මෙයසූ අධ්‍යයන සටහන් I බව කොන්ටෙන් මෙයසූ ගේ ‘පරිමිතත්වයෙන් පසු’ කෘතිය සාමූහිකව කියවීම සඳහා සංවිධානය කළ පළමු අන්තර්ජාල සැසිය වෙනුවෙන් සකස් කළ අධ්‍යයන සටහන පහතින් දැක්වේ. මෙය කියවීමේදී එම කරුණ සිහිපත් කර ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වෙයි: මෙය නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කරනා ‘රචනයක්’ ලෙස ලිය වූ දෙයක් නොව සංවාදයකට උත්තේජනය සැපයීම සඳහා සකස් කළ සටහන් පෙළකි. කෙසේ වුවත්, අන්තර්ජාල සංවාදයට සහභාගී වීමට උනන්දුවක් තිබුනද ප්‍රායෝගික ...
තිස්ස සර් වෙත පමා වූ ලිපියක් බව දයාබර තිස්ස සර්, මට හිතෙන්නෙ ඒ ලෙවල් ටියුෂන් කියන්නෙ ඇමරිකාවෙ ඒරියා 51 වගේ තැනක්. ඒකෙ වෙන්නෙ මොනවද කියලා එළියෙ සමාජයෙ කවුරුත් දන්නෙ නෑ. ලංකාවෙ අධ්‍යාපනයට වගකිවයුතු ආයතන වත් ඒ ගැන සංවේදී නෑ. සර්ව මේ දවස් වල පේන්නෙ ඒරියා 51 වල ඉඳලා හම්බවුන අපූරු පිටසක්වල ජීවියෙක් වගේ. එහෙම වුණේ අර වීඩියෝ ටිකක් එළියට ආපු නිසා. ඒත් මම දන්නවා තව අපූරු ...
සමාජවාදය සහ පද්ධති පාරිසරික විද්‍යාවේ ප්‍රභවය බව පාරිසරික විද්යාව ලෙස අද වටහාගෙන ඇති දෙය පැමිණ ඇත්තේ එහි ස්වකීය පාරිසරික සම්ප්‍රදායන්ගේ නැගි ඒම සහ පාරිසරික පද්ධතිය පිළිබද සංකල්පයත් සමගය. එසේ වුවත් චාල්ස් ඩාවින්ගේ රචනයන් ජර්මනිය තුළ ප්‍රවර්ධනය සහ ජනප්‍රිය කිරීම සදහා කටයුතු කල අර්නස්ට් හේකල් විසින් 1866 දී “පරිසර විද්යාව” යන පදය යොදාගත් අතර මුලින්ම මෙම පදය ඩාවින්ගේ “ස්වාභාවික ව්‍යවස්ථාපනය” යන පදයට සමාන ලෙස භාවිතා කරන ලදි. ...
‘දැනුම’ සහ ‘විශ්වාසය’ බව මේ දෙක අතර මූලික වෙනස වන්නේ අපට ‘දැනුම’ සම්බන්ධයෙන් එකඟතාවයක් ඇති කර ගැනීමට හැකි වීමත් ‘විශ්වාසය’ සම්බන්ධයෙන් එකඟතාවයක් ඇති කර ගැනීමට නොහැකි වීමත් ය. ‘දැනුම’ යනුවෙන් හඳුන්වන දේ අපට නියතතාවය අනුව විවිධ වර්ගීකරණයන් වලට ගොණු කළ හැකිය. 1. සමහර දේ සඳහා තිබෙන්නේ ‘අනුභූතික නියතතාවයකි’. නිදර්ශනයක් ලෙස අපි කිසියම් ගොඩ නැගිල්ලක් පෙන්වා, මේ තිබෙන්නේ ‘චෛත්‍යයක්’ කියා කියමු. එහිදී අප චෛත්‍යයක් ...
