අනෙකා යටපත් කර ගැනීමට ඇති උනන්දුව දුෂ්ටත්වයේ ප්රභවයයි අරුණි ශපීරෝ වෙතින් “අන්තර්ජාතික නීතියේ රීති වලින් ගොඩනැඟුන සීමිත යුද වැදීමේ යුගයෙන් අද අපි කොතරම් ඈතක ද? නූතන යුද්ධ අනුකම්පා විරහිත ය. එහි දී ගැබ්බර කාන්තාවන් හෝ අතදරුවන් හිංසාවෙන් ගැලවෙන්නේ නැත. එහි දී කිසිත් තේරිල්ලක් බේරිල්ලක් නැතිව දේපල විනාශ කරමින් මිනිසුන් මරා දැමෙයි. එහි දී පැත්තක් නොගත් අයවළුන් ගේ අයිතීන් වලට ගරු කිරීමක් නොලැබේ. මිලියන ගණනින් මරණ ද, වහල් බව ද, හෝ ...
යුදෙව්වන්ට ද්වේශ කරන්නේ මන්ද? අරුණි ශපීරෝ වෙතින් පොදු ජනතාවගේ සුබ සාධනය සලසනවා යැයි කියමින් බලය අල්ලා ගන්නට දත කන පාලකයන්ට පොදු හතුරෙක් යැයි හඳුන්වන්නට කල්ලියක් අවශ්යයයි. ලෝක ඉතිහාසය පුරා යුදෙව්වා යනු ඒ පොදු හතුරා යැයි මැද පෙරදිග සිට බටහිර හා නැගෙනහිර යුරෝපීය සහ රුසියාව දක්වා රටවල් හි සැලකිණ. පුරාතනයේ දී යුදෙව්වන් සුළු ජන කොටස් ලෙස ලොව ජීවත් වූහ. ඔවුන් සියල්ලන්ටම පොදුවේ නීති රෙගුලාසි දැමූ ඔවුන්ගේම වූ ...
දකින දේවල් ගැන අපිට ඕනෑ විදියට කතාව ලියාගන්නවා ද? අරුණි ශපීරෝ වෙතින් “සියළු මිනිස් දැනුම ලැබෙන්නේ අර්ථකථනය දක්වන ආකාරයෙනි,” යැයි කියුවේ ජර්මනියේ වෝල්ටර් බෙන්ජමින් නැමැත්තා ය. හේ සාහිත්ය විචාරකයෙකි, දාර්ශනිකයෙකි, සමාජ විචාරකයෙකි, පරිවර්තකයෙකි, රේඩියෝ මාධ්යවේදියෙකි, රචකයෙකි, එසේම ගූඪවාදී (mysticism) යුදෙව්වෙක් සහ මාක්ස්වාදියෙක් ද වූයේය. යම් සිද්ධියක් හටගත් විටෙක එහි අග මුල සොයා ගන්නට තොරතුරු නැති මිනිසා සිද්ධිය ගැන තමන් ප්රිය කරන පැත්ත විසින් දෙන අර්ථකථනය ලැබෙන තුරු බලා සිටියි. කුඩා දරුවන් ...
ශ්රේෂ්ඨ ගැට්ස්බි ළඟදී ම ලියනාර්ඩෝ ඩිකැප්රියෝ රංගනයෙන් අරුණි ශපීරෝ වෙතින් ‘ශ්රේෂ්ඨ ගැට්ස්බි’ -The Great Gatsby (1925) එෆ්. ස්කොට් ෆිට්ස්ජෙරල්ඩ් අතින් ලියැවුන, නිකුත් වූ දා පටන් තවමත් ජනප්රිය, ඔහුගේ රසවත්ම ප්රබන්ධය හැටියට සැලකෙන්නයි. ඒ ඇසුරින් 1926, 1949, 1974, චිත්රපටි නිපැද වී ඇත. ඔපෙරාවක් ලෙසින් කතන්දරය 1999 දී ද, රූපවාහිනි චිත්රපටියක් 2000 දී ද එළි බැස්සේය. ප්රබන්ධය දිග හැරෙන්නේ 1922 වසර පසුබිම් කරගෙන. කතුවරයා සැලකෙන්නේ සිය ප්රබන්ධ වලින් රටේ කාලීන නිරූපනයන් ...
