අහඹුවෙන් හමුවූ ‘නොදුටු’ මිතුරෙක් අධ්‍යාපන රසකතා අහඹුවෙන් හමුවූ ‘නොදුටු’ මිතුරෙක් මාගේ Blog පිටුවෙහි අමුතු සටහනක් තැබීමට අදහස් කළේ මක්නිසාද යන්න පැහැදිලි කිරීමද අවශ්‍ය වේයයි සිතෙන නිසා එය පාදක කර ගනිමින් මේ සටහන තබමි. එම සිද්ධිය කිසිදා ‘නොදුටු’ මිතුරෙකු අහඹුවෙන් හමුවීම හා සම්බන්ධ වේ. ඔහු ‘බ්ලොග්’ සහ ‘ෆේස්‌ බුක්’ මිතුරෙකු වූ ‘තිලක සිත’ Blog පිටුව හිමිකරු තිලකසිරි එකනායකයෝ වෙති. යන්තමට ඉංග්‍රීසියෙන් යමක් ලිවීමට හැකිවන විටම, විදේශ ...
‘දිය ලබු ගැටය’ සහ ‘ගස් ගැටය’ අධ්‍යාපන රසකතා සොබා දහමේ සම්මත නීති රීති වලට එරෙහි නොවෙමින්, එහි ඇති සමහර සිත් ගන්නා සුළු නිමැවුම් විවිධ ආකාරයට හසුරවා නව අදහස් ජනිත කරවීමේ සහජ හැකියාවක් මිනිසාට තිබේ. නව තාක්ෂණය මගින් සොයාගෙන තිබෙන බොහෝ සුරු විරු කම් වලින් කරනු ලබන විස්කම් වලට වඩා ස්වභාවික දේ හසුරුවා දක්වන දස්කම් අගයෙන් වැඩියයි සිතේ. මෙහි දැක්වෙනුයේ එවැනි නිමැවුම් කිහිපයකි.මෙය “දියලබු ගැටය” ලෙස නම් කළ හැකිය ...
මාගේ 200 වන Blog සටහන අධ්‍යාපන රසකතා මාගේ 200 වන Blog සටහනමා පළමු බ්ලොග් සටහන ලියා පළ කළේ 2016 දෙසැම්බර් මස මුල් සතියේය. මේ වන විට එම ව්‍යායාමයට වසර හයක් සම්පුර්ණ වී තිබේ. 2022 වසර අවසන් වීමට කලින් මාගේ 200 වන බ්ලොග් සටහන කෙසේ හෝ පළකළ යුතු බවට දැඩි අධිෂ්ඨානයක්ද සිතේ තිබුණි. මේ සඳහා වෙනත්ම මාදිලියක බ්ලොග් සටහනක් ලිවීම අවශ්‍ය විය. මේ නිසා, ඒ සඳහා තෝරා ගත්තේ ...
Untitled Post අධ්‍යාපන රසකතා මාගේ 200 වන Blog සටහන මා පළමු බ්ලොග් සටහන ලියා පළ කළේ 2016 දෙසැම්බර් මස මුල් සතියේය. මේ වන විට එම ව්‍යායාමයට වසර හයක් සම්පුර්ණ වී තිබේ. 2022 වසර අවසන් වීමට කලින් මාගේ 200 වන බ්ලොග් සටහන කෙසේ හෝ පළකළ යුතු බවට දැඩි අධිෂ්ඨානයක්ද සිතේ තිබුණි. මේ සඳහා වෙනත්ම මාදිලියක බ්ලොග් සටහනක් ලිවීම අවශ්‍ය විය. මේ නිසා, ඒ සඳහා තෝරා ...
