අන්තරීක්ෂ කාලතරණය තරු පුවත් | Tharu Puwath මිනිසාට මේ වනවිට නිරීක්ෂණය කිරීමට හැකිවී ඇති පැරණිතම මන්දාකිණි මේ වනවිට වෙබ් දුරේක්ෂය (James Webb Space Telescope – JWST) භාවිතයෙන් නිරීක්ෂණය කෙරෙමින් තිබෙනවා. මෙම මන්දාකිනි මහා පිපුරුමෙන් වසර මිලියන 400කට පමණ පෙර ඇතිවූ ඒවා වියහැකි බවත් ඒවායේ ආලෝකය අප වෙත ළඟාවීමට වසර බිලියන 13.4 පමණ කාලයක් ගතවනබවත් පර් යේෂකයින් පවසනවා. මෙම පර් යේෂණ සඳහා NIRCam කැමරාව සහ NIRSpec වර්ණාවලි නිරීක්ෂකය ...
ක්ෂිරපථයේ ගුප්ත පැද්දීල්ල තරු පුවත් | Tharu Puwath ස්වීඩනයේ ලුන්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලයේ පර්යේෂණයකට අනුව ක්ෂිරපථයේ පිටත තැටියේ අකාශ වස්තුවල යම්කිසි වූ චලනයක් සිදුවී ඇතිබව නිරීක්ෂණය කර තිබෙනවා. ලුන්ඩ් නිරීක්ෂනාගාරය (Lund Observatory) සහ ගයියා (Gaia) චන්ද්‍රිකා දුරේක්ෂය භාවිතයෙනි. එහිදී එම ආකාශ වස්තුන් ගේ චලනය ඉහල පහල යාමක් ලෙස වාර්තා වී ඇති බවත් එය ගල් කැටයක් වතුර පිරි පොකුණකට දැමුවිට ඇතිවන චලන රටාවට සමාන බවත් ඔවුන් පවසනවා. එමෙන්ම ඔවුන් පවසන්නේ මෙය ...
ක්ෂිරපථයේ ගුප්ත පැද්දීල්ල තරු පුවත් | Tharu Puwath ස්වීඩනයේ ලුන්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලයේ පර්යේෂණයකට අනුව ක්ෂිරපථයේ පිටත තැටියේ අකාශ වස්තුවල යම්කිසි වූ චලනයක් සිදුවී ඇතිබව නිරීක්ෂණය කර තිබෙනවා. ලුන්ඩ් නිරීක්ෂනාගාරය (Lund Observatory) සහ ගයියා (Gaia) චන්ද්‍රිකා දුරේක්ෂය භාවිතයෙනි. එහිදී එම ආකාශ වස්තුන් ගේ චලනය ඉහල පහල යාමක් ලෙස වාර්තා වී ඇති බවත් එය ගල් කැටයක් වතුර පිරි පොකුණකට දැමුවිට ඇතිවන චලන රටාවට සමාන බවත් ඔවුන් පවසනවා. එමෙන්ම ඔවුන් පවසන්නේ මෙය ...
ක්ෂීරපථයේ හොල්මන් එළිය තරු පුවත් | Tharu Puwath කාලයක පටන් තාරකා විද්‍යාඥයන් විසින් සිදුකල පරේයේෂණයක තොරතුරු මේ වනවිට නාසා ආයතනය විසින් ඉදිරිපත් කර තිබෙනවා. ඒ අප සිටින සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ දිස්වන අත්භූත ආලෝකයක් පිළිබඳවයි. එය ඔවුන් නිරීක්ෂණය කර ඇත්තේ ක්ෂිතිජයේ සිට නැගෙන මලානිකව විහිදුනු ආලෝක ධාරාවක් ලෙසයි. පර්යේෂණ වලට අනුව දැක්වෙන්නේ සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය මධ්‍යයේ සිට ප්ලුටෝ ග්‍රහයා දක්වා පැතිර ඇති දුහුවිලි වලාවක් ඇතිබවත්, එයින් පරාවර්තනය වන සුර්යාලෝකය නිසා මෙම ...