යුරෝපයෙන් එන්නේ බටහිර සභ්යත්වයේ අවසානය ද? අරුණි ශපීරෝ වෙතින් 1973 දී ප්රංශ බසින් Jean Raspail ලියූ The Camp of the Saints නවකතාව බටහිර සභ්යත්වයේ අවසානය ගැන අනාවැකියක් කියන්නකි. මා කියවා ඇත්තේ Norman Shapiro කරන ලද ඉංග්රීසි පරිවර්තනයයි. 2011 දී ඒ නවකතාව පණ ගැන්වෙන හැටි ඉතාලියේ ලැම්පඩූසා දූපතෙන් අහන්නට ලැබුණු විස්තර සටහන මෙතැනින්. විචාරයට වහාම පිවිස ලිහා ගත යුතු අවුල් බොහොමයකි. මුලින් ම යුරෝපීය පුරවැසියා යනු කවුද? යුරෝපීය යුනියනය ...
“අපට ගැළපෙන ආර්ථික ක්රමවේද” අරුණි ශපීරෝ වෙතින් ලංකාව එක තැන ලැග නොසිට ඉදිරියට යන්න තබන පියවරක් එන්නේ රාවය ප්රකාශනයකිනි. රොහාන් සමරජීව සහ සී. ජේ. අමරතුංග අතින් සිංහලෙන් ලියැවෙන මේ අර්ථ ශාස්ත්ර පොත අගෝස්තු 6 වැනි දා බණ්ඩාරණායක ජාත්යන්තර අධ්ය්යන කේන්ද්රයේ දී සවස 4 ට එළි දැක්වීමට නියමිත ය. එදින ප්රධාන දේශනය පවත්වනු ලබන්නේ හිටපු මහා බැංකු නියෝජ්ය අධිපති ඩබ්ලිව්. ඒ. විජේවර්ධන මහතා විසිනි. අර්ථ ශාස්ත්රය යනු ...
ජෝනාස් සල්ක් අරුණි ශපීරෝ වෙතින් ජෝනාස් සල්ක් උපන්නේ අදට වසර 100 කට පෙරයි. 1914 ඔක්තෝබර් 28 වැනි දින නිව් යෝර්ක් නගරයේයි. ඔහු වෛද්ය විද්යාවේ පර්යේෂකයෙක් සහ වයිරස් පිළිබඳ හදාරන වෛරස්වේදියෙක් (?) විය. ඔහුගේ දෙමව්පියන් යුදෙව්වන් වූහ. දෙමව්පියන්ට තිබුනේ ඉතා අවම තරමකට ලැබූ ක්රමවත් අධ්යාපනයකි. ඒත් දරුවන්ට නිසි අධ්යාපනයක් ලබාදීම වෙනත් බොහෝ දෙමව්පියන් ලෙසින්ම ඔවුන්ගේ ද අභිප්රාය විය. නිව් යෝර්ක් විශ්ව විද්යාලයේ වෛද්ය පාසැලේ (පීඨය ...
කැසිනෝ මන්දිර වලට ගියාට සූදු කෙළිය යුතුම නැත අරුණි ශපීරෝ වෙතින් ඇමෙරිකාවේ නැගෙනහිර වෙරළබඩ ජීවත්වෙන සූදු කෙළින්නට කැමති අයට ඒ සඳහා බොහෝ ඉඩකඩ සලසා ඇති නිව් ජර්සි ප්රාන්තයේ අත්ලාන්තික් නගරයට යා හැකිය. එහි දී අනුන්ගේ වෙහෙසෙන් ඉපැයූ මුදල් උදුරාගෙන සූදු කෙළින්නට නීත්යානුකූල අවසරයක් කිසිවෙකුට ලැබෙන්නේ නැත. 2013 වසර ඇමෙරිකාවට උදාවෙන්නේ රට ආණ්ඩු කරන අය අනුන්ගේ වෙහෙසෙන් උපයන මුදල් වලින් සූදු කෙළිමිනි. අවිනිශ්චිත බව නිසා, උදා වූ වසරේ දී රටේ ආර්ථිකය ...
