ලැව්රොව්ගේ භාර්යාව දොර හැරියා ය. ඇය හුස්ම හිරවෙන සද්දයක් නැඟුවා ය. එය ඉක්කාවක් මෙන් ඇයගේ යටි උගුරින් පටන් ගන්නවා ඇසිණ. අන්ද්රෙ හැඳ සිටි හම් කබායත්, ඔහුගේ ඉනේ වූ තුවක්කුවත්, ඔහු පිටුපසින් දැකි බයිනේත්තු හතරක යකඩ පිහි තුඩු දැකි ඇය තම කට අතින් වසා ගත්තා ය. සොල්දාදුවන් හතර දෙනෙක් අන්ද්රෙ පිටුපසින් ඇතුල් වූහ. අන්තිමට ඇතුල් වූ සොල්දාදුවා ගම්භීර විලසකින් දොර ...

“ඔහ්, මම බීලා වැඩියි එහෙනම්?” ටිමොෂෙන්කෝ සතුටින් සිනා වූයේය. ඔහුගේ ඔළුව වැනෙන්නට වූයේ යාන්ත්‍රික ලෙසක ට ය. හෙමිහිට ය. එහි සෙවනැල්ල බිත්තියේ දිස්වූයේ පැද්දෙන දැවැන්ත ඔරලෝසු බට්ටෙක් මෙනි. “මම බොනවා වැඩියි? මට ‍බොන්න වෙන කිසිම හේතුවක් නැහැ? කියන්නම් මම ඔයාට,” ඔහු ද නැඟිට්ටේ ය, වැනුනේ ය, අන්ද්‍රෙට වඩා ඔහු උසින් වැඩි වූවෙකු විය. ඔහුගේ සෙවනැල්ල සිවිලිමේ වූ පරෙවියන් වෙත ...

ඉක්මණින් ගෙදර දුවන සාෂා චෙරනොව් තම වීදි කොනට හැරුණි. එය අඳුරු ඔක්තෝබර් සන්ධ්යාවක් විය. ඔහුගේ කබා පටියේ රැඳි පුංචි අත, ඇදී ආවේ කොහෙන් දැයි සිතගත නොහැකි තරම් වේගයකිනි. පුංචි හිසක් මතින් දමාගත් සළුවක් අතරින් විසල් වූ, ඇසිපිය නොගහන, තැතිගත් දෑස් තමන් දිහා උඩට හැරී බලා සිටිනවා ඔහු දැක්කේ ය. “චෙරනොව් පුරවැසියෙනි,” කෙල්ලක් රහසින් කීවා ය, ඇයගේ වෙව්ලන සිරුර ඔහුගේ ...

“නරකාදියක්, සෝනියා! ඒ සේරම හරියට සිද්ධ වෙලා නැහැනෙ තවම. දිනපතා යවන්න පුළුවන් ළදරු නිවාස තියනවා. ඒවායේ ඔයා දන්නවා, සාමූහික පුහුණුව ලබා දෙනවා, ඒක ලොකු පවුලක්, සාමූහිකත්වයේ ජවය ජීවිතයේ මුල් කාලයේ සිට ම ඉගෙන ගත්තාම ..” “රාජ්‍ය ළදරු නිවාසයන් අනාගතයේ වැදගත් ම ජයග්රාහණයක් වෙයි. දැනට ඒ වුනාට ඒවා සම්පූර්ණ නැහැ. අපේ දරුවා ඇතිදැඩි කරන්නේ අපේ ශ්රේතෂ්ඨ [...]

ඇය කිසි විටෙක අන්ද්‍රෙ ගැන සිතුවේ නැත. කොතරම් දින ගණනක්, කොතරම් අවුරුදු ගණනක් ඉදිරි අනාගතයක දී ඔවුන් දෙදෙනාට ඇත්දැයි සිතන්නට ඇය ඉඩක් නොදුන්නා ය. පමණට වඩා දුර දිග ගිහින් ඇති නිසා පළා යන්නට නොහැකි බව ඇය දත්තා ය. ඔහු අත්හැර දමන්නට නොහැකි බව දකින්නට ඇය බුද්ධිමත් වූවා ය. එයට උත්සාහයක් නොගන්නට ඇය නිර්භීත වූවා ය. ඔහුට දරා ගන්නට බැරි ...

