මිනිස් සිරුරේ තැනුම් ඒකක වල අඩංගු, රසායන මූලද්‍රව්‍ය මොනවාද? අධ්‍යාපන රසකතා මිනිස් සිරුරේ ව්‍යුහය ගැන ගැඹුරින් සලකා බලන විට, එහි අභ්‍යන්තර අවයව වල එකිනෙකට සම්බන්ධවී ක්‍රියාත්මක වන යාන්ත්‍රණ ජාලයක් තිබෙන බව අවබෝධ කර ගත හැකිය. මේ සෑම යාන්ත්‍රණයක්ම පාහේ අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යාම සඳහා විවිධ ආකාරයේ රසායනික ප්‍රතික්‍රියා සිය දහස් ගණනක් සිදුවේ. මෙම ප්‍රතික්‍රියා සිදුකරනුයේ ඉතාමත් සීමිත මූලද්‍රව්‍ය සංඛ්‍යාවක් සහභාගී වන රසායනික සංයෝග මගිනි. පහත සටහනෙහි දැක්වෙනුයේ මෙම මූල ද්‍රව්‍ය එකිනෙකෙහි ...
අපා, දෙපා, සිවුපා, ශඩ්පා, ....., ..... සහ බහුපා . අධ්‍යාපන රසකතා පෘථිවි ජෛව ගෝලයෙහි ජීවත්වන, ලක්ෂ සංඛ්‍යාත සතුන්ගේ ඉතාමත් සංකීර් ණ ගති පැවතුම් සහ විවිධ ජීවන රටා නිසා ඔවුන් සියල්ලන්ම වෙන වෙනම හඳුනා ගැනීම කිසිවෙකුටවත් කළ හැකි දෙයක් නොවේ. මේ ගැන කල්පනා කළ, ස්වීඩන් ජාතික කාල් ලිනෙයස් නම් ජීව විද්‍යාඥයා විසින් ඒ සඳහා ඉතාමත් ප්‍රායෝගික ක්‍රමවේදයක් ඉදිරිපත් කරන ලදී. මෙම ක්‍රමය, ද්විපද නාමකරණය (Binomial nomenclature) ලෙස නම් කරන ලදී.නාමකරණය සහ ...
'මයික්‍රෝවේව්' උදුනක රත්කළ ආහාර සෞඛ්‍යයට අහිතකරද? අධ්‍යාපන රසකතා කාර් ය බහුල නූතන සමාජයේ ජීවත්වන, සිහි නුවණින් කටයුතු කරන කොයි කවුරුත් කාලය ඉතිරි කරගැනීමේ බොහෝ ක්‍රම වේද ගැන සිත් යොමු කරති. මේ අනුව නව විද්‍යාත්මක නිපැයුම් සහ එදිනෙදා ජීවිතයට පහසු ක්‍රමවේද රාශියක් අද බහුලව සමාජ ගත වෙමින් පවතී. වර් තමාන නිවෙස්වල මුළුතැන්ගෙයි අත්‍යවශ්‍ය උපකරණයක් ලෙස ‘මයික්‍රෝවේව්’ උදුන් ජනප්‍රිය වෙමින් පවතින්නේද මේ ආකාරයටය. මෑතදී කරන ලද සමීක්ෂණයකට අනුව උදාහරණ ...
ශිෂ්‍යයෙකුගේ කුතුහලය නිසා වෙළඳ නාමයක් පිලිබඳ අධ්‍යයනයක් කළහැකි විය අධ්‍යාපන රසකතා මා විද්‍යා අධ්‍යාපන නිලධාරියෙකුව සිටියදී (1973 වර් ෂයේදී) නගරයෙන් ඈත පාසල්වලට ගොස් ඉගැන්වීමේ කටයුතු වලට අවශ්‍ය උපදෙස් ලබාදීමටත් විද්‍යා උපකරණ සපයා දීමටත් විශේෂ කැමැත්තක් දැක්වීමි. මෙසේ ගිය එක් අවස්තාවකදී 10 වන ශ්‍රේණියේ සිසුවෙකු විසින් ඉදිරිපත් කළ ගැටලුවකට තොරතුරු සෙවීමේදී අලුතින් බොහෝ දේ ඉගෙන ගත හැකිවිය.නගරයෙන් තරමක් ඈතින් පිහිටි එම විදුහල සම්පත් අතින් තරමක් අඩු තත්වයකින් පැවතින. එදින මා විදුහලට ...