ඇමෙරිකන් මැද වාරයේ මැතිවරණය හෙට අරුණි ශපීරෝ වෙතින් හෙට ඇමෙරිකාවේ මැද වාරයේ මැතිවරණයයි. ජනාධිපතිවරණයක් පැවැත්වෙන්නේ සෑම වසර හතරකටම වතාවකි. ඒ වසර හතර මැද දී පැවැත්වෙන්න මැද වාරයේ මැතිවරණය නමින් හැඳින්වෙයි. මෙහි දී නියෝජිත සභාවේ ආසන 435 ට සහ සෙනෙට් සභාවේ ආසන 100 න් 33/24 කට කොංග්රසයේ නියෝජිතයන් තෝරා ගැනීමත් සමඟ ඇමෙරිකාවේ ප්රාන්ත 50 න් 36 ක පමණ ආණ්ඩුකාරයන් තෝරාගැනීමත් සිද්ධ වේ. මෙවර චන්දය දමන්නට චන්ද පොළට යන ...
ලොව කිබිසිනි වී ඇති කාලයක …. රුසියාවේ ස්ටීව් ජොබ්ස් සිහිවටනයක්!!! අරුණි ශපීරෝ වෙතින් අනියන් නොහොත් ලූණු (Allium cepa) නමින් වූ ප්රවෘත්ති සංවිධානය ඇමෙරිකාවේ බිහිවූවකි. ඔවුන් උපහාසයෙන් ඉදිරිපත් කරන්නේ පවතින සම්ප්රදායන් හා හැදියාවන් වලට කෙළින්ම පහර දෙන වැඩ සටහනකි. පහුගිය දිනයෙක අනියන් නිව්ස් කියා සිටියේ කොරියාවේ නායක කිම් ජොන්ග් උන් 2012 ජීවත් ව සිටින වඩාත්ම සෙක්සි මිනිසා කියාය. එය කොරියාවේ ටයිම්ස් පත්රය සහ චීනයේ පීපල්ස් ඩේලි ඔන්ලයින් දෙකම සත්යයක් යැයි සිතූහ. ඉන්දියාවේ ජෙන්ඩර්සයිඩ් ...
ජීවිත රකින උපකරණයක් ලොවට බිහි කළ සොෆ්ට්වෙයාර් ඉංජිනේරුවා අරුණි ශපීරෝ වෙතින් වෛද්ය මෙවලම් තාක්ෂණයට අගනා මෙහෙයක් කරන්නට සමත් වූ පරිගණක මෘදුකාංග (software) ඉංජිනේරුවා එයට උත්සාහයක් ගත්තේ තම සහෝදරිය ඇතුළු පවුලේ තිදෙනෙක්ට සහනය සලසන පරමාර්ථයෙනි. සිය සහෝදරියගේ දිවි ගලවා ගන්නට අසමත් වුවත්, ඔහුගේ උත්සාහයෙන් තවත් දහස් සංඛ්යාත මිනිස් ජීවිත බේරා ගන්නට හැකි උපකරණයක් ලොවට බිහි කරන්නට ඔහුට අවස්ථාවක් පෑදුණි. 1990 ගණන් මුල දී රොබට් ගෝල්ඩ්මන් නැමැති සොෆ්ට්වෙයාර් ඉංජිනේරුවා ඩිජිටල් ශ්රව්ය පද්ධති ...