VII ඉදි කරමින් පවතින ගොඩනැඟිල්ල දිහා කීරා බලාගෙන සිටියා ය. රතු ගඩොල් වලින් නිමැ වූ තැනින් තැන නෙරා ඇති නව රළු බිත්ති, අළුත් සුදු සිමෙන්ති ගොඩක් මතින් වැටී තිබුණු කොටු වැටි දැලක්, අළු පැහැති අහස සෙමෙන් අඳුරු පැහැයට ළං වෙන කලින් උදාවෙන සැන්දෑ එළියෙන් දිස්වුණි. අහස පසුබිම් කරගත් කම්කරුවෝ බිත්ති මතින් නැවී සිටිති. යකඩ මිටි වැදෙයි. පාර පුරා නාදය ...

“ඔයාට කියන්න තියන දෙයක් කියන්න, තාත්තට ඇහුණාවේ.” “හොඳයි එහෙනම්. ඒ අර මිනිහා ගැන,” ඔහු සාෂා පිටුපසින් වැසුණු දොර දෙසට අත දිගු කර පෙන්වීය. “ඔව්?” “මේ එපා කරපු තත්වය මොකක් ද කියලා ඔයාට තේරුම් ගන්න පුළුවන් යැයි මම හිතනවා.” “නැහැ. මට බැහැ. මොන තත්වය ද?” “ඔයා සම්බන්ධයක් පටන් අරන් තියෙන්නෙ මොන විදියෙ මිනිහෙක් එක්ක කියලා ද [...]

“කිසිත් නැහැ. කිසිත් නැහැ, මිතුරා. නිකම් කියවන දේවල්. මට කතා කරන්න බැරි ද? ඔයත් ඉතිරි අය වගේ ද? ඕන ද හැමෝටම කතා කරන්න යැයි කියන්න, කතා කරන්න යැයි අණ කරන්න, කතාව, කතාව, කතාව, කිසිත් කියන්න අයිතියක් නොදී කතා කරන්න කියනවා.” “මෙන්න,” අන්ද්‍රෙ කීවේ ය, “අර කොට්ටය තියාගන්න ඔළුව යටින්. පහසුයි එතකොට. පොඩ්ඩක් විවේක ගන්න. ඔයාට එච්චර හොඳ සුවයකින් නෙවේ ...

ඔවුන් කල්ලි ගැසුණහ. රහසින් කොඳුරන්නට වූයේ උනන්දුවෙනි. අත්වලින් කටවල් වසාගෙන හඬ පිට වන්නට නොදී කෙකර ගෑහ. තනිවම ඉන්නා අයව ඇඟිලි දිගු කර රහසින් පෙන්වූහ. කොටු වලින් පිරි ජනේලයෙන් පිටුපස, අළු පැහැති අහස තද පැහැති නිල් පැහැයකට ‍හැරෙයි. “සුබ පැතුම්, මිතුරා,” කවුදෝ පවෙල් සියරොව්ගේ උරහිසට තට්ටුවක් දැම්මේ ය. “මට අහන්න ලැබුණා ඔයා ලෙනින්වාදී දුම්රිය කම්කරුවන්ගේ වෘත්තීය [...]

ඔහු නිදිමතෙන් අත වැනුවේ ය. “මට පාඩුවේ ඉන්න දෙන්න. මෙතැනින් යන්න.” හදිසියේ ම අන්ද්‍රෙ තමනට පිටුපසින් ඉන්නා බව කීරා දැනගති. ඔහු කීවේ “ඔබ කියන්නේ මොනවා දැයි ටිකක් පරිස්සමෙන් කිව්වා නම් හොඳයි, කොවැලෙන්ස්කි.” ලියෝ රීටාව පැත්තකට තල්ලු කළේය. බ්ලොන්ඩ් හිසකෙස් ඇති රූමතිය කෙකර ගාමින් ලිස්සා බිමට ඇද වැටුණි. ඔහු නළල රැළි ගහමින්, කීරා ව පෙන්වමින්, “ඔබ [...] ...

