මෙල්බර්න්හි යුද්ධ අනුස්මරණ ස්මාරකය සහ මන්දිරය නැරඹුවෙමු. අධ්යාපන රසකතා 2024 පෙබරවාරි 17 ජේෂ්ඨ පුරවැසියන් කිහිප දෙනෙකුගෙන් යුත් අප කණ්ඩායමේ සාමාජිකයෝ මෙම චාරිකාවට සහභාගි වූහ. දිනය සෙනසුරදාවක් වූ බැවින්, Senior cards හිමි අපට Metro දුම්රියේ ගමන නොමිලේය. අපි පෙරවරු 9.55 වන විට මෙල්බර් න් නගර මධ්යයේ ඇති, Flinders Street දුම්රියපළට පැමිණියෙමු. දුම්රිය පළේදී කෝපි කෝප්පයකින් සප්පායම් වූ අපි, පිටතට පැමිණ මගීන්ට තොරතුරු සපයන නිලධාරියෙකු හමුවීමු. ඔහුගෙන් ලැබුණු උපදෙස් සහ ...
කොරෝනා වසංගතය සහ ‘හේතු ඵල ධර්ම’ සංකල්පය The Corona Pandemic and the concept of ‘Cause and Effect’ අධ්යාපන රසකතා “ඔබ, සොබාදහමට යම්කිසි ගැටළුවක් ඇතිකළ හොත්, එය ඔබට නිසි පිළිතුරක් සපයනු ඇත.” - Jacob Henle (1809-1885) උසස් මනසක් ඇත්තේ මිනිසාටය මිනිසා යනු, උසස් මනසක් සහිතව ජන්ම ලාභය ලැබූ ජීවියෙකි. මිනිසෙකු ලෙස උපතක් ලැබීමේ වටිනාකම සහ එහි උතුම් බව තේරුම් ගත හැක්කේ ද මිනිසාට පමණකි. අනිකුත් සියලු සතුන්ට මෙන් නොව යමක් මනසින් මෙනෙහි කර, මැන බලා සසඳා දැනගත හැක්කේද මිනිසෙකුට ...
ඉතාමත් නිහතමානි රාජ්යතාන්ත්රිකයෙකු හමුවිය..... අධ්යාපන රසකතා රජයේ සේවයෙන් විශ්රාම ගැනීමෙන් පසු, මට රාජ්ය නොවන පුණ්ය ආයතනයක් වන, කළුතර බෝධි භාරකාර මණ්ඩලය මගින්, යෝජිත නව පුස්තකාලය සංවර්ධනය කිරීමේ ව්යාපෘතියක නියැලීමට අවස්ථාව ලැබිණ. විශේෂයෙන්ම පුස්තකාලය සම්බන්ධ අධ්යාපන වැඩ සටහන් මාලාවක් ක්රියාත්මක කිරිම මට අයත්වූ ප්රධාන වැඩ කොටසක් විය. ප්රදේශයේ දානපති පවුලක් විසින් බෝධි භාරකාර මණ්ඩලයට තිළිණයක් වශයෙන් පවරා දෙන ලද ‘තිලිණ’ නම් ගොඩනැගිල්ලෙහි ස්ථාපනය කරන ලද පුස්තකාලය ...
Untitled Post අධ්යාපන රසකතා කුරුළු පාරාදීසයට අධ්යාපන චාරිකාවක්....... සීෂෙල්ස් දුපත් වල අතිශයින් චමත්කාර දිවයින කුරුළු දිවයිනයි. මා සීෂෙල්ස්හි බහු තාක්ෂණ ආයතනයේ සේවය කරන කාලයේ අපුරු අත්දැකිමක් ලබාගැනීමට අවස්ථාවක් ලැබිණ. ඉන්දියන් සාගරයේ නිරක්ෂයේ සිට අක්ෂාංශ අංශක 3 ක් ( 3 N) දකුණට සහ දේශාංශ අංශක 55 නැගෙනහිරට (55 E) පිහිටා ඇති මෙම දුපත් සමුහය විවිධ ජෛව විවිධත්ව නිසා ලොව ප්රකට වී තිබේ. මෙයින් කුරුළු ...