ස්වාභාවික සීමා මායිම් ඉක්මවා ගිය අරුම පුදුම නිවුන් දරු උපතක්. අධ්‍යාපන රසකතා ස්වාභාවික සීමා මායිම් ඉක්මවා ගිය අරුම පුදුම නිවුන් දරු උපතක්.නිවුන් දරු උපත් සිදුවීම ආශ්චර්යයක් නොවේ. දැනට ලෝකයේ ඇති දත්ත අනුව සෑම දරු උපත් 250 කදී පමණ, එක් නිවුන් දරු උපතක් බලාපොරොත්තු විය හැකිය. නිවුන් දරුවන් හටගැනීමේ ප්‍රවණතා, ප්‍රධාන ආකාර දෙකක් තිබේ. ස්ත්‍රියකගේ ගර්භාෂය තුළ සංසේචිත ඩිම්බයක් නැතහොත් යුක්තාණුවක්, තැන්පත්වූ විගසම එය ශීඝ්‍රයෙන් බෙදීම ආරම්භ වේ. (ඉහත රූප සටහන බලන්න). ...
Untitled Post අධ්‍යාපන රසකතා දේශගුණ විපර්යාස අභියෝගය ජය ගැනීම සඳහා ජාත්‍යන්තර පෙළ ගැසීම ප්‍රමාණවත්ද ? එක්සත් ජාතීන්ගේ (Climate Change Conference of the Parties - COP27) යන නමින් හැඳිවෙන “දේශගුණ විපර්යාස සමුළුව” 27 වන වරට, 2022 නොවැම්බර් මස 6 වන දින සිට, ඊජිප්තුවේ ‘ශාර්ම් එල්-ශීක්’ (Sharm El-Sheikh) නගරයේදී පැවැත්වීමට සියල්ල සුදානම් කර තිබේ.මානව සංහතියටම මහා විනාශයක් එල්ල කරනු ලබන දේශගුණ විපර්යාස සිදුවනුයේ ෆොසිල ඉන්ධන ...
අති විශිෂ්ඨයින්ට පමණක් හිමිවන උත්කෘෂ්ඨ “නොබෙල් ත්‍යාග” අධ්‍යාපන රසකතා අති විශිෂ්ඨයින්ට පමණක් හිමිවන උත්කෘෂ්ඨ “නොබෙල් ත්‍යාග”සෑම වර්ෂයකම ඔක්තෝබර් මාසයේ දී පැවැත්වෙන, ලෝකයේ ඉතාමත් උත්කර්ෂවත් උත්සවයක දී, තෝරාගත් විෂයය ක්ෂේත්‍ර කිහිපයක පර්යේෂණ හෝ ක්‍රියාකාරකම් මගින් මානව සංහතියේ අභිවෘද්ධිය වෙනුවෙන් ඉස්තරම් මෙහෙවරක් කරන ලද ස්වල්ප දෙනෙකු ලෝකයේ ඉහලම සම්මානයෙන් පිදුම් ලබති. මොවුන් “නොබෙල් සම්මාන ලාභීන්” (Nobel Laureates) ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ. මේ 2022 වර්ෂයේ දී ද ක්ෂේත්‍ර හයක සම්මානලාභීන් නව දෙනෙකුට ...
'රාජකීය අත්වැරැද්ද' නිසා මුළු රටම පාරිසරික අර්බුදයක....! අධ්‍යාපන රසකතා ‘රාජකීය අත් වැරැද්ද’ නිසා මුළු රටම පාරිසරික අර්බුදයක…!ජපානයේ හිරෝහිතෝ අධිරාජයා,1926 වසරේ සිට 1989 දක්වා . රාජ්‍ය පාලනයේ යෙදෙමින් සාගර ජෛව විද්‍යාඥයෙකු ලෙසද මහත් ප්‍රසිද්ධියට පත්විය. ඔහුගේ එකම පුත්‍රයා වූ ඔටුන්න හිමි අකිහිතෝ කුමාරයාද, තම පියාගේ අඩිපාරේ යමින් ජීව විද්‍යාව සම්බන්ධව මහත් උනන්දුවක් දැක්වීය. පාසල් කාලයේ සිටම ඔහු මත්ස්‍ය ජීව විද්‍යාව පිලිබඳ සිත් යොමු කළ අතර, විශ්ව විද්‍යාල අධ්‍යාපනයෙන් පසුවද, ...
