තාරකා විද්‍යා ඔලිම්පියාඩ් තරඟය සඳහා අයදුම්පත් කැඳවේ. තරු පුවත් | Tharu Puwath ශ්‍රී ලංකා භොතික විද්‍යා ආයතනය මගින් කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ භොතික විද්‍යා අංශය සහ ශ්‍රී ලංකා තාරකා විද්‍යා ඔලිම්පියාඩ් සංගමයේ සහයෝගය සහිතව පවත්වනු ලබන 14 වන ශ්‍රී ලංකා තාරකා විද්‍යා සහ තාරකා භොතික විද්‍යා ඔලිම්පියාඩ් තරඟය (10, 11, 12, 13 ශ්‍රේණි) සහ 10 වන ශ්‍රී ලංකා කනිෂ්ඨ තාරකා ඔලිම්පියාඩ් තරඟය (6, 7, 8, 9 ශ්‍රේණි) 2022 සැප්තැම්පබර් මස 17 වන සෙනසුරාදා දින ...
අද කඩාවැටෙන චීන රොකට්ටුව තරු පුවත් | Tharu Puwath චීන අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්තානය වෙත නව මොඩියුලයක් ප්‍රවාහනය කල ලෝන්ග් මාර්ච් 5B රොකට්ටුවේ ටොන් 25 පමන බරැති හරය අද දින (ජුලි 30) යලි පෘථිවියට කඩා වැටීමට නියමිතයි. මෙහි ගමන් මාර්ගය උතුරු හෝ දකුණු අක්ශාංෂ 41 ඔස්සේ විහිදී තිබීම නිසා ශ්‍රී ලංකාවට කිසිදු බලපෑමක් සිදු නොවුනද ටොන් 5.5-9 ආසන්න සුන්බුන් වායුගෝලය තුල නොදැවී යලි පෘථිවිය වෙත ලඟා වීමේ හැකියාවක් පවතිනවා. ග්‍රිනිච් වේලාවෙන් ...
GHOU 2022 අන්තර්ජාතික අභ්‍යවකාශ සම්මන්ත්‍රනයට අයදුම්පත් කැඳවේ තරු පුවත් | Tharu Puwath Global Hands-On Universe 2022 (GHOU) තාරකා විද්‍යා අධ්‍යාපන සම්මන්ත්‍රනය සහ වැඩමුලුව මෙම වසරේ සිය විසි පස් වන සංවත්සරය සමරනවා. මෙම වැඩමුලුව සඳහා ලොව වටා විසිරී සිටින තාරකා නිරීක්ශකයන්, විද්‍යාඥයන්, ගුරුවරුන් සහ අධ්‍යාපනඥයන් සහභාගී වනවා. මෙවර සම්මන්ත්‍රනයට සහභාගී වීම තුලින් දුරස්ථ දුරදක්න භාවිතය, විද්‍යා පර්යේශන, ගුරුවරුන් සහ ශිෂ්‍යන් සඳහා වන මූලික විද්‍යාත්මක කුසලතා වර්ධනය වැනි අත්දැකීම් රාශියක් ලබාගත හැකියි. මෙවර සමුලුවේ ...
ORIZONTAS 2.0 තාරකා විද්‍යා තරඟාවලිය සඳහා අයදුම්පත් කැඳවේ තරු පුවත් | Tharu Puwath මහනුවර කිංස්වුඩ් විද්‍යාලීය තාරකා විද්‍යා සංගමය මගින් සංවිධානය කරනු ලබන ORIZONTAS 2.0 තාරකා විද්‍යාත්මක තරඟමාලාවන් සඳහා අයදුම්පත් කැඳවා තිබෙනවා. මේ යටතේ තාරකා විද්‍යා ඡායාරූපකරනය, වාර්තාමය වීඩියෝ නිර්මාණකරනය, විද්‍යා ප්‍රබන්ධ රචනය, චිත්‍ර සහ ග්‍රැෆික් නිර්මානය යටතේ තරඟාවලි සංවිධානය කර තිබෙනවා. මෙම තරඟාවලිය සඳහා ලියාපදිංචි වීමට මෙම සබැඳියද, වැඩිදුර තරඟ විස්තර සහ කොන්දේසි සඳහා මෙම සබැඳියද, භාවිතා කල හැකියි. සෙසු විමසීම් සඳහා ...