කවිය හා කොමියුනිස්ට්වාදය බව පසුගිය ශත වර්ෂයේ දී, පෘථිවියෙහි සෑම භාෂාවක ම පාහේ මහා කවියයෝ කොමියුනිස්ට්වාදීහූ වූහ. නිදසුනක් වශයෙන්, නිශ්චිත හෝ විධිමත් ආකාරයකින්, පහත දැක්වෙන කවීහූ කොමියුනිස්ට්වාදය සඳහා කැපවී සිටිති: තුර්කියේ, නසිමි හයික්මට්; චිලී හි පැබ්ලෝ නෙරුඩා; ස්පාඤ්ඤයේ රෆායෙල් ඇල්බර්ටි; ඉතාලියේ එඩාර්ඩෝ සන්ගිනිටි; ග්රීසියෙහි, යානිස් රිට්සස්; චීනයේ, අයි කිං; පලස්තීන, මහමුද් ඩාර්විෂ්; පේරු, සීසර් වැලේජෝ; සහ ජර්මනියේ සියල්ලටම වඩා දීප්තිමත් උදාහරණය වන, බර්ට්ලොට් ...
හතර වන බිත්තියෙන් එහා තුන් වන වේදිකාව බව හතර වන බිත්තියෙන් පෙනෙන වේදිකාව යනු අප දන්නා ප්‍රොසීනියම් වේදිකාව නොහොත් පින්තූර රාමු වේදිකාවයි. රෝම වේදිකාවේ තිබූ scan frons යන කොටස ක්‍රමයෙන් වර්ධනය වී 16 වන ශතවර්ෂයේ දී පමණ අංගසම්පූර්ණ වේදිකාවක් බවට මෙය වර්ධනය විය. මෙම වේදිකා ආකෘතිය තුළ නලුවා එක් තලයකත්, ප්‍රේක්ෂකයා එක් තලයකත් සිටින අතර නලුවා පමණක් විශේෂ වූ ආලෝක දාරා මගින් ආලෝකවත් කර ප්‍රේක්ෂකයා අදුරේ තබා ...
ජාතිකවාදියා ගේ ලෝක දැක්ම බව ජාතිකවාදියා ගේ මූලික යෝජනාව මෙයයි: ලෝකයේ සෑම රටක්ම සිය ජාතිකත්වයේ මූලයන් වෙත යා යුතුය. මෙතනදී එසේ ජාතිකත්වය මූලයන් වෙත යාමට අයිතිය තිබෙන්නේ කාටද යන්න සංකීර්ණ ප්‍රශ්නයකි. පැහැදිළි එකම කරුණ වන්නේ එය ජාතිකවාදියා පමණක් දන්නා බවයි. එම නිසාම එයට කිසිදා ‘විශ්වීය එකඟතාවයක්’ ඇති විය නොහැකිය. ‘විශ්වීය එකඟතා’ පිළිබඳව ජාතිකවාදියා විශ්වාස කරන්නේ නැත. මෙලෙස, නිදර්ශනයක් ලෙස, සිංහලයන් ට අනුව ලොව පැරණිම ...
මහ ගසක් යට… බව “බව”හා බැඳි කියවන්නන්ට, අප යමක් භාෂාවෙන් ඉදිරිපත් කිරීමේ දී ඒ සඳහා යොදාගන්නා භාෂාව තීරණය වන සාධක කිහිපයක් ඇත. ඇතැම්විට මෙයට එක ම හේතුව වන්නේ රචකයාගේ රුචිය හෝභාෂා ඥානය පමණක් ම විය හැකි ය. මාගේ අදහස නම්, යම් නිර්මාණයක්/රචනයක්/ ඉදිරිපත් කිරීමක් උදෙසා අප තුළ ඇති “ගෞරවය” යන්න, භාෂාවේ භාවිතාව තීරණය විය යුතු වැදගත් සාධකයක් විය යුතු ය යන්නයි. එබැවින් පහතින් ...