Lagoon හි ඝන දුමාරය තරු පුවත් | Tharu Puwath හබල් දුරේක්ෂයේ ඇති පරීක්ෂණ සඳහා වූ අධි තාක්ෂණික කැමරාව (Advanced Camera for Surveys – ACS) සහ ග්‍රහලෝක සඳහා වූ අධි පරාස කැමරාව (Wide Field Planetary Camera 2 – WFPC2) භාවිතයෙන් ලබාගත් තවත් හරි අපූරු ජායාරූපයක් මේ වන විට නාසා ආයතනය විසින් මුදාහැර තිබෙනවා ඒ NGC6530 ලෙස නම්කර ඇති තාරකා ගොනුවේය (open cluster). එහි ඉතා පැහැදිලිව එහි දසදහස් ගණනක් වූ තාරකා ...
Region of Exotica’22 සඳහා අයදුම්පත් කැඳවේ තරු පුවත් | Tharu Puwath මහනුවර කිංස්වුඩ් විද්‍යාලීය තාරකා විද්‍යා සංගමය මගින් සංවිධානය කරනු ලබන Region of Exotica’22 තාරකා විද්‍යා තරඟාවලිය සඳහා අයදුම්පත් කැඳවා තිබෙනවා. මෙම තරඟාවලිය පිලිබඳ වැඩිදුර තොරතුරු, ලියාපදිංචි වීම, සහ තරඟ කොන්දේසි මෙම සබැඳිය ඔස්සේ ලබා ගත හැකියි. මීට අමතරව පහත වට්ස් ඇප් අංක වලින් මෙහි සංවිධායක මණ්ඩලය සමග සම්බන්ද විය හැකියි. යසන්ජිත් බණ්ඩාර – 0771160731ගංගාසර ජයවික්‍රම – 0713667916 ...
යුරෝපාගේ (Europa) නවතම ජයාරූප තරු පුවත් | Tharu Puwath අයිස් වලින් වැසුණු ග්‍රහලොවක් ලෙස සැලකෙන බ්‍රහස්පතිගේ යුරෝපා (Europa) චන්ද්‍රයා ගේ මෙතෙක් ලබාගෙන ඇති සමීපතම ජයාරූප පෙළක් නාසා ආයතනය විසින් එළිදක්වා තිබෙනවා. එම ජයාරූප ලබාගෙන ඇත්තේ ජූනෝ (Juno) චන්ද්‍රිකාව භාවිතයෙනි. ඒ එහි ගමන්මගෙහිදී එම චන්ද්‍රයාට වඩාත්ම ආසන්නයෙන් ගමන්කල මොහොත වන මෙම සැප්තැම්බර් මස 29 වන දිනය. එමන්ම මෙම ජයාරූප 2000 වසරේදී ගැලීලියෝ චන්ද්‍රිකාවෙන් ලබාගත් ජයාරූප වලට පසුව ලබාගත් වඩා පැහැදිලි ...
පාර්ක්ස් රේඩියෝ දුරේක්ශය තරු පුවත් | Tharu Puwath දක්ශින අර්ධගෝලයේ පිහිටා ඇති විශාලතම රේඩියෝ දුරේක්ශය වන්නේ පාර්ක්ස් රේඩියෝ දුරේක්ශයයි. එය ඕස්ට්‍රේලියාවේ නිව් සවුත් වේල්ස් ප්‍රාන්තයේ පිහිටා ඇත්තේ එහි අගනුවර වන සිඩ්නි නුවර සිට කිලෝමීටර 380 පමන දුරකිනි. මෙහි විශ්කම්භය මීටර 64කි. වර්තමානය වන විට සොයාගෙන ඇති පල්සර වලින් අඩකටත් වඩා සොයාගෙන ඇත්තේ මෙම දුරේක්ශයේ නිරීක්ශන වලින් වන අතර එමගින් සොයාගෙන ඇති නව මන්දාකිනි සංඛ්‍යාව 2500 ඉක්මවයි. තාරකා විද්‍යාත්මක ...