“වෙනස් නොවන මනුෂ්‍ය ස්වභාවයේ වැදගත් බව නිරීක්ෂණය කරන්න අවස්ථාවක්. රාජ්‍ය වෙනුවෙන් වූ හේතුවකට කරකාර බැඳීම මිනිස් ඉතිහාසයේ පරණ ම චාරිත්‍රයක්. හැම විටම උපදෙස් දීලා තියෙන්නෙ පාලන පංතියට එකතු වෙන විදියේ විවාහයක් වඩා සුදුසු බවට.” “ඔබ මතක් කරගන්න ඕනා,” අන්ද්‍රෙ කියුවේ ය, “මොන සමාජ පංතියට ඔබ අදහස් කරන අය අයිති වෙන්නෙ කියා.” “මොන පිස්සු ද!” කීරා [...] ...

මරීෂාගේ පවුල අඳුරු කොනක වාඩිගෙන සිටියහ. ඔවුන් වූයේ සංවේගාත්මක ව ය. දොම්නසිනි. අපහසුවෙනි. ඇයගේ පියා – කුදු වී ගිය, තඹවිට කෙස් වලින් යුතු කම්කරුවෙකුගේ කමිසයකින් හා එළලන ලද කලිසමකින් සැරසී සිටියේ ය. දිගු රළු බවින් යුතු දෑත් වලින් තම දණහිස අල්ලා ගෙන සිටියේ ය. අප්‍රසාදය පෙන්වන මුවකින් යුතු මුහුණක් ඉදිරියට ඇදී ඇත. කාමරය පුරා දිවෙන [...] ...

ඇය ඉදිරියෙන් වූ අසුනකට සියරොව් ඇද වැටුනේ ය. ඇයගේ සංසුන් වත දිහා උනන්දුවෙන් බලා ඉන්නට පටන් ගත්තේ ය. “ඔයාට හොඳට ම විශ්වාස ඒ මගේ දරුවා කියල?” ඔහු ඇසුවේ බැරෑඬි වූ හඬකිනි. “පවෙල්,” ඇය පිළිතුරු දුන්නේ හඬ උස් ස්වරයකට නො‍ගෙන යමිනි, “ඔයා මට නින්දා කරනවා.” ඔහු උඩ පැන නැඟිට්ටේ ය. දොර අසලට ඇවිද්දේ ය. නැවත ආපසු [...]

“ඔයා තෑග්ග ගෙනාව ද?” කීරා ඇසුවා ය. “ඔන්න තියෙනවා. ඒක අරින්න එපා. කැඩෙන බිඳෙන සුළු දෙයක්. අපි කාලා ඉම්මු. අපිට පරක්කු වෙයි.” රාත්‍රී අහරින් පසු මෙහෙකාරිය පිඟන් කෝප්ප සෝදා දමා පිටත් වී ගියා ය. කීරා ඇයගේ කණ්ණාඩිය අසලින් වාඩි වූවාය. සත්‍ය ප්‍රංශ වත්සුණු කූරුවකින් ඇය තොල් අලේප කරන්නී ය. “ඔයා ඔය ගවුම අඳින්න හෙම නෙවෙයි [...] ...

VI “සහෝදරවරුනි! සමාජවාදී සෝවියට් එක්සත් ජනරජයන් වට කරගෙන රවුමකින් සෑදී ඉන්නේ එහි කඩා වැටීම බලාගෙන, ඒ වෙනුවෙන් කුමන්ත්‍රණ කරන එදිරිවාදීන් ය. නමුත් ඕනෑම බාහිර හතුරෙක්, ඕනෑම ලෝක අධිරාජ්‍යවාදී සාහසික කුමන්ත්‍රණයක් වගේ ම අනතුරුදායක වෙන්නේ අපේ පේළි අතරේ ඉන්නා අපි හා එකඟ නොවෙන අභ්‍යන්තර හතුරන් ය.” සරත් අහස අළු පැහැයෙන් වූ හිස් බවකින් යුතු ය. අහස [...]