සිතා අරඹේපොළ සහ ඕල්කට් බෞද්ධයෝ බව සීතා අරඹේපොළ ගේ ‘දේවි බාලිකා ප්‍රකාශය’ සියලු රසින් අනූන එකක් නිසා එය සොයා ගොස් ඇසුවෙමි. මෙහි විවිධ අරුත් ඇති නිසා මේ ඇසුරින් විවිධ කරුණු අවධාරණය කළ හැකිය. මේ අතරින් එකක් පහත පරිදි කියා සිතමි. මේ ප්‍රකාශය තුළ අරඹේපොළ නම් නොකරන්නේ වුවත් අදහස් කරන්නේ බිෂොප් බාලිකා විද්‍යාලය, කාන්තා බාලිකා විද්‍යාලය, ශාන්ත බ්‍රිජට් ගේ කන්‍යාරාමය වැනි පාසල් කියා සිතමි (‘ලස්සන’, ‘පොෂ්’ ...
‘Oracle’ – කියවීමක් සහ රසවිඳීමක් බව සැළකියයුතු ඉතිහාසයක් හිමි ඉතා ම වටිනා දේශීය නර්තන සම්ප්‍රදායන් කිහිපයක් පැවතුණද නර්තනය සම්බන්ධයෙන් මෙරට තිබෙන විචාරාත්මක කථිකාව – විශේෂයෙන්ම සිංහල – දුර්වල එකක් බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නොවේ. අප මෙහිදී උත්සහ කරන්නේ සමකාලීන නර්තනය උපයෝගි කොට ගනිමින් නිර්මාණය කෙරුණ සුවිශේෂී නාට්‍ය නිෂ්පාදනයක් වෙනුවෙන් කතා බහක් ඇති කිරීමටයි. ශරීරය හා සංගීතය මූලික ව උපයෝගි කොට ගන්නා මෙම කලා මාධ්‍ය තේරුම් ...
චිත්‍රයක නිර්විකල්ප සමාධියට: දෘවින්කා බව දිගක් පළලක් සහිත හිස් පැතලි කැන්වසයක් වර්ණ හැඩ රටා මගින් ගැඹුරු ත්‍රිමාන අවකාශයක් තුළින් මිනිස් මනසට ආමන්ත්‍රණය කරන්නට හැකියාව ඇත්නම් එම කලාත්මක ක්‍රියාව මනුෂ්‍ය ඥානයේ නිම්වළලු පුළුල් කරන ක්‍රියාදාමයකි කැන්වසයක් මත ඇඳ රාමු කරන ලද සිතුවමක් මුල් වරට බිහිවුයේ යැයි සැලකෙන්නේ 16 වෙනි ශතවර්ෂයේදී පමණය. ඊටත් කලින් සිට ආදී මානවයින් විසින් අඳින ලද චිත්‍ර බොහොමයක් අල්ටිමීරා, ෂුවේ , එල් ...
බැසිල් වෙනුවෙන් සිටින බව බව අපි ඉක්මනින් පසුබිම් කතාව සටහන් කරමු. බැසිල් රාජපක්ෂ විසින් අනිද්දා පුවත් පතට ලබා දුන් සම්මුඛ සාකච්ඡාවකදී මෙරට ජනවාර්ගික ප්‍රශ්නය සම්බන්ධයෙන් එම මට්ටමේ නායකයෙක් මෑත කාලීනව සිදු කළ වඩාත් නිශ්චිත සහ තරමක් පුදුමාකාර ප්‍රකාශයක් කරයි. එම ප්‍රකාශය සහ එයට තුඩු දුන් ප්‍රශ්නය මෙසේය: ‘අනිද්දා’ පුවත්පත: ඔබ ජාතිභේද නැතිව දේශපාලනය කිරීම ගැන කීවත්, පොදුජන පෙරමුණේ ඉන්න බොහෝ අය උත්සාහ කරන්නේ සිංහල ...