අවුරුදු 16කින් විසඳාගත් තාරකා ගැටළුව තරු පුවත් | Tharu Puwath 2014 වසරේ දී NASA ආයතනයේ ගලේක්ස් (GALEX) හෙවත් ගැලැක්සි ක්‍රියාකාරිත්ව නිරීක්ෂකය (Galaxy Evolution Explorer) ලෙස නම්කරන ලද අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂය භාවිතයෙන් පර්යේෂකයින් පිරිසක් විසින් ස්වරුපයෙන් බොහෝ වෙනස් හැඩයක් සහිත වූ ආකාශ වස්තුවක් නිරීක්ෂණය කර තිබුණි. එයින් නිකුත් කල දෘශ්‍ය ආලෝකය බොහෝ අවම මට්ටමක පැවතුනි. මධ්‍යයේ තරකාවක්ද එය වටකරගත් නිල් පැහැති වායු වලාවක්ද ඉන් පිටත එක මත එක ඇති ලෙස දිස්වන රෝස ...
විද්‍යා ගුරුවරුන්ට අන්තර්ජාතික තාරකා විද්‍යා වැඩමුලුවකට සහභාගී වීමට අවස්තාවක් තරු පුවත් | Tharu Puwath අන්තර්ජාතික තාරකා විද්‍යා සංගමය මගින් සිව් වන වතාවට සංවිධානය කරනු ලබන Shaw-IAU තාරකා විද්‍යා අධ්‍යාපන වැඩමුලුව සඳහා අයදුම්පත් කැඳවා තිබෙනවා. මෙම වසරේ නොවැම්බර් මස 15 -17 යන තෙදින පුරා මෙම වැඩමුලුව පැවැත්වීමට නියමිතයි. මෙවර වැඩමුලුවට පදනම් වන්නේ ප්‍රාඨමික/ද්වීතික අධ්‍යාපනය තුල සහ භොතික/රසායන විද්‍යා විශයන් ඉගැන්වීම තුල තාරකා විද්‍යාවේ භූමිකාව යන්නයි. මීට අමතරව පාසල් තාරකා විද්‍යා විශයන් ඉගැන්වීම සඳහා වැදගත් වන ...
නාසා විද්‍යාඥයකු සමග ඇස්ටරොයිඩ ගැන කතාබහක් තරු පුවත් | Tharu Puwath ශ්‍රී ලංකා විද්‍යාභිවර්ධන සංගමය සහ කොලබ විශ්ව විද්‍යාලීය තාරකා විද්‍යා සංගමය එක්ව, ලෝක ඇස්ටරොයිඩ දින සැමරුම වෙනුවෙන් සූම් ඔස්සේ වෙබ් සම්මන්ත්‍රනයක් සංවිධානය කර තිබෙනවා. මේ සඳහා සහභාගී වන්නේ නාසා ආයතනයේ තාරකා විද්‍යාඥයකු වන ආචාර්ය හෙන්රි ත්‍රෝප් මහතායි. කුයිපර් පටියේ ඇස්ටරොයිඩ ගවේශනය පිලිබඳව ඔහුගේ අත්දැකීම්, ශ්‍රී ලංකාවේ සිට සිදු කරන ලද ඇස්ටරොයිඩ විමර්ශන මෙන්ම කුඩා දුරදක්න යොදා ගෙන ශ්‍රී ලාංකික ආධුනික ...
ගැලැක්සි පොකුරු දෙකක ගැටුමක්! තරු පුවත් | Tharu Puwath චන්ද්‍රා X-Ray දුරේක්ෂය මගින් ලබාගත් අපුරු සිදුවීමක් පිළිබඳව වාර්තාවක් NASA ආයතනයෙන් මේ වනවිට එළිදක්වා තිබෙනවා. ඒ ඇබෙල් 1175 (Abell) නම් වූ ගැලැක්සි පොකුර පිළිබඳවයි. වම්පසට බරව ඇති නිල්පැහැයෙන් විශාල ගැලක්සියේ උණුසුම් වායු වලාවන්ද දකුණු පසට බරව නිල්-සුදු පැහැයෙන් කුඩා ගැලක්සියේ උණුසුම් වායු වලා වන්ද දැකගත හැකිය. මෙහි මැද සුදු පැහැ තිත් දෙකක් ලෙස දැකිය හැකි වන්නේ එකිනෙක ගැටෙන ගැලැක්සි පොකුරු ...
