අද උදේතැඹිළි ගෙඩියක් කපන්නට ගොස් නූලෙන් ඇඟිල්ලක් බේරුණේය. බේරුනු ඇඟිල්ල එක්කම මතකයට ආවේ "කොට බුරියා" ය. කොට බුරියා හැදුණු නමකි. බුරියාගේ ඇත්ත නම නන්දනය. ඉතුරු කෑලි මම දන්නේ නැත. ඒත් බුරි නන්දන චිත්‍රකතාවක ආ චිත්‍රයක්ම බඳු විය. බුරියාගේ දත් සියල්ල ඉස්සරහටම එන්නට පටන් ගැනීම කවුරුන්වත් නවත්වන්නට උත්සාහ කර තිබුනේ නැත. ඒ නිසා බුරියාට කට වහගන්නට බැරි විදියට දත් ටික හරහට ...

දෙරණ හොඳම නළු සම්මානය ලබාගෙන දස්සයා කිව්වා සේම " දෙයියන්ගෙන් ඉල්ලුවා මුකුත් හම්බවුනේ නෑ...ඉල්ලපු ඔක්කොම හම්බවුනේ අම්මා තාත්තගෙන්.." කියමන මගේ හිතේද දෙතුන් පාරක් දෝංකාර දෙන්නට හේතුවකි. මගේ ජීවීතයේද බොහෝ දේ දී ඇත්තේද අම්මා හැරුණු කොට සැබෑ මිනිසත් කම් තිබූ මිනිසුන් විසිනි. අහිමි කර ඇත්තේද මිනිසුන් විසිනි. එලෙසම එකමුතු මුද්දර ප්‍රදර්ශණයට කමිසයක් අරන් දුන්නේද දෙවියෙකු දේවතාවියක වන්නට ඇත. ඒත් ඒ මිනිසාගේ ...

මුද්දර ප්‍රදර්ශනය ගැන සටහන පලවූ වහාම මගේ මිත්‍රයා මා ඇමතීය. ආගිය තොරතුරු වලින් පස්සේ හවස් වරුවේ කතාබහකට එකඟ වී දුරකතනය තැබූ අපි හවස හමුවී සමුගන්නා විට පාන්දර එකත් පහුවී තිබිණ. මගේ "හමුනොවීමේ" දුක්ගැනවිල්ලට එහෙම හමුවීමක් අහම්භයෙන් හෝ යොදාගැනීමට හැකිවීම සතුටකි.මේ අහම්භය අතරතුර මුද්දර ප්‍රදර්ශණ, චිත්‍ර ප්‍රදර්ශණ, දුප්පත් පාසල් වලට පොත් බෙදාදීම ආදී ව්‍යාපෘති වලට "මෙව්වාට අපිට සල්ලි තිබ්බේ කොහෙන්ද බං.." ...

සමහර මතක එළියට එන්නේ අහම්බෙනි. අදත් ඒ වන් අහම්බයක් සිදුවිය. ඒ හන්දියේ පොත්කඩේ ලඟ ඉද්දී පොඩි එකෙකු අර පොත් කඩේ ෂෝකේස් එකේ තිබූ කුඩා මුද්දර කාඩ්පතක් අරන්දෙන්නටය කියා අම්මා කෙනෙකුගේ අතේ එල්ලී මූණත් රතු කරගෙන පස්සෙන් ගිය එකය. පොඩි එකා නිසා මට "එකමුතු මුද්දර දැක්ම" මතක් විය.මුද්දර ගැන මට ඒ තරම් ලොකු වුවමනාවක් තිබ්බේ නැතත් කොපි පොත් හත අටක් ...

ලී වැඩ ගැන මට දැනුමක් ආවේ, මං නවන්දන්න එකෙක් නිසාවත් මගේ පරම්පරාවේ එකෙක්වත් ලීවැඩ කළ නිසාවත් නොවේ. එහි දශමකයක හෝ ගෞරවයක් ඇත්නම් යායුත්තේ අල්ලපු වැටේ ජෝරිස් සහෝදරයන්ගේ ලී මෝලටත්, ඒ සහෝදරයන් වූ රංජි, ආනන්ද, නිහාල් සහ මහින්ද අයියලාටත්ය. ඒ අස්සේම ප්‍රේමසිරිටත් ඒ ගෞරවය හිමිවිය යුතුමය. මන්ද මගේ "පොඩි පොඩි" බරපතල වැඩ වලට කන මිරිකා හෝ ටොකු ඇන හෝ උදව් කලේ ...