අධ්යාපන ක්ෂේත්රය, ‘ජීවන ක්ෂේම භුමිය’ වූයේ අහම්බයෙනි. අධ්යාපන රසකතා අප විශ්ව විද්යාල අධ්යාපනය අවසන් කරන කාලය (1963), වනවිට රටෙහි නිදහස් අධ්යාපනයේ මහඟු ප්රතිඵල ඉතා මැනවින් දකින්නට ලැබුණු වකවාණුවකි. ඒ සමගම ‘සැමට ම විද්යාව’ යන නව සංකල්පයද රටෙහි ප්රචලිත වෙමින් පැවතින. 1956 වසරේ රාජ්ය භාෂා පෙරළියෙන් පසු, උසස් අධ්යාපනය ස්වභාෂා වලින් දිය යුතුය යන මතවාදයද රටෙහි ගොඩ නැගෙමින් පැවතුණි. මේ සමගම පාසල්වල හය වන ශ්රේණියේ සිට ඉහලට සෑම ශිෂ්ය ...
තංගවේලු සර් අධ්යාපන රසකතා (මා ඉතාමත් කැමත්ත දැක්වූ ගුරුවරයෙකි) ඒ කාලයේ මා ඉගෙනීම කළේ ප්රදේශයේ තිබුණු උසස්ම විදුහල වන මතුගම මධ්ය විද්යාලයේය. ඒ 1953 වසරේදීය. පසු කාලයේදී, නිදහස් අධ්යාපනයේ පියාගේ නමින් එම විදුහල ආචාර් ය . සී.ඩබ්ලිව්.ඩබ්ලිව්. කන්නන්ගර මධ්ය විද්යාලය ලෙස නම් කරන ලදී. මේ විස්තර කරන සිද්ධිය සිදුවන කාලයේ මා සිටියේ අටවන ශ්රේණියේය. එවකට එම ශ්රේණිය නම් කරන ලද්දේ ‘ෆෝම් 3’ (Form ...
අමතක වීම පිලිබඳ සිත සසල කරණ කතාවක්...... අධ්යාපන රසකතා මෙය දශක හයකට පමණ ඉහතදී, මා ගුරුවරයෙකු ලෙස සේවය කළ මධ්ය විද්යාලයයක දී වූ සිද්ධියකි. එම විද්යාලයය ක්රීඩා පාසලක් ලෙසටද ප්රසිද්ධියක් ඉසිලීය. ඒ කාළයේ අධ්යාපන අමාත්යාංශය මගින් පිරිනමන ලද ක්රීඩා ශිෂ්යත්ව ලබාගත් ගම්බද පාසල්වල ශිෂ්ය ශිෂ්යාවන් රාශියක් ක්රීඩා පාසල් වලට ඇතුළත් වී නේවාසිකව සිට ක්රීඩා පුහුණුව ලැබිය. මේ නිසා මෙම විශේෂ මධ්ය විද්යාල වල ගුරු මණ්ඩලයේ ක්රීඩා උපදේශක ගුරුවරුද කිහිප ...
විභාග ශාලාවේ හදිසි තීරණයක් ගැනීම ........ අධ්යාපන රසකතා ශ්රී ලංකා රාජ්ය සේවයේ උසස් තනතුරකට බඳවා ගැනීම සඳහා පැවැත්වූ විභාගයක විභාග ශාලාධිපතිවරයෙකු ලෙස සේවය කිරීමට මට අවස්ථාවක් ලැබිණ. විභාග ශාලාව කොළඹ ප්රධාන විදුහලකය. එහි ප්රධාන ශාලාව සහ පන්ති කාමර දෙකක් විභාගය සඳහා සකස් කර තිබුණ අතර, නිත්ය නිරීක්ෂක වරියට අමතරව තවත් නිරීක්ෂකවරු තිදෙනෙක්ද සපයා තිබුණි. අයදුම් කරුවන් සියයකට වැඩි පිරිසක් විභාගයට පෙනී සිටීමට නියමිතය. විභාගය ආරම්භ කිරීමට තිබුණේ ...