නිව් යෝර්ක් නගරයේ අන්ඩර්ග්රවුන්ඩ් මහජන පුස්තකාලය අරුණි ශපීරෝ වෙතින් මේක එසේ මෙසේ පුස්තකාලයක් නෙමෙයි. 2008 දී Ourit Ben-Haim විසින් පටන් ගත්තක්. නිව් යෝර්ක් නගරයේ සබ්වේ නොහොත් උමං දුම්රිය මාර්ග වල ගමන් ගන්නා ජනතාව කියවන පොත් තමයි මේ මහජන පුස්තකාලයේ තියෙන්නේ. ඇයත් නියැළෙන්නේජීවත්වන ඉතිහාසයක් සටහන් තියන ක්රමයක. නිව් යෝර්ක් නගරයේ එක දිනක දී සබ්වේ ගමනේ යෙදෙන සංඛ්යාව මිලියන 4.3 කට වඩා වැඩියි. මහජනතාව ගැවසෙන තැන්වල ඡායාරූප ගැනීම ගැන නීතිමය ...
බැටළු සමක් පොරවා ගත් වෘකයා වූ ෆේබියන් සමාජය අරුණි ශපීරෝ වෙතින් 1883 දී එනම් කාල් මාක්ස් සමාජයේ ගෞරවාදරයට පත් නොවී මිය ගිය වසරේ දී එක් සීතල සැන්දෑවක බ්රිතාන්ය ජාතිකයන් හය දෙනෙක් තම රැකියාව එපා වී සිටි 26 වියැති එඩ්වර්ඩ් ආර්. පීස් සමඟ සතුටු සාමීචියේ යෙදී සිටියහ. කොටස්වෙළඳපොල බ්රෝකර් රැකියාව නීරස වූ පීස් එය දුරාචාරයක් යැයි හංවඩු ගහමින් එහිම නිරත වී සිටියෙකි. බුර්ජුවාසී පංතිය නියෝජනය කළ මේ කල්ලිය තරුණ වූහ. මහා ...
යුද්දෙට යන මල්ලීට, පරිස්සමෙන් ගිහින් එන්න! අරුණි ශපීරෝ වෙතින් මගේ මල්ලී ඇෆගනිස්ථානය බලා යන්නට ලැහැස්තියි. සිය කැමැත්තෙන් ඇමෙරිකාවේ යුද හමුදාවට ඔහු බැඳුනේ 9/11 වලින් පසුව ඇමෙරිකාව එයාගේ රට, එය ආරක්ෂා කළ යුතු යැයි ඔහුට සිතිච්ච නිසාලු. ඔහු බැඳී ඇත්තේ යුද හමුදාවට. දැන් ඉන්නේ එහි හෙලිකොප්ටර් කාර්මික තාක්ෂණ අංශයේ. තාක්ෂණික කටයුතු කළාට සටන් බිමේ දී අක්රීය වෙන හෙලිකොප්ටරයක් බේරාගෙන එන්නට යන කණ්ඩායමට ඔහු ද අයිතියි. ඉතින් ඒ නිසා යුද ...
වස්තු සම්පත් හැමෝටම එක සමාන ලෙසින් සාධාරණව බෙදන්න බැරි ඇයි? අරුණි ශපීරෝ වෙතින් වෙනිසියුලාවේ උගෝ චාවේස් ඊයේ මිය ගියේය. තෙල් ළිං ජනසතු කිරීමෙන් මහත් ජනතා ප්රසාදයක් දිනාගත් ඔහු බලයේ සිටින්නට සමත් විය. ඒ ජනසතු කළ තෙල් ළිං අකාර්යක්ෂමව සහ නිසි නඩත්තුවෙන් තොරව පවතින ඒවාය. කැස්ත්රෝලා මෙන් රට බංකොළොත් වෙද්දී බලයේ සිටිමින් කරකියා ගන්නට දෙයක් නැතිවෙනවාට වඩා මරණයෙන් ඔහුට ලැබෙන්නේ ගැලවීමකි. තෙල් ලාබ, ක්රමයෙන් අඩුවීම චැවේස් ගේ වරදක් නොව සමාජවාදී ක්රමයේ වරදයි. ක්රමයට ...