කිසිම විශේෂ හේතුවක් නැතුවත් ..සරල හා අහඹු ලෙසත්...බොහෝමයක් අය මට ආදරය කලෝය...එහෙත් ගිණිය හැකි තරමේ අල්පයකට මම ආදරය කලෙමි...ඒ අතරේ...මා වැටෙද්දී...ඕනෑකමින් ගිලෙද්දී...මා වෙනුවෙන් දිගු කල දෑතක් තිබිණි...මට එය නොපෙනී තිබුනේ ඇයි කියා මා දහස්වර කල්පනා කලෙමි...එහෙත් ඇත්ත නම් මා කිසි විටෙක ඒ දෑත ගැන කල්පනා නොකල බවයි...ඇගේ හදවතේ මා වෙනුවෙන් වූ තුවාලය මා විටින් විට පාරන්නේ යැයි මට දැනෙන විටත්..ඒ ...

බිත්තර මදර්ගෙන් පටන් ගෙන සාන්ත බ්‍රිජට් කන්‍යාරාමයේ මිතුරියටත් ඇන්ටන් සර්ටත් පින්සිදුවන්නට අතපත ගගා ඉද කොලොන්නාවේ සෝමා ඇන්ටීගේ ආදර බලහත්කාරය නිසා 'ඉංග්‍රීසි' ඉගෙනගත් මම පිළිවෙලකට ඉංග්‍රීසි ඉගෙනගන්නට බොරැල්ලේ මරදාන පාරේ ඇක්වයිනාස් ඩිප්ලෝමාවට ඉල්ලුම් කලේ කාගේ හෝ කීමකට නොවන වග මට මතකය. 'ඒ පත්තර පිස්සෙකු වූ මම, මරණ දැන්වීමේ සිට මෙලෝදෙයක් තේරෙන්නේ නැති කලා විචාර දේශපාලන විචාර කියවීමේ උන්මාදයෙනි. ඒ උන්මාදය දැන්වීම් ...

''ජයලත් ලොන්ඩරි'' බෝඩ් එක ලා නිල් පාට අකුරෙන් කලු පසුබිමක සුදු පාටද මිශ්‍රව ඇදතිබුනා මට මතකය. එය එල්ලා තිබූ උලුවස්ස යට වීදුරු අල්මාරි වල නෙක වර්ණයෙන් යුතු කමිස කලිසම් සාරි මෙන්ම මහත්වරුන්ගේ කබායනද එල්ලා තිබුණේය. ඒ අල්මාරි පාස්කර යනවිට එක පිට එක සුදු රෙදි තොගයක්ම දැමූ මේසයක, අඩියක් විතර දිග පලල පිගන් ගඩොලක් මත, බෙලෙක් පියනක් තබා ඒ මත පොල්කටු ...

අපි ඉරිදාපොලේ සෙල්ලම් කරන විටත් ගස් නගින විටත් පොලේ වැට අයිනේම ගෙදර ගෑණු ළමයින් දෙන්නා බලා සිටියේය. අක්කා නගෝ දෙන්නා අප කරන කියන හැම වැඩක් දෙසම බලා හිනාවී හෝ තරහා වී හෝ බලා සිටියා මිස වචනයකදු දෙඩුවේ නැත. එහෙත් ඒ දෙන්නා අප එකිනෙකා පෙන්වමින් මොන මොනවදෝ කුටු කුටු ගෑවේය. එහෙත් ඒ එකක්වත් අපට තෙරුණේ නැත..හේතුව සරලය...ඒදෙන්නා කතා කලේඉංග්‍රීසියෙනි.ඉතින් අපි නොතේරෙන ...

ගියවර ලියැවිල්ලේ කමෙන්ටුවක dmg podi විසින් දෙල්කද පහුකරන් යන විට, මම අර කී මාර ගස දැන් නැද්දැයි අසා තිබුනෙන්, මටද මම ''මං'' ගැන නොදන්නා කම ගැන දුක් වුනෙමි. ඔය මාර ගසත් අනික් ගස් ටිකත් ජීවීතයේ අතරමග හමුවූ තවත් ලොකු පොඩි ගසුත් ''මම'' ය. ඉතින් මට අමතක නොවූ එහෙත් කාලයක් දකින්නට නොලැබුණ ගස් සොයා මගේ අතීත මම සොයා දෙල්කද බලා ඉගිල ...