X-Ray විකිරණ දෙස බලමින් දස වසක් සපුරන NuSTAR තරු පුවත් | Tharu Puwath මෙය NASA ආයතනය මගින් නිපදවන ලද කුඩා ප්‍රමාණයේ දුරේක්ෂයකි. විශ්වයේ ඇති කළු කුහර, අධි ක්‍රියාකාරී ගැලැක්සි සහ පුපුරන තාරකා වැනි ඉතා ඉහල ශක්තියකින් යුතු X-Ray විකිරණ නිකුත් කරන වස්තුන් පිළිබඳව පර්යේෂණ කටයුතු සඳහා මෙය 2012 වසරේ ජුනි 13දින අභ්‍යවකාශගත කරනලදී. මෙහි සංවේදන පරාසය කිලෝඉලෙක්ට්‍රෝවෝල්ට් 5 සිට 80 දක්වා සිමාවේ පවතී. මෙහි සලසුමද ඉතා විශේෂිතය. මෙහි සංවේදකය සහ ආලෝකය හසුරුවන කාච ...
X-Ray විකිරණ දෙස බලමින් දස වසක් සපුරන NuSTAR තරු පුවත් | Tharu Puwath මෙය NASA ආයතනය මගින් නිපදවන ලද කුඩා ප්‍රමාණයේ දුරේක්ෂයකි. විශ්වයේ ඇති කළු කුහර, අධි ක්‍රියාකාරී ගැලැක්සි සහ පුපුරන තාරකා වැනි ඉතා ඉහල ශක්තියකින් යුතු X-Ray විකිරණ නිකුත් කරන වස්තුන් පිළිබඳව පර්යේෂණ කටයුතු සඳහා මෙය 2012 වසරේ ජුනි 13දින අභ්‍යවකාශගත කරනලදී. මෙහි සංවේදන පරාසය කිලෝඉලෙක්ට්‍රෝවෝල්ට් 5 සිට 80 දක්වා සිමාවේ පවතී. මෙහි සලසුමද ඉතා විශේෂිතය. මෙහි සංවේදකය සහ ආලෝකය හසුරුවන කාච ...
X-Ray විකිරණ දෙස බලමින් දස වසක් සපුරන NuSTAR තරු පුවත් | Tharu Puwath මෙය NASA ආයතනය මගින් නිපදවන ලද කුඩා ප්‍රමාණයේ දුරේක්ෂයකි. විශ්වයේ ඇති කළු කුහර, අධි ක්‍රියාකාරී ගැලැක්සි සහ පුපුරන තාරකා වැනි ඉතා ඉහල ශක්තියකින් යුතු X-Ray විකිරණ නිකුත් කරන වස්තුන් පිළිබඳව පර්යේෂණ කටයුතු සඳහා මෙය 2012 වසරේ ජුනි 13දින අභ්‍යවකාශගත කරනලදී. මෙහි සංවේදන පරාසය කිලෝඉලෙක්ට්‍රෝවෝල්ට් 5 සිට 80 දක්වා සිමාවේ පවතී. මෙහි සලසුමද ඉතා විශේෂිතය. මෙහි සංවේදකය සහ ආලෝකය හසුරුවන කාච ...
විශ්වයේ සැකස්ම සෙවීමට රේඩියෝ දුරේක්ෂ 64ක බලය තරු පුවත් | Tharu Puwath අන්තර්ජාතික තාරකා විද්‍යා පර්යේෂකයන් පිරිසක් විසින් විශ්වයෙන් නිකුත්වන උදාසීන හයිඩ්‍රජන් වායුන්ගේ දුර්වල සංඥා හඳුනාගැනිමට SKAO (SKA Observatory) ලෙස නව ව්‍යාපෘතියක් ආරම්භකර තිබෙනවා. මේ සඳහා මහද්වීප 4ක් පුරා විහිදුනු රේඩියෝ දුරේක්ෂ 64ක බලය යොදාගැනීමට නියමිතයි. මෙහි නියමු දුරේක්ෂය ලෙස දකුණු අප්‍රිකාවේ පිහිටි තිබෙන මීර්කැට් (MeerKAT) දුරේක්ෂය භාවිත කෙරෙනු ඇත. මෙම පර්යේෂණයේ මූලික අරමුණ වන්නේ විශ්වයේ පරිණාමය, අන්තර්ගතය සහ එහි වේගවත් ප්‍රසාරණයට ...