පුහු ආඩම්බරයට ගැලපෙන පිළියමක් ......... අධ්යාපන රසකතා මෙය දශක පහකට පමණ පෙර අත්දැකීමට ලැබුණු සිදුවීමකි. එය රටෙහි ආරම්භ කළ මුල්ම මධ්ය විද්යාල වලින් එකකි. එදින එම වර් ෂයේ විදුහල පටන් ගත් මුල්ම දිනය විය. විදුහල් කාර් යාලයට වැඩ අධික දිනයකි. අලුතින් මාරුවීම් ලැබ පැමිණි ගුරුවරු ගුරුවරියන් කිහිපදෙනෙකි. ඒ සමගම නව පත්වීම් ලබා පැමිණි කිහිප දෙනෙක්ද වූහ. නව පත්වීම් ලබා පැමිණි ගුරු මහත්මියන් තිදෙනාගෙන් එක් තැනැත්තියක් විද්යා ...
තේ කෝප්පයක් තුලින් ‘දෙවියන්’ දැක්කෙමු. අධ්යාපන රසකතා දැනට දශක හයකට පමණ පෙර අප අපොස සාමාන්ය පෙළ (ඒ කාලයේ s.s.c) පන්තියේ ඉගෙන ගනිද්දී සිංහල උගන්වන්නට ඉතා දක්ෂ ගුරු මහතෙකු සිටියේය. කතෝලික භක්තිකයෙකු වූ ඔහු නමින් වර්ණකුලසුරිය සන්තියාගෝ තිසේරා විය. ඔහු නම ලිව්වේ වසන් තිසේරා කියාය. ගම හලාවත, කාක්කපල්ලිය විය. අප බොහෝ දෙනෙකුට, ඔහු නිසාම සිංහල ප්රියතම විෂයය විය. මේ නිසාම අප කිහිප දෙනෙකු සිංහල සාහිත්යයද විභාග විෂයයක් ...
Untitled Post අධ්යාපන රසකතා විභාග ශාලාධිපතිට නිකුත් කළ ප්රශ්න පත්ර පැකැට්ටුව ‘අස්ථානගත වීමක්’ ! විභාග දෙපාර්තමේන්තුව මගින් සංවිධානය කරනු ලබන අපගේ ප්රධාන විභාග (සා.පෙළ සහ උ.පෙළ) පවත්වන විට, සෑම විභාග ශාලා දහයක් දොළහක් පමණ ආවරණය වන පරිදි සම්බන්ධීකරණ මධ්යස්ථානය බැගින් ස්ථාපනය කරනු ලැබේ. මෙම මධ්යස්ථාන භාරව කටයුතු කිරීම සඳහා තෝරා ගනු ලබන්නේ පළපුරුදු නිලධාරීන් හෝ විදුහල්පතිවරුන් පමණකි. විභාගය ආරම්භයට දින දෙකකට පමණ කලින් ...
විශ්රාමය යළි පිබිදීමක් කරගත හැකිද ? අධ්යාපන රසකතා විශ්රාමය යළි පිබිදීමක් කරගත හැකිද ?වයස හැට පසුවීම නිසා හෝ සේවයෙන් විශ්රාම ලැබූ පසු, ඔබට යළිත් සුන්දර ජීවිතයක් ආරම්භ කළ හැකිද? එසේ කළ හැකිය. එහෙත් එය සැලසුම් කරගැනීම ඔබගේ කාර් යභාරයයි. බොහෝ අයට වයස්ගත වනවිට විවිධ සිත් තැවුල් වලට මුහුණ දීමට සිදුවේ. සෞඛ්ය තත්ත්වය පිරිහීම සහ අනාරක්ෂිත භාවය පිලිබඳ සිතිවිල්ල මෙයට ප්රධාන වේ. එසේම “හිටියා වැඩියයි” තමන්ම සිතන වැඩිහිටියන්ට ...