කැටේ නැතිව සුප් හදන්න පුළුවන් ද? අරුණි ශපීරෝ වෙතින් නෝර්, මැගී වැනි කැට දාලා සුප් හදන අය ඉන්නවා. ඒත් අනගි සුප් එකක් ලැබෙන්නෙ පටන් ගනිද්දී හදන පදනමට (stock) කැට නොදා හදාගන්න දන්නවා නම්. එළවළු, මාළු, කුකුල් මස්, හරක් මස් යනාදියෙන් හැදෙන පදනම ඒ ඒ රසයෙන් වූ පදනමක්. ඒක දාලා වතුර හින්ඳලා ලබාගන්න මිශ්රණය තමයි ස්ටොක් (stock) කියන්නෙ. “කුකුල් මස් තම්බා ගත් වතුර” කුකුල් ස්ටොක් වතුර හැටියට ගන්නවාට වඩා ...
ආයුබෝවන් ගිම්හානය! අරුණි ශපීරෝ වෙතින් විස්කොන්සන් හි වැසියන් ග්රීසියටත්, ස්පාඤ්ඤයටත්, ඉතාලියටත්, සෙසු යුරෝපා හවුලටත් පවතින ආර්ථික අර්බූදයට අනගි විසඳුමක් පෙන්වා දී ඇත: බෙදා දෙන්නට අනුන් උපයන්නේ නැත්නම් තමන් විසින් ලබන කොටස අඩු වී ගිහින් සැවොම බංකොළොත් වන නිසා, වඩා සුදුසු වන්නේ ඒ වෙහෙසෙන අයගේ බදු වැඩි නොකිරීමයි, සල්ලි අච්චු නොගැසීමයි. වැඩි ජනතාවක් අනුන් ගෙන් යැපෙන අය වුවත්, බංකොළොත් භාවය ඉදිරියේ දී, විසඳුම තමන් හා ...
ලින්කන් ගේ යුද්ධය අරුණි ශපීරෝ වෙතින් “ඉතිහාසය කියන්නේ කුමක් ද?” යන ප්රශ්නය ඉතිහාස පංතියක දී මුලින් ම අහනවා දැයි නොදන්නෙමි. මා ඉතිහාස පංතියක කිසිම දවසක වාඩි වී නැත. දර්ශනය කියන්නේ කුමක් ද? යන්න දර්ශනය 101 පංතියේ දී මුලින් ම විමසන ප්රශ්නයක් වී ඇත්තේ සමහර විට PhD ලැබුවත් එය කුමක් දැයි වටහා නොගන්නා බහුතරයක් ඉන්න නිසා වෙන්නට ඇති!!! “ඉතිහාසය නම් උදාහරණ වලින් දර්ශනය ඉගැන්වීමයි,” -History is philosophy ...
ඇලෙක්සිස් ද ටොක්විල් ලියූ ඇමෙරිකාවේ ප්රජාතන්ත්රවාදය අරුණි ශපීරෝ වෙතින් Alexis de Tocqueville මුලින්ම ඇමෙරිකාවට පය ගැහැව්වේ 1831 මැයි මාසයේ දී. අබිරහසක් විසඳන්නට. ඔහු ප්රංශ දේශපාලන චින්තකයෙක්. ඉතිහාසඥයෙක්. යුරෝපීයයන්ට, විශේෂයෙන්ම ටොක්විල්ගේ රටේ, ඒ කියන්නෙ ප්රංශයේ අයට උවමනාව තිබ්බා මේ ලෝකෙට එකතු වෙච්ච නව ඇමෙරිකන් ජනරජය වැඩ කරන්නෙ කොහොම දැයි දැනගන්නට. මොකද එයාලට ඒ කාලයේ ‘සමානාත්මතාවය’ කියන එක වටහා ගැනීමේ ලොකු අපහසුවක් තිබ්බ නිසා. ප්රංශ ආණ්ඩුවට දැනගන්නට උවමනා වෙච්ච තවත් ...