CIAS ආකාශ වස්තු ඡායාරූපකරනය පිලිබඳ වැඩමුලුව තරු පුවත් | Tharu Puwath නිරීක්ශන තාරකා විද්‍යාව සහ ආකාශ වස්තු ඡායාරූපකරනය පිලිබඳ කඳවුරක් සහ පුහුනු වැඩමුලුවක් Central Initiative for Astronomical Studies (CIAS) තාරකා විද්‍යා සංගමය මගින් සංවිධානය කර තිබෙනවා. එහි ප්‍රධාන දේශනය පවත්වනු ලබන්නේ තරු පුවත් සංස්කාරකවරයෙකු ලෙස කටයුතු කරන මහසෙන් රන්දිවෙල මහතා විසිනුයි. සැප්තැම්බර් 17 වන දින සවස හතරේ සිට මෙම වැඩමුලුව පැවැත්වීමට සියලු කටයුතු මේ වන විට Central Initiative for Astronomical Studies ...
රුසියානු සඳ ගමන 2023 වසරට කල් දමයි. තරු පුවත් | Tharu Puwath 2022 සැප්තැම්බර් මසදී ක්‍රියාත්මක කිරීමට නියමිතව තිබුණු ලුනා-25 (Luna-25) රුසියානු සඳ මෙහෙයුම 2023 වසරේදී ක්‍රියාත්මක කරන බව රුසියානු අභ්‍යවකාශ ඒජන්සිය විසින් වාර්තා කර තිබෙනවා. මිට LUNA-26 ඔබිටරයට සහ LUNA-27 රෝවරය භාවිත කෙරෙනු ඇත.මෙහෙයුම කල්දැමීමට හේතුව ලෙස ඔවුන් වාර්තා කර ඇත්තේ රෝවරය ගොඩබස්වන යාන්ත්‍රණයේ ඇති වේග සහ දුර මැනගන්නා සංවේදකවල අඩු ක්‍රියාකාරිත්වයක් වාර්තා වීමයි. Luna-25 මෙහෙයුමේදී සඳ මතට ගොඩබැස්වීමේ ක්‍රියාවලිය, සඳේ ...
MIRA සමග අභ්‍යවකාශයේ රොබෝ ශල්‍යකර්ම තරු පුවත් | Tharu Puwath 2024 වසරේදී අන්තර්ජාතික අභයකාශ මධ්‍යස්ථානය වෙත “මීරා” (MIRA – Miniaturized in vivo Robotic Assistant) ලෙස හැඳින්වෙන කුඩා රොබෝව ගුවන් ගතකර බව පර්යේෂකයින් විසින් වාර්තා කර තිබෙනවා. ඒ ශුන්‍ය ගුරුත්ව තත්වයන් යටෙතේ දුරස්ථ පාලක ශල්‍යකර්ම සිදුකිරීම පිළිබඳව පර්යේෂණ සිදුකිරීමටයි. මිට මුලික හේතුව ලෙස ඔවුන් දක්වා ඇත්තේ අභ්‍යවකාශයේ පර්යේෂණ වල නියුතු ගගනගාමින්ගේ හදිසි වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සිදුකිරීමට ඇති තාක්ෂණික හැකියාවන් වැඩිදියුණු කිරීමයි. මෙම ...
ප්‍රචණ්ඩ වූ සූර්ය ගිනිදැල් තරු පුවත් | Tharu Puwath අභ්‍යවකාශ කාලගුණ නිරීක්ෂකයින් අගෝස්තු 27 සහ අගෝස්තු 29 දින අතර ප්‍රබල සූර්ය කුනාටු මාලාවක් නිරීක්ෂණය කර තිබු අතර එවා M8 තත්වයේ පැවති බව ඔවුන් වාර්තා කර තිබෙනවා. M පන්තියේ සූර්ය කුනාටු මධ්‍යස්ථ තත්වයේ සූර්ය කුනාටු ලෙස සැලකේ. නමුත් මෙහි විකිරණ මගින් කෙටි රේඩියෝ තරංග අවහිරවීම් සිදුවියහැකි අතර ගගනගාමින්ට හානිදායක වියහැක. මිට පෙර ආසන්න දිනවලදී සුර්යාගේ AR3088 සුර්ය ලප ප්‍රදේශයෙන් M4 ...