ඇසට කඳුලක් අවශ්‍ය වන්නේම ද? අධ්‍යාපන රසකතා ඇසට කඳුලක් අවශ්‍ය වන්නේම ද? මිනිසාගේ එදිනෙදා ජීවිතයට ඉතාමත් සමීප සහ කාටත් හුරුපුරුදු ‘කඳුළු’ පිළිබඳව විවිධ අදහස් උදහස් සහ මතවාද බහුලය. බොහෝ විට කඳුළු සහ හැඬීම අතර සම්බන්ධයක් තිබෙන බවද දකින්නට ලැබේ. එහෙත් කුඩා දරුවෙකු හඬමින් කඳුළු වැගිරීම සහ වැඩිහිටියෙකුගේ හැඬීම සහ ඇස්වල කඳුළු දකින්නට ලැබීම එකිනෙකට බොහෝ වෙනස් හේතු නිසා සිදුවිය හැකිය. නවීන විද්‍යාවෙන් ලබාගෙන තිබෙන දත්ත අනුව, ...
ජීවීන්ගේ ප්‍රජනන ක්‍රියාවලිය මහත් ආශ්චර්යයකි අධ්‍යාපන රසකතා ජීවීන්ගේ ප්‍රජනන ක්‍රියාවලිය මහත් ආශ්චර්යයකි පෘථිවි ජෛව ගෝලයේ මුලින්ම හටගන්නා ලද ජීවීහු ජලයේ ජීවත්වූ ඒක සෛලීකයෝ වූහ. ජලයේ තිබුණු වෙනත් ස්වාභාවික ද්‍රව්‍ය අතර සිදුවූ රසායන ප්‍රතික්‍රියා වලින් ලැබුණු අතුරුඵල මොවුන්ගේ ආහාරය විය. මෙසේ වසර මිලියන ගණනක් යාමේදී, මෙයින් එක් ජීවී කොට්ඨාශයක් තුළ, හිරු එළියෙන් ලැබෙන කිරණ ආශ්‍රීතව ශක්තිය ලබාගැනීම සඳහා උපයෝගී කරගත හැකි හරිතප්‍රද (chlorophyll) නමැති කොළ පැහැති, සංකීර්ණ ...
ඕස්ට්‍රේලියාවට ආවේණික ‘ප්ලැටිපස්’ මහත් ආශ්චර්යමත් සතෙකි. අධ්‍යාපන රසකතා ඕස්ට්‍රේලියාවට ආවේණික ‘ප්ලැටිපස්’ මහත් ආශ්චර්යමත් සතෙකි. ලොව පුරා විසිරී ඇති ලක්ෂ සඛ්‍යාත ජීවීන් අතුරෙන්, ජීව විද්‍යාවේදී “ඒක දේශික ජීවීහු” ලෙස හැඳින්වෙනුයේ, පෘථිවි තලයේ එක් සීමාකාරී ප්‍රදේශයකට පමණක් ආවේණික, නැතහොත් එම ප්‍රදේශය නිජ බිම වශයෙන් සැළකෙන සත්ත්ව සහ ශාක විශේෂ වලටය. මේ අතින් බලන කළ ඕස්ට්‍රේලියානු මහාද්වීපය මෙවැනි ජීවීන් රාශියකගේ නිජ බිම බවට පත්වී තිබේ. ඒක දේශික ජීවියෙකු වන ඉතාමත් ...
“කිවිසුම් යාම” (SNEEZING) ගැන විවිධ මත සහ එහි විද්‍යාත්මක පසුබිම අධ්‍යාපන රසකතා “කිවිසුම් යාම” (SNEEZING) ගැන විවිධ මත සහ එහි විද්‍යාත්මක පසුබිමයම්කිසි කෙනෙකු කුමන ආකාරයක හෝ කාර්යයක් ආරම්භ කිරීමට සැරසෙන විටම නැතහොත් ගමනක් යාමට සූදානම් වන අවස්ථාවක දී, අසල සිටින කෙනෙකුගේ කිවිසුම් හඬක් ඇසීම බාධාවක් ලෙස සමාජයේ බොහෝ දෙනා පිළිගත් මතයකි. මෙවැනි අවස්ථාවකදී ආරම්භ කිරීමට සූදානම් කළ කාර්යය හෝ යාමට සූදානම් වූ ගමන තරමක් ප්‍රමාදවී නැවත සිදු කරන බව අප අසා ...