ඉරිදාපොලට ඇතුළුවන්නට කටවල් දෙකක් තිබිණි. ඒ හයිලෙවල් පාරට මුහුණලාය. ඒ ඉස්සරහින් සිටගත්විට දකුණු පැත්තේ උඩහමුල්ල පැත්තටත්, පරන පාරටත්, යන හරස් පාර මායිම්ව ඉස්කෝල හාමිනේගේ ඉඩමද.. ඊට මායිම්ව සිසිර අය්යලාගේ ඉඩමද පසුකල විටම එකල ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්‍යාලයේ සේවය කල මද්දුමබණ්ඩාර සර්ගේ තට්ටු දෙකේ ගේද ... කොස්ගහ යට සිල්ලර කඩේ ගාමිණි අය්යාටද ඊට අල්ලපු හොදිමාළු හෝටලය රත්නසිරි ශීලා යුවලටද අයිතිව තිබුනේය.(එහිම පිටුපස්සේ ...

මා සොරකම් කර ඇති සමහර දේ බලන විට මට ලොකු දුකක් දැනෙන්නේය. ඒ දුක ඒ සමහර සොරකම් කිසිවෙකු ''අල්ලාගත්තේ '' නැති එකය. මා අල්ලාගත්තේ නෑ කීවේ මගේ සොරකම් දැක මා අල්ලා ගස්බැද ගුටිදී මා හොරෙකු කිරීම ගැන නොවේ. මගේ සොරකම් වලින් මගේ මග සොයාදෙන්නට කිසිවෙකු සමත් නොවූ නිසාවෙනි. එක අතකට එහෙම හිතීම අභව්‍ය කාරනයක් වන්නටත් පුලුවන. කෙසේ වුව මගේ සොරකම් ...

කාලයක්ම අපේ නවාතැන වූ ලොකු අම්මාගේ ගෙයි බෙදා වෙන්කොට පාවිච්චි කල කොටස එදා අපට ලොකු 'අපේ' කමක් නොතිබ්බාට අද මට ඒ ගැන ලොකු දුකක් තිබේ.මගේ මතකය නිවැරදි නම් අපි හන්වැල්ල පොලීසීය ලග තේ කඩේ සුදු අක්කලාගේ කුලී ගෙයි අදුරු මුල්ලේ සිට කොළඹ එන්නට මග පෑදුවේ ලොකු අම්මාය. ඒ වෙලාවේ ඇයට අප දුන් - නොදුන් රුපියල් සියයක කුලී මුදලට වඩා දසදහස් ...

'දුවන්ඩ නං සපත්තු දෙන්ඩ බෑනේ දයා...මේ ළමයි කැමැති නෑනේ..' කීවේ මගේ හදවත පසාරු කරයන ලෙසටම විදිමිනි. අම්මා එහෙත් පින්සෙන්ඩු වූවාය. පරෙස්සම් කර ආපසු දෙන වගත පොරොන්දු වූවාය. එහෙත් අපි දෙන්නා සපත්තු ඉල්ලන්නට ගිය ගමන අන්තිම අසාර්ථක විය.ඉන් හැරී මග එන ගමනේද අම්මා කිසිත් නොකීවාය. එහෙත් මම ඇගේ වේදනාව හැදින්නෙමි. මා කොතෙකුත් මෙවන් අසරණ අවස්ථාවලට පත්ව ඇත්තෙමි. ඒ හැම අවස්ථාවකම අම්මා ...

නාකි සුමුදු ආවේ මහරගම ජනාධිපතියේ සිට අතරමග බව මට මතකය.එහෙම අතරමග ආ අය බොහෝදෙනෙක් එකල සිටියෝය. ඒ අයගෙන් අතරමග එන්නට සිදුවුනු කාරණය ඇසූ විට ඒ හැමෝගේම උත්තරය වුනේ තාත්තා මාරුවන තැන්වලට එන්නට වෙන නිසා ආ බවය. රජයේ රස්සාවල උන් තාත්තලා අම්මලාගේ ළමයින් ඉස්කෝල මාරුකිරීම එක අතකට අමුතු අත්දැකීමකි. එහෙම ආ සමහර අය බදුළු බණ්ඩාරවෙල අනුරාධපුර පොලොන්නරුව ආදී පලාත් ගන රස ...