අපගේ ශරීරයේ ආශ්චර් යමත් "ප්රාථමික සෛල" හඳුනා ගනිමු. අධ්යාපන රසකතා අපගේ ශරීරයේ ආශ්චර්යමත් ‘ප්රාථමික සෛල’ (stem cells) හඳුනා ගනිමු.අපගේ ශරීරයේ ඇති විවිධ අවයව සහ පටක නිර් මාණය වීම, මොළයේ සිට සංඥා සම්ප්රේෂණය, පෝෂණ ද්රව්ය බෙදා හැරීම, ප්රජනනය ආදී වශයෙන් දැක්විය හැකි විවිධ කාර් යය දහස් ගණනක් සඳහා ක්රියාත්මක වන සෛල වර් ග දෙසියයක් පමණ තිබෙන බව නිරීක්ෂණය කර තිබේ. ශරීරය පුරාම ගලා යන තරලයක අන්තර් ගතවී තිබෙන රුධිරය මෙයින් ...
“බර්මියුඩා” ත්රිකෝණයේ අභිරහස අධ්යාපන රසකතා “බර්මියුඩා” ත්රිකෝණයේ අභිරහස ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ නාවික හමුදාවට අයිති, යුද කටයුතුවල දී බෝම්බ හෙලීම සඳහා භාවිත කෙරෙන, කුඩා සුවිශේෂී අහස් යානා පහක් පුහුණුවීමේ අභ්යාසයක් සඳහා, 1945 දෙසැම්බර් මස පස්වෙනි දින ෆ්ලොරීඩාවේ හමුදා කඳවුරකින් ගුවන්ගත විය. මෙය “දහනමවන පියාසැරිය” (Flight 19) ලෙස නම්කර තිබේ. ෆ්ලොරීඩාවේ ගුවන් පථයකින් පිටත් වී බර්මියුඩා දූපත් දෙසට පියාසර කළ “දහනමවන පියාසැරිය” මගින් නිකුත් කළ සංඥා, ...
මදුරු කරදරය අවසන් කිරීමේ ක්රමෝපායය හෙළි වෙමින් පවතී අධ්යාපන රසකතා මදුරු කරදරය අවසන් කිරීමේ ක්රමෝපායය හෙළි වෙමින් පවතී ලොව පුරා පැතිරී යන ඉතාමත් භයංකර රෝග වන මැලේරියා, ඩෙංගු, චිකුන්ගුන්යා සහ ශීකා වැනි වසංගත පැතිරවීමේ වාහකයා ලෙස නම් දරා සිටිනුයේ ඉතාමත් කුඩා කෘමියෙකු වන මදුරුවායි. මෙම වසංගත වලින් වැඩි වශයෙන්ම මිනිසාට මාරාන්තික උපද්රව සිදුකරනුයේ මැලේරියා රෝගයයි. මෙහි වාහකයා වනුයේ Anopheles මදුරුවාය. දැනට ලොව පුරා රටවල් 95 ක දළ වශයෙන් බිලියන ...
Untitled Post අධ්යාපන රසකතා බලවත් පරිසර හානියක් සිදු කරන “ප්ලාස්ටික්”මිනිසා ඇතුළු පෘථිවි වාසී සමස්ත ජීවී සංහතියට ම මහත් උපද්රව ගෙන දීමේ ව්යසනයක මට්ටමකට, පරිසර දූෂණය උග්ර වෙමින් පවතී. පරිසරය යනු අප සැමගේ වටපිටාවයි. පරිසරයේ සිටින සියලුම ජීවීන් එහි ජෛවීය සාධක වන අතර වාතය, ජලය, පස වැනි භෞතික සංඝටක අජෛවීය සාධක වේ. මීට අමතරව වර්ෂාපතනය, සුළඟ, සූර්යාලෝකය, උෂ්ණත්වය වැනි වෙනත් ස්වාභාවික සංසිද්ධි ද පරිසරය ...