‘ගෝලීය උණුසුම් වීම’ දේශපාලන පෙරළියකට මුල් වේද? අධ්‍යාපන රසකතා පසුගිය දශක කිහිපය තුළදී ලොව පුරා හඳුනාගෙන ඇති දේශගුණ විපර්යාස හා සම්බන්ධ ආපදා රාශියකටම ප්‍රධාන හේතුව වශයෙන් සැලකිය හැක්කේ ගෝලීය උණුසුම් වීම බව පරිසර විද්‍යාඥයින්ගේ නිගමනය වී තිබේ. දිනෙන් දින උග්‍ර අතට හැරෙමින් පවතින මෙම ව්‍යසනය නිසා සිදුවන ආර්ථික, සමාජයීය සහ සෞඛ්‍ය ගැටළු සිය දහස් ගණනකි. මේ නිසා ඇතිවන ව්‍යාකූලතා නිසා ජනතාව මහත් පීඩාවට පත්වී සිටින බැවින්, දැන් දැන් ...
අපූරු හැසිරීම් රටා සහිත "ආදර දිවයින" අධ්‍යාපන රසකතා එකෝමත් එක කාලයක මහා සාගරය මධ්‍යයේ තනිවූ අරුම පුදුම දූපතක් විය. මෙම දූපත මිනිස් හදවතක හැඩයෙන් යුක්ත වූ නිසා එය ‘ආදර දිවයින’ ලෙස ලෙස නම් කර තිබේ. මිනිස් වාසයෙන් තොර මෙම දිවයිනෙහි විවිධ ‘හැඟීම්’ සහ තවත් සුවිශේෂී ‘සංකල්ප’ කිහිපයක් පමණක් දකින්නට ලැබීම විශේෂත්වයකි. එහි තණ්හාව, ආශාව, වෛරය, ක්‍රෝධය, බුද්ධිය, දැනුම, ප්‍රීතිය, දුක, ආදරය වැනි හැඟීම් සිය ගණනක් හුදකලාව තමන්ගේ ...
Untitled Post අධ්‍යාපන රසකතා ‘හැඟීම්’ සහ තවත් සුවිශේෂී ‘සංකල්ප’ පිරි ‘ආදර දිවයින' එකෝමත් එක කාලයක මහා සාගරය මධ්‍යයේ තනිවූ අරුම පුදුම දූපතක් විය. මෙම දූපත මිනිස් හදවතක හැඩයෙන් යුක්ත වූ නිසා එය ‘ආදර දිවයින’ ලෙස ලෙස නම් කර තිබේ. මිනිස් වාසයෙන් තොර මෙම දිවයිනෙහි විවිධ ‘හැඟීම්’ සහ තවත් සුවිශේෂී ‘සංකල්ප’ කිහිපයක් පමණක් දකින්නට ලැබීම විශේෂත්වයකි.එහි තණ්හාව, ආශාව, වෛරය, ක්‍රෝධය, බුද්ධිය, දැනුම, ප්‍රීතිය, දුක, ...
Untitled Post අධ්‍යාපන රසකතා ගසක කොස් ගෙඩි, බුරුතු පිටින් කඩා වැටීම ‘ඇස්වහ කටවහ දෝෂයක්ද? අහඹු සිදුවීමක්ද? මා ගම් ප්‍රදේශයෙන් පිට ආයතනයක සේවය කරද්දී (1960 ගණන් වල අග දී) රාජකාරි ස්ථානය කිට්ටුව පදිංචිවී සිටි, අපට දුර නෑකමක් ඇති වෙද මහත්මයෙකුගේ නිවසෙහි නවාතැන් ගත්තෙමි. නගරයේ පිහිටි ඔහුගේ බෙහෙත් ශාලාවේ, වෙදකම් කළ ඔහු, සමහර දිනවල සවස් කාලය ගෙදරම ගත කරයි. පාරම්පරික වෛද්‍යවරයෙක් වූ ඔහු, හොඳින් ඉඩකඩ ...