තරැවකට ජීවය දුන් කලු කුහරය. තරු පුවත් | Tharu Puwath තාරකා විද්‍යාඥයින් විසින් අසල ඇති වාමන මන්දාකිණියක මධ්‍යයේ තරු “උපත ලබා දෙන” කළු කුහරයක් හබල් දුරේක්ෂය විසින් අනාවරණය කොට ගෙන ඇත.තාරකා සහ දූවිලි වලින් සාදන ලද දැවැන්ත මෙම දුවිලි වලාව නාසා විද්‍යාඥයන්ට පෙනෙන්නේ බිලිදෙකූට ජීවය ලබා දෙන “පෙකණි වැලක් ලෙසින්ය. Henize 2-10 මන්දාකිනියේ ආලෝක වර්ෂ මිලියන 34 ක් පමණ ඈතින් පිහිටි සුපිරි කළු කුහරය එහි මධ්‍යයේ සිට පැයට සැතපුම් මිලියනයක් ...
තරැවකට ජීවය දුන් කලු කුහරය. තරු පුවත් | Tharu Puwath තාරකා විද්‍යාඥයින් විසින් අසල ඇති වාමන මන්දාකිණියක මධ්‍යයේ තරු “උපත ලබා දෙන” කළු කුහරයක් හබල් දුරේක්ෂය විසින් අනාවරණය කොට ගෙන ඇත.තාරකා සහ දූවිලි වලින් සාදන ලද දැවැන්ත මෙම දුවිලි වලාව නාසා විද්‍යාඥයන්ට පෙනෙන්නේ බිලිදෙකූට ජීවය ලබා දෙන “පෙකණි වැලක් ලෙසින්ය. Henize 2-10 මන්දාකිනියේ ආලෝක වර්ෂ මිලියන 34 ක් පමණ ඈතින් පිහිටි සුපිරි කළු කුහරය එහි මධ්‍යයේ සිට පැයට සැතපුම් මිලියනයක් ...
අප විශ්වයේ තනි වී සිටිද? තරු පුවත් | Tharu Puwath මහසෙන් රන්දිවෙල ඔබ මම ජීවත් වන පෘතුවි ග්‍රහලෝකයක් ජිවත් වන ජීවින් වෙමු.අනාදිමත් කාලයක සිට විද්‍යාඥයන් සේම එමෙන්ම ඔබද මමද පරිණත ව සිතන්නට පටන් ගත් විට එක අපුරු ප්‍රශ්නයක් පිලිබද සිතා ඇත්තෙමු. විශ්වයේ සිටින එකම ජීවින් අප පමණක්ද? විශ්වයේ වෙනත් තැනක අප හා සමාන හෝ අප ඉක්මවා යන ජීවින් නොසිටින්නේද? යන්න පිලිබද අප මොහොතක් හෝ සිතා ඇත. පෘථිවි කක්ෂයෙන් ඔබ්බට අභ්‍යවකාශය ...
අප විශ්වයේ තනි වී සිටිද? තරු පුවත් | Tharu Puwath මහසෙන් රන්දිවෙල ඔබ මම ජීවත් වන පෘතුවි ග්‍රහලෝකයක් ජිවත් වන ජීවින් වෙමු.අනාදිමත් කාලයක සිට විද්‍යාඥයන් සේම එමෙන්ම ඔබද මමද පරිණත ව සිතන්නට පටන් ගත් විට එක අපුරු ප්‍රශ්නයක් පිලිබද සිතා ඇත්තෙමු. විශ්වයේ සිටින එකම ජීවින් අප පමණක්ද? විශ්වයේ වෙනත් තැනක අප හා සමාන හෝ අප ඉක්මවා යන ජීවින් නොසිටින්නේද? යන්න පිලිබද අප මොහොතක් හෝ සිතා ඇත. පෘථිවි කක්ෂයෙන් ඔබ්බට අභ්‍යවකාශය ...