සියදිවි නසාගැනීම දාර්ශනික ප්‍රශ්නයක් ලෙස – The Seventh Continent බව ‘The Seventh Continent’, ඔස්ට්‍රියානු ජාතික ‘මයිකල් හනෙ‍කේ’ විසින් 1989 දී අධ්‍යක්ෂණය කරන ලද ඔහුගේ ප්‍රථම චිත්‍රපටය යි. චිත්‍රපටයෙන් ගෙනඑන්නේ පවුලේ සියලු දෙනා සියදිවි නසාගන්නා මධ්‍යම පංතික පවුලක කතාන්දරයකි. යුරෝපීය පවුලක් අවසන් අවුරුදු කිහිපය ගතකරන ආකාරය මෙම සිනමා පටය තුළින් නිරූපිතයි. ගෘහ මුලිකයා වන ජෝර්ජ්, වෘත්තියෙන් ඉංජිනේරුවෙකි. බිරිඳ ඇනා, දෘෂ්ටි විශේෂඥවරි‍යෙකි. දියණිය ඊවා, පාසල් අධ්‍යාපනය ලබන දැරියකි. පළමුව අප චිත්‍රපටයේ ...
Dramaturgy කියන්නේ මොකද්ද? බව ‘මෙහි දැක්වෙන්නේ Dramaturgy ගැන ඉතාම සරල සංක්ෂිප්ත පැහැදිළි කිරීමකි. Dramaturgy අපට අලුත් වචනයක් වුවත් ලෝකය තුළ එය භාවිතයට පැමිණ සැලකිය යුතු කාලයක් ගත වී ඇත. අප යම් කලා නිර්මාණයක් සිදු කරන්නේ නම් ඒ සඳහා අවශ්‍ය වන අනිවාර්ය විෂය පරාසයක් ලෙස මෙය හඳුනාගත හැකි ය. මෙය සිංහලෙන් ‘නාට්‍ය කේන්ද්‍රීය ගවේෂණය’ ලෙස නම් කළ හැකි ය. මෙරට මේ දක්වා සිදු කර ...
‘ෆේස්බුක්’ වාරණය සහ සමාජ මාධ්‍ය දේශපාලනය බව ‘ෆේස්බුක්’ ඇතුළු සමාජ මාධ්‍ය යනු මෑත කාලීන තාක්ෂණ වර්ධනයන් අතරින් වඩාත් වැදගත් එකක් යන්න සම්බන්ධයෙන් කිසිදු සැකයක් නොමැති වේ. අති විශාල මිනිසුන් ප්‍රමාණයක් එකිනෙකා හා සම්බන්ධ කරමින් සියලු දෙනා එක වේදිකාවක් තුළට ගෙන ඒම නිසා සමාජ සංවාදයේ නව යුගයක් බිහි වී තිබේ කියා පැවසීම බොහෝ දෙනෙක් ප්‍රතික්ෂේප නොකරනු ඇත. තාක්ෂණයේ වර්ධනය නිසා සිදු වන වෙනස්කම් හරහා අපට හුරුපුදු ලෝකය ...
සසර දුකට මේ හැටි ඇයි අපි ළතැවෙන්නේ බව මිනිසුන් ජීවත් වන්නේ සතුට වෙනුවෙනි. අප කරන සියලුම දේ දිශානත වී ඇත්තේ සතුට වෙත ය. නමුත් අපගේ ජීවිතය තුළ විශාල පරාසයක අපට හමුවන්නේ සතුටේ ප්‍රතිපක්ශයයි. එනම් දුක ය. කාංසාව ය. මිනිසා ජිවිතය ආරම්භ කරන්නේ කාංසාව තුළ සිට ය. කාංසාව යනු කුමක්ද යන්න වඩාත් හොඳින් නිරීක්ෂණය කළ විට දැකගතහැකි වන්නේ එය ලෝකය පිළිබඳ අප තුළ ඇති නොදැනුම බව ය (ඒ ...