Untitled Post අධ්‍යාපන රසකතා අධ්‍යාපන රසකතාTUESDAY 12 SEPTEMBER 2017පුර්ණ සුර්යග්‍රහණයක් පිලිබඳ පැරණි මතකය යළි අවදි කිරීමක් (1955 වසරේ ඇතිවූ පුර්ණ සුර්යග්‍රහණය, ඉතා හොඳින් දුටුවෙමු.) ඒ අප පාසැල් යන කාලයේය. ඉගෙනීම කළේ ජෙෂ්ඨ පාඨශාලා සහතික පත්‍ර විභාග පළමු වසරේ (SSC Prep) පංතියේය. අප විදුහල්පතිතුමා එංගලන්තයේ විශ්ව විද්‍යාලයක භෞතික විද්‍යා උපාධියක්‌ සහිත ඉතාමත් නිහතමානි කෙනෙක් විය. එතුමා අපගේ භෞතික විද්‍යා ගුරුවරයාද විය. 1955 වසරේ මුල ...
මෙල්බර්න්හි යුද්ධ අනුස්මරණ ස්මාරකය සහ මන්දිරය නැරඹුවෙමු. අධ්‍යාපන රසකතා 2024 පෙබරවාරි 17 ජේෂ්ඨ පුරවැසියන් කිහිප දෙනෙකුගෙන් යුත් අප කණ්ඩායමේ සාමාජිකයෝ මෙම චාරිකාවට සහභාගි වූහ. දිනය සෙනසුරදාවක් වූ බැවින්, Senior cards හිමි අපට Metro දුම්රියේ ගමන නොමිලේය. අපි පෙරවරු 9.55 වන විට මෙල්බර් න් නගර මධ්‍යයේ ඇති, Flinders Street දුම්රියපළට පැමිණියෙමු. දුම්රිය පළේදී කෝපි කෝප්පයකින් සප්පායම් වූ අපි, පිටතට පැමිණ මගීන්ට තොරතුරු සපයන නිලධාරියෙකු හමුවීමු. ඔහුගෙන් ලැබුණු උපදෙස් සහ ...
කොරෝනා වසංගතය සහ ‘හේතු ඵල ධර්ම’ සංකල්පය The Corona Pandemic and the concept of ‘Cause and Effect’ අධ්‍යාපන රසකතා “ඔබ, සොබාදහමට යම්කිසි ගැටළුවක් ඇතිකළ හොත්, එය ඔබට නිසි පිළිතුරක් සපයනු ඇත.” - Jacob Henle (1809-1885) උසස් මනසක් ඇත්තේ මිනිසාටය මිනිසා යනු, උසස් මනසක් සහිතව ජන්ම ලාභය ලැබූ ජීවියෙකි. මිනිසෙකු ලෙස උපතක් ලැබීමේ වටිනාකම සහ එහි උතුම් බව තේරුම් ගත හැක්කේ ද මිනිසාට පමණකි. අනිකුත් සියලු සතුන්ට මෙන් නොව යමක් මනසින් මෙනෙහි කර, මැන බලා සසඳා දැනගත හැක්කේද මිනිසෙකුට ...
ඉතාමත් නිහතමානි රාජ්‍යතාන්ත්‍රිකයෙකු හමුවිය..... අධ්‍යාපන රසකතා රජයේ සේවයෙන් විශ්‍රාම ගැනීමෙන් පසු, මට රාජ්‍ය නොවන පුණ්‍ය ආයතනයක්‌ වන, කළුතර බෝධි භාරකාර මණ්ඩලය මගින්, යෝජිත නව පුස්තකාලය සංවර්ධනය කිරීමේ ව්‍යාපෘතියක නියැලීමට අවස්ථාව ලැබිණ. විශේෂයෙන්ම පුස්තකාලය සම්බන්ධ අධ්‍යාපන වැඩ සටහන් මාලාවක් ක්‍රියාත්මක කිරිම මට අයත්වූ ප්‍රධාන වැඩ කොටසක් විය. ප්‍රදේශයේ දානපති පවුලක් විසින් බෝධි භාරකාර මණ්ඩලයට තිළිණයක් වශයෙන් පවරා දෙන ලද ‘තිලිණ’ නම් ගොඩනැගිල්ලෙහි ස්ථාපනය කරන ලද පුස්තකාලය ...