විධිමත් ලෙස තාරකා විද්යාව හැදෑරීමට ශ්‍රී ලාංකික සිසුන්ට අවස්තාවක් තරු පුවත් | Tharu Puwath ශ්‍රී ලංකාව තුල විධිමත් ලෙස තාරකා විද්යාව හැදෑරීමට මේ වනතුරු අවස්ථාව ලැබී තිබුනේ සීමිත විශ්ව විද්‍යාල කිහිපයක සිසුන් සඳහා පමනයි. මේ සඳහා විශ්ව විද්‍යාල ප්‍රවේශය ලැබීම අත්‍යාවශ්‍ය වූ අතර ලබා ගත හැකි අවස්ථා ප්‍රමානයද සීමාසහිත විය. මීට විසඳුමක් ලෙස කැලණිය විශ්ව විද්‍යාලය මගින් තාරකා විද්යාව පිලිබඳ ඩිප්ලෝමාවක් හඳුන්වා දී තිබෙනවා. මෙය හැදෑරීම සඳහා අවශ්‍ය සුදුසුකම වන්නේ උසස් පෙල භොතික විද්‍යා, ...
විද්‍යාඥයකු ලෙස රොසෙටා මෙහෙයුමට දායක වන්නට ඔබ කැමතිද? තරු පුවත් | Tharu Puwath යුරෝපා අභ්‍යවකාශ ආයතනයට (ESA) අයත් රොසෙටා අභ්‍යවකාශ යානයෙහි මුලික අරමුණ වූයේ ධූමකේතු අධ්‍යනය කිරීමයි. එමගින් 2014-2016 කාලය තුල 67P/Churyumov-Gerasimenko ධූමකේතුවේ ඡායාරූප රාශියක් ලබා ගැනුනා. මෙම කාලය තුල ධූමකේතු පෘශ්ඨය මත විවිධ වෙනස්කම් රාශියක් නිරීක්ශනය කිරීමට ඔවුන්ට හැකියාව ලැබුනා. නමුත් රොසෙටා යානයෙන් ලැබුන අති විශාල ඡායාරූප ප්‍රමානයක් අධ්‍යනය කිරීමට තරම් ප්‍රමානවත් මානව සම්පතක් ඔවුන් සතුව නෑ. මේ නිසා පුරවැසි විද්‍යාඥයන් ලෙස ...
ජේම්ස් වෙබ් මතට කඩා වැදුණු අභ්‍යවකාශ කුණු තරු පුවත් | Tharu Puwath මේ සිදුවීම වාර්තා වන්නේ ජුනි මස 8 වන දිනය. මෙහිදී ඉතා කුඩා ප්‍රමාණයේ ග්‍රාහක හෝ අභ්‍යවකාශ කුණු කැබලි (tiny pieces of space debris) කිහිපයක් දුරේක්ෂයේ රන් ආලේපිත පරාවර්තක හා ගැටී ඇතිබවට පර්යේෂකයින් විසින් නිගමනය කර ඇත. නමුත් මෙයින් දුරේක්ෂයේ පර්යේෂණ කටයුතු සදහා කිසිදු බාධාවක් තවමත් ඇතිවී නොමැතිබවත් ඔවුන් වාර්තාකර තිබෙනවා. දුරේක්ෂය අභ්‍යවකාශයට නිරාවරණය කල පසු මෙවැනි සිදුවීම් සිදුවන් ඇතිබවට ඔවුන් ...
ඔබේ පාසලටත් දුරදක්නයක් අවශ්‍යද? තරු පුවත් | Tharu Puwath අන්තර්ජාතික අභ්‍යවකාශ සංගමය (International Astronomical Union), බෙල්ජියම සහ ලීඩන් විශ්ව විද්‍යාලය එක්ව ලොව පුරා සිටින තාරකා විද්‍යා සංගම්, පාසල්, සහ විශ්ව විද්‍යාල සඳහා නොමිලේ දුරදක්න ලබා දීමේ වැඩසටහනක් ආරම්භ කර තිබෙනවා. මේ සඳහා අවශ්‍ය වන්නේ ඔබේ නම, විද්‍යුත් ලිපිනය, රට, වචන 2000 අඩු ව්‍යාපෘති යෝජනාවක් සහ ඔබගේ පාසලේ හෝ ආයතනයෙන් සනාත කිරීමේ ලිපියක් පමනයි. මෙම වැඩසටහනේ අවසන් දිනය වන්නේ මෙම ...