සියලු දැනුම තමන්ට සාපේක්ෂ ද? බව මෙන්න මේ ප්‍රශ්නෙ අපි පැහැදිලි කරගමු. අපිට අත්විඳින්න පුළුවන් සියල්ල තමන්ට සාපේක්ෂයි. මොකද අපි යම් දෙයක් අත්විඳිද්දි එය අත්විඳින්නෙ තමන් තුළින්මයි. යම් දැනුමක් රසක් වර්ණයක් මේ සියල්ල අපි අත්විඳින්නෙ තමන් තුළින්. මේ තමන් තුළින් අත්විඳිද්දි වෙන දේ තමා ඒක තමන්ට සාපේක්ෂ දෙයක් වෙන එක. මම ඉපදුණු දවසෙ ඉඳන් අත්විඳපු ලෝකය ඇතුළෙ මට හම්බෙලා නෑ මට සාපේක්ෂ නොවන්නක්. මොකද මම ...
දේශද්‍රෝහීයාගේ නිර්මල හෘදයේ සෞන්දර්යාත්මක මානය බව ඒකාන්තයෙන්ම මම ඔබට කියමි ඔබ හඬා වැලපෙන්නාහුය එහෙත් ලෝකයා ප්‍රීති වන්නාහ ඔබ දොම්නස් වන නමුත් ඔබේ දොම්නස සොම්නසට හැරෙනු ඇත ‘සාන්තුවරයා සහ දෙකේ කාසිය’ – මංජුල වෙඩිවර්ධන – ජීවිය වූ කලී පරිත්‍යාගවලින් පිරි පුජා පිළිවෙත් මාලාවකි . ලෝකය නමැති අල්තාරය මත සියලුම ශාක සහ සත්වයෝ අනෙක් ජීවීන්ගේ උන්නතිය සඳහා තම ජීවිතය පුද කරති .මේ අල්තාරය මත අපගේ තාරුණ්‍ය , ...
එක්කෝ / එහෙම නැත්තම් බව මීටපෙර ලිපිවල දී අප කියකිගාර්ඩ්ගේ හේගල් පිළිබඳ විවේචනය සටහන් කළෙමු. ඔහුගේආස්ථානය වන්නේ පද්ධතිහරණය බවත් අප පැහැදිලි කළෙමු. කෙසේ වෙතත් ඔහුගේදර්ශනය තුළ අපට දයලෙක්තිකයක් දැකගත හැකි අතර එයට සාංදෘශ්ටිකවාදීදයලෙක්තියක් ලෙස පැවසීම අසාධාරණ නොවේ. කියකිගාර්ඩ් එය ගොඩනඟනු ලබන්නේතාර්කික : හේගලියානු දයලෙක්තිකයට විරුද්ධවය. අප මෙම ලිපිය තුළ දී සාකච්ඡාකිරීමට උත්සහ කරනු ලබන්නේ කියකිගාර්ඩ් විසින් හේගල්ට විරුද්ධ වීමේ කොන්දේසිපැහැදිලි කිරීමටය. හේගල්ට අනුව පැවැත්ම ...
විත්තිවාචකය බව උන්මත්තකයන්ගේ උමතුබව දාර්ශනිකයන් වීම සදහා ප්‍රමාණවත් නොවන බව, එනම් දාර්ශනිකයකු වීමට අවශ්‍ය උමතුභාවය, සාමාන්‍ය උන්මත්තකයකුගෙ උමතු බව පරදවා යන බව මට වැටහී බොහෝ කලක් ගොස් ඇත. සාමාන්‍ය ජීවිතයේ , නිදසුනක් ලෙස මගේ අම්මාගෙ හෝ තාත්තාගෙ දෘෂ්ටිකෝණයෙන් බලන විට, අර්තකතනය වන්නෙ දර්ශනය හුදෙක්ම තේරුමක් නැති, අර්ථවිරහිත අභ්‍යාසයක් වන බවයි. පැවැත්ම සම්බන්ධයෙන් ප්‍රශ්න කිරීම වැඩි වනවාත් සමගම එහා බැදි ‘අමුත්ත’ ද ...