Untitled Post අධ්‍යාපන රසකතා කුරුළු පාරාදීසයට අධ්‍යාපන චාරිකාවක්....... සීෂෙල්ස් දුපත් වල අතිශයින් චමත්කාර දිවයින කුරුළු දිවයිනයි. මා සීෂෙල්ස්හි බහු තාක්ෂණ ආයතනයේ සේවය කරන කාලයේ අපුරු අත්දැකිමක්‌ ලබාගැනීමට අවස්ථාවක් ලැබිණ. ඉන්දියන් සාගරයේ නිරක්ෂයේ සිට අක්ෂාංශ අංශක 3 ක් ( 3 N) දකුණට සහ දේශාංශ අංශක 55 නැගෙනහිරට (55 E) පිහිටා ඇති මෙම දුපත් සමුහය විවිධ ජෛව විවිධත්ව නිසා ලොව ප්‍රකට වී තිබේ. මෙයින් කුරුළු ...
අධ්‍යාපන ක්‍ෂේත්‍රය, ‘ජීවන ක්‍ෂේම භුමිය’ වූයේ අහම්බයෙනි. අධ්‍යාපන රසකතා අප විශ්ව විද්‍යාල අධ්‍යාපනය අවසන් කරන කාලය (1963), වනවිට රටෙහි නිදහස් අධ්‍යාපනයේ මහඟු ප්‍රතිඵල ඉතා මැනවින් දකින්නට ලැබුණු වකවාණුවකි. ඒ සමගම ‘සැමට ම විද්‍යාව’ යන නව සංකල්පයද රටෙහි ප්‍රචලිත වෙමින් පැවතින. 1956 වසරේ රාජ්‍ය භාෂා පෙරළියෙන් පසු, උසස් අධ්‍යාපනය ස්වභාෂා වලින් දිය යුතුය යන මතවාදයද රටෙහි ගොඩ නැගෙමින් පැවතුණි. මේ සමගම පාසල්වල හය වන ශ්‍රේණියේ සිට ඉහලට සෑම ශිෂ්‍ය ...
තංගවේලු සර් අධ්‍යාපන රසකතා (මා ඉතාමත් කැමත්ත දැක්වූ ගුරුවරයෙකි) ඒ කාලයේ මා ඉගෙනීම කළේ ප්‍රදේශයේ තිබුණු උසස්ම විදුහල වන මතුගම මධ්‍ය විද්‍යාලයේය. ඒ 1953 වසරේදීය. පසු කාලයේදී, නිදහස් අධ්‍යාපනයේ පියාගේ නමින් එම විදුහල ආචාර් ය . සී.ඩබ්ලිව්.ඩබ්ලිව්. කන්නන්ගර මධ්‍ය විද්‍යාලය ලෙස නම් කරන ලදී. මේ විස්තර කරන සිද්ධිය සිදුවන කාලයේ මා සිටියේ අටවන ශ්‍රේණියේය. එවකට එම ශ්‍රේණිය නම් කරන ලද්දේ ‘ෆෝම් 3’ (Form ...
අමතක වීම පිලිබඳ සිත සසල කරණ කතාවක්...... අධ්‍යාපන රසකතා මෙය දශක හයකට පමණ ඉහතදී, මා ගුරුවරයෙකු ලෙස සේවය කළ මධ්‍ය විද්‍යාලයයක දී වූ සිද්ධියකි. එම විද්‍යාලයය ක්‍රීඩා පාසලක් ලෙසටද ප්‍රසිද්ධියක් ඉසිලීය. ඒ කාළයේ අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය මගින් පිරිනමන ලද ක්‍රීඩා ශිෂ්‍යත්ව ලබාගත් ගම්බද පාසල්වල ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන් රාශියක් ක්‍රීඩා පාසල් වලට ඇතුළත් වී නේවාසිකව සිට ක්‍රීඩා පුහුණුව ලැබිය. මේ නිසා මෙම විශේෂ මධ්‍ය විද්‍යාල වල ගුරු මණ්ඩලයේ ක්‍රීඩා උපදේශක ගුරුවරුද කිහිප ...