නුගේගොඩ ඉස්කෝලේ ගේට්ටුකණු දෙක දෙපැත්තේ ''සල්ලිකාරයෝ '' දෙන්නෙක් සිටියහ. අයිස්ක්‍රීම් විකුණන මනුස්සයාත් අච්චාරු විකුණන අම්මාත් සිටියේ දෙපැත්තේ වුව දකින ඕනම වෙලාවක මේ දෙන්නා අර කණු දෙක දෙපැත්තේ සිට මොන මොනවාදෝ කියවූයේය. ඒ අතරේ දේශපාලනය ආර්ථිකය හා සමාජය පිළිබද කතාබහක් ඇතිවන්නට ඇත. එහෙත් ඒ සියල්ලටම වඩා මගේ සිත ඇදී ගිය කාරනය නම් අර සත විසිපහ පනහ වැටෙන කාසි මල්ලයි. අයිස්ක්‍රීම් කාරයාගේ ...

අමතක වීම මගේ ජන්ම ගතියකි. එහෙත් මා ලෙහෙසියෙන් අමතක කරන්නෙකු නොවේ. මගේ ජීවීතයේ ඉතා කුඩා සිදුවීමක් පවා මගේ මතකයේ රැදී ඇත්තේය. එහෙත් ඒ බව බොහෝ දෙනා දන්නේ නැත. ඒ මා ඒ ගැන කතා නොකරන නිසාවෙනි. දැනටමත් මගේ ජීවිතයේ බොහෝ දේවල් මගේ බිරිද පවා දැනගන්නේ මේ ලියැවිල්ලෙනි. මට අමතක වීමේ රෝගය හැදෙන්නටත් මෙන්ම මතකයේ සදාතනිකව රදවා ගන්නටත් හේතුව මගේ සිතිවිළි ලෝකයයි. ...

මුහුදට මුහුණලා තිබූ කාමර අටේ ``අපේ හෝටලය'' හෝටලයක් නොව මොටෙල් එකක් බව දැනගත්විට මට හිතුණේම ඒක ප්‍රින්ටි මිස්ටේක් එකක් වෙන්නට ඇති කියාය. එහෙත් ඒ කාලයේ තිබුණේ ඩික්ෂනරි කියා ජාතියක්ය. ඒවා කඩදාසි වල මුද්‍රණය කල සාමාන්‍ය කෙනෙකුට දරන්නට බැරි ජාතියක් නිසා මොටෙල් තේරුම තනිවම තේරුම් හොයන්නට බැරි කාරණාවක් වූයෙන් මම තේරුම හොයන අදහස අත හැරියෙමි. අද වාගේ ස්මාට් ෆෝන් ක්‍රමයක් හෝ ...

දැරණියගල සර් සින්හල උගන්නන්නට ඇවිත් ඉස්සෙල්ලාම කලේ ගණං පාඩමකි. අපි වෙනත් පාසල් කීපයකින්ම ඇවිත් සිටි නිසා විවිධ ආකාරයේ අය සිටීමත්, ඒ ඒ ඉස්කෝලවලට ආවේනික ගති ලක්ෂණ පෙන්නුම් කිරීමට යාමත් දැරණියගල සර්ට ඇල්ලුවේ නැත. ඒ නොඇල්ලීම අන්තිමට ගියේ කෝකිලගේ පිටිනි. කෝකිල දදුවම් ලැබිය යුතු වරදක් නොකලත් දැරනියගල සර් හුණු කොට්ටෙන් කෝකිලට දමා ගැසුවේය. ඒ සැනින් කෝකිලගේ කලිසමෙන් අතදමා ඇදගෙන විත් කම්මුල ...

නාවල සෝලීස් ශාලාවේ සිට ගාලු මුවදොර දක්වා ඇදෙන වෑන් රථය පැදවුයේ අජිත් අයියා වන්නට ඕනෑය. ඒ වහල පාත "රෝසාවේ" නැගුන අය අතර අපේ අම්මා, තාත්තා, අක්කලා තුන්දෙනාම සහ එකල ලංකාවේ හිටි දෙවැනි අයියාද හිටියා මට හොදටම මතකයි වගේය. ඊළඟට ලොකු අයියාගේ අක්කා සමග ඉස්ටැන්ලි අංකල්, සෝමා ඇන්ටී සහ අජිත් අයියාගේ බිරිඳද හිටියාය.හිටියා කීවාට කට්ටියම හිටියේ මහා ඝෝසාවක් ඇතිකරමිනි. මම පමණක් ...