Untitled Post අධ්යාපන රසකතා කපුටු කාක් ..... කාක් ...... කපුටු කාක් ! “ඇසෙන්නෙ කා කා හඬ සෑම පැත්තෙන් නැගෙව් කියන්නා වැනි වහාම නින්දෙන් දොරෙන් අඩක් ඇරියාම මේ එන්නේ සිහිල් සුළං ආයුබෝවන් කියා .....”දශක හයකට හතකට ඉහතදී, කුඩා දරුවන්ගේ පාසැල් පාඩම් පොතක් වූ, මුනිදාස කුමාරතුංග ශුරීන්ගේ ශික්ෂා මාර්ගය පොත් පෙළෙහි එක පොතක ඇති ගීයක කොටසකි ඉහත දැක්වූයේ.මෙහි සරලව දැක්වෙන එක් අදහසක් වනුයේ, හිමිදිරි උදයේ ...
ජානමය වෙනස් කිරීම් මගින් නිපදවන ආහාර අධ්යාපන රසකතා ජානමය වෙනස් කිරීම් මගින් නිපදවන ආහාර (Genetically Modified Food)ජීව තාක්ෂණ විද්යාවේ යේ එක්තරා සොයා ගැනීමක් වශයෙන් බිහිකර තිබෙන ‘ජානමය විකෘති’ සහිත නව ආහාර වර්ග, තවමත් ආන්දෝලනාත්මක නිෂ්පාදන ලෙස හඳුන්වන බව සමහර අවස්ථාවලදී දකින්නට ලැබේ. මෙම තාක්ෂණය ගොඩ නගා ගැනීම සඳහා ඉවහල් වී ඇති ජීව විද්යාත්මක සිද්ධාන්ත පිළිබඳව මඳක් විමසිලිමත් වීමෙන්, එම නිපැයුම් වල ඇති ‘විකෘති’ වශයෙන් සැලකෙන වෙනස් කිරීම්, ...
අහඹුවෙන් හමුවූ ‘නොදුටු’ මිතුරෙක් අධ්යාපන රසකතා අහඹුවෙන් හමුවූ ‘නොදුටු’ මිතුරෙක් මාගේ Blog පිටුවෙහි අමුතු සටහනක් තැබීමට අදහස් කළේ මක්නිසාද යන්න පැහැදිලි කිරීමද අවශ්ය වේයයි සිතෙන නිසා එය පාදක කර ගනිමින් මේ සටහන තබමි. එම සිද්ධිය කිසිදා ‘නොදුටු’ මිතුරෙකු අහඹුවෙන් හමුවීම හා සම්බන්ධ වේ. ඔහු ‘බ්ලොග්’ සහ ‘ෆේස් බුක්’ මිතුරෙකු වූ ‘තිලක සිත’ Blog පිටුව හිමිකරු තිලකසිරි එකනායකයෝ වෙති. යන්තමට ඉංග්රීසියෙන් යමක් ලිවීමට හැකිවන විටම, විදේශ ...
‘දිය ලබු ගැටය’ සහ ‘ගස් ගැටය’ අධ්යාපන රසකතා සොබා දහමේ සම්මත නීති රීති වලට එරෙහි නොවෙමින්, එහි ඇති සමහර සිත් ගන්නා සුළු නිමැවුම් විවිධ ආකාරයට හසුරවා නව අදහස් ජනිත කරවීමේ සහජ හැකියාවක් මිනිසාට තිබේ. නව තාක්ෂණය මගින් සොයාගෙන තිබෙන බොහෝ සුරු විරු කම් වලින් කරනු ලබන විස්කම් වලට වඩා ස්වභාවික දේ හසුරුවා දක්වන දස්කම් අගයෙන් වැඩියයි සිතේ. මෙහි දැක්වෙනුයේ එවැනි නිමැවුම් කිහිපයකි.මෙය “දියලබු ගැටය” ලෙස නම් කළ හැකිය ...