විභාග ශාලාවේ හදිසි තීරණයක් ගැනීම ........ අධ්‍යාපන රසකතා ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍ය සේවයේ උසස් තනතුරකට බඳවා ගැනීම සඳහා පැවැත්වූ විභාගයක විභාග ශාලාධිපතිවරයෙකු ලෙස සේවය කිරීමට මට අවස්ථාවක් ලැබිණ. විභාග ශාලාව කොළඹ ප්‍රධාන විදුහලකය. එහි ප්‍රධාන ශාලාව සහ පන්ති කාමර දෙකක් විභාගය සඳහා සකස් කර තිබුණ අතර, නිත්‍ය නිරීක්ෂක වරියට අමතරව තවත් නිරීක්ෂකවරු තිදෙනෙක්ද සපයා තිබුණි. අයදුම් කරුවන් සියයකට වැඩි පිරිසක් විභාගයට පෙනී සිටීමට නියමිතය. විභාගය ආරම්භ කිරීමට තිබුණේ ...
පුහු ආඩම්බරයට ගැලපෙන පිළියමක් ......... අධ්‍යාපන රසකතා මෙය දශක පහකට පමණ පෙර අත්දැකීමට ලැබුණු සිදුවීමකි. එය රටෙහි ආරම්භ කළ මුල්ම මධ්‍ය විද්‍යාල වලින් එකකි. එදින එම වර් ෂයේ විදුහල පටන් ගත් මුල්ම දිනය විය. විදුහල් කාර් යාලයට වැඩ අධික දිනයකි. අලුතින් මාරුවීම් ලැබ පැමිණි ගුරුවරු ගුරුවරියන් කිහිපදෙනෙකි. ඒ සමගම නව පත්වීම් ලබා පැමිණි කිහිප දෙනෙක්ද වූහ. නව පත්වීම් ලබා පැමිණි ගුරු මහත්මියන් තිදෙනාගෙන් එක් තැනැත්තියක් විද්‍යා ...
තේ කෝප්පයක් තුලින් ‘දෙවියන්’ දැක්කෙමු. අධ්‍යාපන රසකතා දැනට දශක හයකට පමණ පෙර අප අපොස සාමාන්‍ය පෙළ (ඒ කාලයේ s.s.c) පන්තියේ ඉගෙන ගනිද්දී සිංහල උගන්වන්නට ඉතා දක්ෂ ගුරු මහතෙකු සිටියේය. කතෝලික භක්තිකයෙකු වූ ඔහු නමින් වර්ණකුලසුරිය සන්තියාගෝ තිසේරා විය. ඔහු නම ලිව්වේ වසන් තිසේරා කියාය. ගම හලාවත, කාක්කපල්ලිය විය. අප බොහෝ දෙනෙකුට, ඔහු නිසාම සිංහල ප්‍රියතම විෂයය විය. මේ නිසාම අප කිහිප දෙනෙකු සිංහල සාහිත්‍යයද විභාග විෂයයක් ...
Untitled Post අධ්‍යාපන රසකතා විභාග ශාලාධිපතිට නිකුත් කළ ප්‍රශ්න පත්‍ර පැකැට්ටුව ‘අස්ථානගත වීමක්’ ! විභාග දෙපාර්තමේන්තුව මගින් සංවිධානය කරනු ලබන අපගේ ප්‍රධාන විභාග (සා.පෙළ සහ උ.පෙළ) පවත්වන විට, සෑම විභාග ශාලා දහයක්‌ දොළහක් පමණ ආවරණය වන පරිදි සම්බන්ධීකරණ මධ්‍යස්ථානය බැගින් ස්ථාපනය කරනු ලැබේ. මෙම මධ්‍යස්ථාන භාරව කටයුතු කිරීම සඳහා තෝරා ගනු ලබන්නේ පළපුරුදු නිලධාරීන් හෝ විදුහල්පතිවරුන් පමණකි. විභාගය ආරම්භයට දින දෙකකට පමණ කලින් ...