කරත්ත රෝද මන්දාකීණීය තරු පුවත් | Tharu Puwath මහසෙන් රන්දිවෙල NASA හි ජේම්ස් වෙබ් අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂයේ නවතම ඡායාරූප පසූගියදා විද්‍යාඥයින් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. නවතම නිකුතුව මගින් කරත්ත රෝද මන්දාකීණියක් පෙන්නූම් කරන අතර එය අපගේ ග්‍රහලෝකයේ සිට ආලෝක වර්ෂ මිලියන 500 ක් පමණ දුරින් පිහිටා ඇති අතර මේ සමග Cartwheel සමඟ කුඩා සහකාර මන්දාකිණි දෙකක් ද Webb ජායාරූප නිකුතුවේ පෙන්නුම් කරනු ලබයි.ජේම්ස් වෙබ් අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂය මෙය ආසන්න ...
කරත්ත රෝද මන්දාකීණීය තරු පුවත් | Tharu Puwath මහසෙන් රන්දිවෙල NASA හි ජේම්ස් වෙබ් අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂයේ නවතම ඡායාරූප පසූගියදා විද්‍යාඥයින් විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. නවතම නිකුතුව මගින් කරත්ත රෝද මන්දාකීණියක් පෙන්නූම් කරන අතර එය අපගේ ග්‍රහලෝකයේ සිට ආලෝක වර්ෂ මිලියන 500 ක් පමණ දුරින් පිහිටා ඇති අතර මේ සමග Cartwheel සමඟ කුඩා සහකාර මන්දාකිණි දෙකක් ද Webb ජායාරූප නිකුතුවේ පෙන්නුම් කරනු ලබයි.ජේම්ස් වෙබ් අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂය මෙය ආසන්න ...
අලුත් ග්‍රහලොවකට නමක් තැබීමට ඔබත් කැමතිද? තරු පුවත් | Tharu Puwath තාරකා විද්‍යාඥයන් විසින් අලුතින්ම සොයා ගන්නා ලද බාහිර ග්‍රහයන් විසි දෙනෙකු හා ඒවා පරිභ්‍රමනය වන තාරකාවන් සඳහා සුදුසු නම් යෝජනා කරන මෙන් ලොව පුරා සිටින තාරකා විද්‍යාලෝලීන්, ගුරුභවතුන්, ශිෂ්‍යන්, සහ ආධුනික තාරකා විද්‍යාඥයන් වෙත අන්තර්ජාතික තාරකා විද්‍යා සංගමය මගින් ආරාධනා කර තිබෙනවා. සියලුම නාම යෝජනා විනිශ්චය මණ්ඩලයක් වෙත යොමු කරන අතර ඉන් තෝරා ගන්නා නාමයන් මෙම බාහිර සොරග්‍රහමණ්ඩල පද්ධති වල ...
ATCA ගුවන් විදුලි දුරේක්ශ පද්ධතිය තරු පුවත් | Tharu Puwath ඕස්ට්‍රේලියාවේ නිව් සවුත් වේල්ස් ප්‍රාන්තයේ සිඩ්නි නුවරට කිලෝමීටර 500 පමන දුරකින් Australia Telescope Compact Array (ATCA) ගුවන් විදුලි දුරේක්ශ පද්ධතිය පිහිටුවා ඇත. ටොන් 270ක් බරැති මීටර 22 විශ්කම්භයෙන් යුතු ගුවන්විදුලි දුරේක්ශ හයකින් යුත් මෙය ක්‍රියාත්මක වන්නේ නිරෝධනමිති මූලධර්මය අනුවයි. එම නිසා තනි දුරදක්නයකට වඩා වැඩි විභේදයකින් යුතු ගුවන් විදුලි ඡායාරූප ලබා ගැනීමට මෙම පද්ධතියට හැකියාව ලැබී ඇත. මිලිමීටර 3 – ...