මුහුදු අශ්වයා ('Sea Horse') මහත් අද්භූත සතෙකි. අධ්‍යාපන රසකතා ‘මුහුදු අශ්වයා’ (Sea Horse) මහත් අද්භූත සතෙකි. මුහුදු අශ්වයා පිළිබඳව මෑතකදී සඟරාවක පළවී තිබුණු ලිපියක සංක්ෂිප්ත සටහනක් මෙසේය:“මුහුදු අශ්වයා මත්ස්‍යයෙකි. මේ නිසා ඌට චලනය සඳහා යොදා ගත හැකි පාද නොමැත. මුහුදු ජලයේ පිහිනීම පිණිස වරල් භාවිත කරයි. එහෙත් මත්ස්‍යයින්ට මෙන් වාලධි වරලක් නොමැත. ස්වසනය කරමල් මගිනි. කටුස්සෙකුට මෙන් එලියට නෙරා ඇති උගේ ඇස් දෙපසට කරකැවිය හැකි අතර, ශරීර පැහැයද ...
Untitled Post අධ්‍යාපන රසකතා දේශගුණ විපර්යාස අර්බුදයේ විපාක ආරම්භ වී තිබේ. එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ මෙහෙය වීමෙන් 2015 වර්ෂයේ පැරිසියේදී පවත්වන ලද මහා මණ්ඩල සැසි වාරයේදී, රටවල් 190 ක පමණ රාජ්‍ය නායකයින් එකතුවී දේශගුණ විපර්යාස නිසා ඉදිරි දශක දෙකහමාර තුළදී සිදුවිය හැකියයි පෙරැයීම් කළ, බරපතල පාරිසරික අර්බුද රාශියක් පිළිබඳව සාකච්ඡා කරන ලදී. මේ සම්බන්ධව විවිධ රාජ්‍යයන් විසින් ගතයුතු පියවර සහ අනුගමනය කළයුතු අනුවර්තන සම්බන්ධවද ...
ලෝකයටම අමතකවූ “චන්ද්‍ර ශාක” (Moon trees) අධ්‍යාපන රසකතා ‘ඇපලෝ 14’ අභ්‍යවකාශ ගමන සහ ශාක බීජ. පසුගිය 70 දශකයේදී ලොව පුරා මහත් සැලකිල්ලට ලක්වී තිබී, ඉක්මණින්ම අමතකවී ගිය වැදගත් සිද්ධියක් පිලිබඳ ලිපියක් මා හට මෑතදී කියවන්නට ලැබිණ. “චන්ද්‍ර ශාක වලට කුමක් සිදුවීද?” (What happened to Moon trees?) යන්න මෙම ලිපියේ මාතෘකාව විය. 70 දශකයේදී, අපද ‘අභ්‍යවකාශ තරණය’ නමැති මිනිසාගේ අපූර්ව ව්‍යායාමය ගැන, ඉමහත් කුතුහලයකින් යුතුව අවධානය යොමු කළ බවද ...
මාගේ අලුත්ම පොත “ආ මග සටහන්” අධ්‍යාපන රසකතා දශක පහකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ, මා අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රයේ විවිධ භූමිකා වල නිරතව සිට ලද අත්දැකීම් වලින් බිඳක්, “ආ මග සටහන්” නමින් පොතක් ලෙස සකස් කිරීමට හැකිවිය. කොරෝනා වසංගතය නිසා, වසර දෙකක් පමණ මුද්‍රණ කටයුතු අඩාල වී තිබී, දැනට සති කිහිපයකට පෙර එය කොළඹ, ගොඩගේ සහෝදර සමාගම මගින් ප්‍රකාශයට පත්කර තිබේ. ඔවුනට මාගේ ප්‍රණාමය පුද කරමි. දශක කිහිපයක් තිස්සේ ගතකළ ...