“ඔහු තාම ආවේ නැහැ,” තඹවිට හිසකෙසින් යුතු වූ කාන්තාව පැවසුවා ය. “එනකම් මම ඉන්නම්,” සෝනියා සහෝදරිය පැවසුවා ය. කාන්තාව කකුලකින් තව කකුලකට බර දෙමින් නොසන්සුන් ව තොල් සපන්නට වූවා ය. අනතුරුව ඇය කීවේ: “ඔහු එනතෙක් ඔබ කොහෙ ද ඉන්නෙ පුරවැසියෙනි. අපිට අමුත්තන් පිළිගන්නා කාමරයක් නැහැ. මම සියරොව් පුරවැසියාගෙ අසල්වැසියා පමණයි. ඉතින් මගේ කාමරයේ ..” “මම [...]

ඇය නිවසට එද්දී, ලියෝ ඇඳ මත විසිරී නිදාගෙන ය. ඔහු හැඳි ඇඳුම් ගලවා නැත. ඔහු හිස මඳක් ඔසවා ඇය දිහා බැලුවේ ය. “ඔයා කොහෙද ගියෙ, කීරා?” ඔහු මෘදු ලෙසින් ඇසුවේ කරකියා ගන්නට බැරි වූවෙක් ලෙසකිනි. “තැනක් නැහැ .. ඔහේ එහා මෙහා ගියා,” ඇය පිළිතුරු දුන්නා ය. “මම හිතුවා ඔයා මාව දාලා ගියා කියල. සදහටම .. [...]

අරීනා, ඇයට සමාජයේ කටයුතු වලින් ගැලවෙන්නට හැකි වූ දුර්ලභ සැන්දෑවක, ඉඳහිට දවසක දී කීරා හමුවන්නට ආවා ය. ගම්භීර වූ රැව්දෙන හඬකින් ඇය සිනා වූවා ය. කාමරය පුරා සිගරැට් අළු හැලුවා ය. අළුත් ම වඩාත් ම භයානක දේශපාලන කටකතා කියුවා ය. සුදු මේස ආවරණය මත ඔවුන් දන්නා හඳුනන අයගේ කාටූන් චිත්‍ර ඇන්දා ය. එහෙත් ලියෝ කඩයේ වැඩ බහුල ව පරක්කු ...

අන්ද්‍රෙගේ දොරට අතකින් තට්ටුවක් වැදිණ. බර තට්ටුවකින් පසු තඩස් ගා සද්දයක් ඇසිණ. හරියට තට්ටුව දැමූ අත දොරට බර දී හේත්තු වූවා සේ ය. ලාම්පුවක් අසලින් තබාගත් අන්ද්‍රෙ බිම වාඩි වී පාඩම් කරමින් සිටියේ ය. බිල්ඩින් සටහන් පිරි විශාල සුදුකොළ ඔහු වටා පැතිරිණ. ඔහු හිස ඔසවා, නොඉවසුම් සහගතව, “කවුද ඔය?” යැයි ඇසීය. “ඒ මම, අන්ද්‍රෙ,” බර [...]

ඇයගේ හමට ගෑවෙන සේ, කමිසයට අල්ලා මැසූ පුංචි පොකැට්ටුවක් දිනෙන් දින බරින් පිරී යයි. ලියෝගේ ඉවක් බවක් නැති වියදමෙන් ඉතිරි කරගත් මුදල් ඇය එතැන සඟවා ඉතිරි කළා ය. එය ඔවුන්ගේ අනාගතය වෙනුවෙන් පදනමක් ගොඩ නඟන්නට ය. කවදා හෝ -පිටරටක ..” මඟ පෙන්වන්වන අයගේ රැස්වීමකින් පසු ඇය ගෙදර ගියා ය. අධ්‍යාපන චාරිකා මධ්‍යස්ථානයේ දේශපාලන විභාගයක් විය. කොටට කැපූ හිසකින් යුතු ...