොන්දේසි සඳහා මෙම සබැඳියද, භාවිතා කල හැකියි. සෙසු විමසීම් සඳහා ...

C/2022 E3 (ZTF) ලෙස නම්ලද කක්ෂ කාලය වසර 50,000 ක් තරම් පමණ වන මෙම ග්‍රාහකය මිට පෙර පෘතුවිය ඇතුළු සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයට සමීපව ගමන් කර ඇත්තේ මිට වසර 5000 කට පමණ පෙර නියැන්ඩේර්තාල් හිම යුගයේ බව පර්යේෂකයන් පවසයි. මෙය ආසන්න වශයෙන් පෘතුවියට කිලෝමීටර මිලියන 42ක් එනම් සුර්යා සහ පෘතුවිය අතර දුර මෙන් 28% ක තරම් අසන්න දුරකින් ගමන්කරනු ඇත. ජනවාරි 12 ...

මෙය NASA ආයතනය මගින් නිපදවන ලද කුඩා ප්‍රමාණයේ දුරේක්ෂයකි. විශ්වයේ ඇති කළු කුහර, අධි ක්‍රියාකාරී ගැලැක්සි සහ පුපුරන තාරකා වැනි ඉතා ඉහල ශක්තියකින් යුතු X-Ray විකිරණ නිකුත් කරන වස්තුන් පිළිබඳව පර්යේෂණ කටයුතු සඳහා මෙය 2012 වසරේ ජුනි 13දින අභ්‍යවකාශගත කරනලදී. මෙහි සංවේදන පරාසය කිලෝඉලෙක්ට්‍රෝවෝල්ට් 5 සිට 80 දක්වා සිමාවේ පවතී. මෙහි සලසුමද ඉතා විශේෂිතය. මෙහි සංවේදකය සහ ආලෝකය හසුරුවන කාච ...

ශ්‍රී ලංකා භොතික විද්‍යා ආයතනය මගින් කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ භොතික විද්‍යා අංශය සහ ශ්‍රී ලංකා තාරකා විද්‍යා ඔලිම්පියාඩ් සංගමයේ සහයෝගය සහිතව පවත්වනු ලබන 14 වන ශ්‍රී ලංකා තාරකා විද්‍යා සහ තාරකා භොතික විද්‍යා ඔලිම්පියාඩ් තරඟය (10, 11, 12, 13 ශ්‍රේණි) සහ 10 වන ශ්‍රී ලංකා කනිෂ්ඨ තාරකා ඔලිම්පියාඩ් තරඟය (6, 7, 8, 9 ශ්‍රේණි) 2022 සැප්තැම්පබර් මස 17 වන සෙනසුරාදා දින ...

මහසෙන් රන්දිවෙල ඔබ මම ජීවත් වන පෘතුවි ග්‍රහලෝකයක් ජිවත් වන ජීවින් වෙමු.අනාදිමත් කාලයක සිට විද්‍යාඥයන් සේම එමෙන්ම ඔබද මමද පරිණත ව සිතන්නට පටන් ගත් විට එක අපුරු ප්‍රශ්නයක් පිලිබද සිතා ඇත්තෙමු. විශ්වයේ සිටින එකම ජීවින් අප පමණක්ද? විශ්වයේ වෙනත් තැනක අප හා සමාන හෝ අප ඉක්මවා යන ජීවින් නොසිටින්නේද? යන්න පිලිබද අප මොහොතක් හෝ සිතා ඇත. පෘථිවි කක්ෂයෙන් ඔබ්බට අභ්‍යවකාශය ...

යුක්‍රේනයේ සිදු කරගෙන යන රුසියානු යුධ මෙහෙයුම් හේතුවෙන් සෝවියට් අභ්‍යවකාශ ශටල ප්‍රවාහනය සඳහා විශේෂයෙන් නිපදවන ලද ලොව විශාලතම ගුවන් යානය ලෙස අභිශේක කරන ලද ඇන්ටනොව් AN-225 ගුවන් යානය විනාශ වී ගොස් තිබෙනවා. මෙය හඳුවන්වන ලද අන්වර්ථ නාමය වන “මිර්යා” යන රුසියන් වදනෙහි අරුත වන්නේ “සිහිනය” යන්නයි. මෙම යානය අලුත්වැඩියා කටයුතු සඳහා ගොස්ටෝමෙල් ගුවන්තොටුපලේ නවතා පැවති අතර පසුගිය 24 වන දින ...