දූවිල්ලෙන් වැසෙන InSight මෙහෙයුම තරු පුවත් | Tharu Puwath නාසා ආයතන මගින් 2018 වසරේදී අඟහරු මත ගොඩබැස්වූ ඉන්සයිට් (InSight) රෝවරය මේ වනවිට දුවිල්ලෙන් වැසි ගොස් ඇති බවයි වාර්තා වන්නේ. සුර්ය පැනල වල ආධාරයෙන් ඊට අවශ්‍ය බලය උත්පාදනය කරගත් නමුත් මෙම ගැටලුව නිසා එහි ක්‍රියාකාරිත්වයට අවශ්‍ය තරම් ප්‍රමාණවත් බලයක් උත්පාදනය කරගැනීමට නොහැකි තත්වයක් ඇතිවී තිබෙනවා. නසා ආයතනය මේ බව ප්‍රකාශකර සිටියේ අප්‍රේල් මස 24 වන දින ලබාගත් එහි ස්ව-ජායාරූපයක් සහ ...
අභ්‍යවකාශයේ මුද්‍රණය වන සන්නිවේදන ඇන්ටනා තරු පුවත් | Tharu Puwath අභ්‍යවකාශ ගතකරන චන්ද්‍රිකා වලින් සිදුවන්නේ ඒවායේ ඇති විද්‍යාත්මක උපාංග මගින් ඊට අදාළ යම්කිසි වූ විශේෂිත දත්ත වර්ගයක් එකතුකොට ඒවා පෘතුවියේ ඇති පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථාන වෙත වැඩිදුර පර්යේෂණ කටයුතු සඳහා එවීමයි. මෙහිදී එම චන්ද්‍රිකා වල ඇති සන්නිවේදන උපකරණ මගින් ඉතා මහඟු කාර්යභාරයක් ඉටුවේ. එම උපාංග අතරින් සන්නිවේදන ඇන්ටනා ඉතා විශේෂිත වේ. අදාළ චන්ද්‍රිකාව සහ පෘතුවියේ පිහිටා ඇති සන්නිවේදන මධස්ථානය හෝ පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානය ...
පළමු වරට ජයාරූප ගතකල NOVA උණුසුම් පිපුරුම තරු පුවත් | Tharu Puwath හිරුගේ මතුපිට පෘෂ්ටය මෙන් 60ගුණයක් තරම් උණුසුම් අග්නි ජාලාවක් සහිත වූ පිපුරුමක් පිළිබඳව පර්යේෂකයින් පිරිසක් විසින් තොරතුරු අනාවරණය කර තිබෙනවා. 2020 ජුලි මස දී ජර්මනිය මගින් නිපදවූ මේ වනවිට පෘතුවියට කිලෝමීටර මිලියන 1.5 ක් දුරින් අභ්‍යවකාශයේ ස්ථාවර ගුරුත්ව තත්වයක් ස්ථාන ගතකර ඇති ඉ-රොසිටා (eROSITA) x-කිරණ අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂය මගින් පර්යේෂණ සිදුකරමින් සිටි කණ්ඩායමක් සුදුවාමන ග්‍රහයෙකුගේ දීප්තිමත් නෝවා පිපුරුමක් නිරීක්ෂණය මගින්ය මෙම ...
පලමු චීන අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂය! තරු පුවත් | Tharu Puwath චීනය මගින් පළමු වරට අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂයක් අභ්‍යවකාශ ගතකිරීමට සුදානම් බවයි වාර්තාවන්නේ. එම මෙහෙයුම 2023 වසරේදී ක්‍රියාත්මක කරනු ඇති අතර එය “චීන අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථාන දුරේක්ෂය” (Chinese Space Station Telescope (CSST)) ලෙස නම්කෙරෙනු ඇත. එමෙන්ම මෙය සුන්ෂාන් (Xuntian) ලෙසද හැඳින්වෙනු ඇත. මෙය දෘශ්‍ය සහ අල්ට්‍රාවයලට් වර්ණාවලි පරාසයන් නිරීක්ෂණය සඳහා නිර්මාණය කෙරෙනු ඇති අතර මෙහි අවනෙත විෂ්කම්භය අඩි 6.6 (මීටර 2) ක විශාලත්වයෙන් ...