දේශගුණ විපර්යාස පිලිබඳ තීරණාත්මක ජගත් සමුළුව. 2 කොටස (කලින් පළවූ 1 කොටස හා සම්බන්ධයි) අධ්‍යාපන රසකතා දේශගුණ විපර්යාස පිලිබඳ තීරණාත්මක ජගත් සමුළුව. 2 කොටස (කලින් පළවූ 1 කොටස හා සම්බන්ධයි) 2021 ග්ලාස්ගෝ සමුළුව සහ ප්‍රගති සමාලෝචනය2015 වසරේ පැරිසියේදී පවත්වන ලද ඓතිහාසික ජගත් පරිසර සමුළුවේදී සම්මත කරගන්නා ලද පරිසර ප්‍රඥප්ති ක්‍රියාත්මක කිරීම පිලිබඳ ප්‍රගති සමාලෝචනයක් වසර පහකට පසුව 2020 වසරේදී පැවැත්වීමට තීරණය කර තිබුණි. එහෙත්, 2020 වසරේදී පැවතී උග්‍ර COVID 19 වසංගත තත්ත්වය නිසා යෝජිත සමුළුව පැවැත්වීමට ...
දේශගුණ විපර්යාස පිලිබඳ තීරණාත්මක ජගත් සමුළුව. අධ්‍යාපන රසකතා (1 කොටස) 2015 පැරිස් සමුළුවේදී ගිවිසුම් ගත වීම් දේශගුණ විපර්යාසය නිසා සිදුවෙමින් පවතින ආපදා පිළිබඳව අද ලෝකයේ දස දිගින්ම අසන්නට ලැබේ. දැනට දශක කිහිපයකට පෙර, දේශගුණ විපර්යාස සිදු වන්නේදෝයි සැක සංකා සහිතව සිටි රටවල් පවා, අද මේවා ඇත්ත වශයෙන්ම සිදු වෙමින් පවතින බව පිළිගෙන ඇත. ශත වර්ෂ දෙකකට පමණ ඉහතදී සිට, නොකඩවා කරගෙන ගොස් තිබෙන සමහර විද්‍යාත්මක නිරීක්ෂණ මගින්ද මෙවැන්නක් ...
‘ආදර’ දිවයින අධ්‍යාපන රසකතා එකෝමත් එක කාලයක මහා සාගරය මධ්‍යයේ තනිවූ අරුම පුදුම දූපතක් විය. මෙම දූපත මිනිස් හදවතක හැඩයෙන් යුක්ත වූ නිසා එය ‘ආදර දිවයින’ ලෙස ලෙස නම් කර තිබේ. මිනිස් වාසයෙන් තොර මෙම දිවයිනෙහි විවිධ ‘හැඟීම්’ සහ තවත් සුවිශේෂී ‘සංකල්ප’ කිහිපයක් පමණක් දකින්නට ලැබීම විශේෂත්වයකි. එහි තණ්හාව, ආශාව, වෛරය, ක්‍රෝධය, බුද්ධිය, දැනුම, ප්‍රීතිය, දුක, ආදරය වැනි හැඟීම් සිය ගණනක් හුදකලාව තමන්ගේ ...
Untitled Post අධ්‍යාපන රසකතා අමතක වීමක් නිසා සිදුවූ අකර තැබ්බයක්........... මා දකුණු පළාතේ විදුහලක සේවය කරද්දී විදුහල් ශිෂ්‍ය නිවාසයේම කාමරයක නතරවී සිටියෙමි. ශිෂ්‍ය නිවාසය භාරව සිටි මගේ මිත්‍ර ආරියරත්න, විදුහලේ ඉංග්‍රීසි ගුරුවරයෙකු වූ අතර විදුහලේ ජේෂ්ඨ ශිෂ්‍ය භට කණ්ඩායම භාර ලුතිනන් වරයාද විය. ඒ කාලයේ ඉතාම ජනප්‍රිය BSA මෝටර් සයිකලයක්ද ඔහුට තිබිණ. සති අන්ත වලදී අප දෙදෙනා මෝටර් සයිකලයෙන් ගමන් යාමට පුරුදුවී සිටියෙමු. ...
