නූතන භෞතික විද්‍යාව සහ අපාය- ලෝකවිදු ගුණය භව නිරෝ‍ධ credit - hdqwalls.comඅප ජීවත් වන්නේ දිග, පළල, ගැඹුර, සහිත ත්‍රිමාන ලෝකයකය. ත්‍රිමානයට එහා ගිය තවත් මානයන් සහිත ලෝක තිබිය යුතුබවට අදහසක් නූතන විද්‍යාව පවා සැක පහළ කරයි. ත්‍රිමානයට එහා ගිය මාන දහයක් ගැනද, තවත් මාන විසිහයක් ගැනද නූතන භෞතික විද්‍යාව කථාකරයි. දහම් ලිපියකට ඇයි භෞතික විද්‍යාවේ තොරතුරු ඇතුල් කලේ කියා ඔබට ප්‍රශ්නයක් ඇතිවිය හැකියි. එය මේ ලිපිය අවසාන වන ...
භවය භව නිරෝ‍ධ credit - Photo by ROMAN ODINTSOV from Pexelsභවය, කර්මය හා බැඳී පවතියි. භවය,කර්මය හේතුකොට ගෙන හටගනියි. භවය, උත්පත්තිය පිණිස පවතියි. භවය,ජරාමරණ දෙක සඳහා හේතු සකසයි. භවය මූලික වශයෙන් තුන් භූමියක පිහිටයි.1.කාමභව2.රූප භව3.අරූප භවභවය පිලිබඳ මූලික අර්ථ දැක්වීම එසේ කෙටියෙන් දැක්විය හැකිය. සංෂිප්තව භවය යනු කුමක්දැයි අසනු ලැබුවහොත් එයට පිලිතුර දුක්ඛය යන්නයි. දුක යනු භවයයි. භවය යනු දුකයි. දුක යනු ...
බාලයා මෙසේ දත යුතුයි. භව නිරෝ‍ධ ධර්මයෙහි බාලයා සහ පණ්ඩිතයා යන යෙදුම් දෙක නිරන්තරයෙන්ම බොහෝ දේශනා වල යෙදෙනු දක්නට ලැබේ. මෙතැන බාලයා යනු වයසින් හෝ වෙනත් දේකින් අඩු තැනැත්තා යන අර්ථයෙන් නොගැනේ. එමෙන්ම පන්ඩිතයා යනු සම්මුති ව්‍යාවහාරයේ එන සියල්ල දන්නා කෙනා යන අර්ථයෙන්ද නොගැනේ. බුදුරජාණන් වහන්සේ බාලයා සහ පණ්ඩිතයා යන යෙදුම් භාවිතා කොට වදාලේ ඊට එහා ගිය දැඩි ගැඹුරක් සහිත ධර්මතාවයක් විස්තර කරන්නටය. “දීඝා ජාගරතො ...
සීලසමාදානය පිළිබඳ බුද්ධ දේසනාව භව නිරෝ‍ධ සීල සමාදානය සහ චන්ද්‍රයාගේ දර්ශනය අතර ඇත්තේ එකිනෙකට බැඳුනු සම්බන්ධයකි. වර්තමාන දිනදර්ශනය අනුව නොව පෙර පැවතියේ චන්ද්‍ර මාස ක්‍රමයයි. දින දර්ශනය සකස් වූවේ චන්ද්‍රයා පොලොව වටා යන ගමන අනුවයි. 1. සඳ නොපෙනෙන දිනය - අමාවක2. එයට පසු පළමු දිනය - පෑළවිය3. දෙවන දිනය - දියවක4. තුන්වන දිනය - තියවක5. සිවු වැනි දිනය - ජලවක6. පස්වැනි දිනය - විසේනිය7. හය ...
පුනරාගමනය භව නිරෝ‍ධ පුරා වසර ගනනාවක් තුරාවට ලියූ කවි සිය ගනනක්, ගේයපද,මගේ ගායනා මගේ තනු නිර්මාණපුනරාගමනය නමින් මා එකතු කලා..මෙතැනට පිවිස (පහළ ඡායාරූපය මත ක්ලික් කොට)පුනරාගමනයට යත හැකියි. ...
කර්මය 01 භව නිරෝ‍ධ ජීවිතයට සැප දුක් වේදනා ලබා දෙමින් පුද්ගලයා අනුව ලුහුබඳින එකම ශක්තිය කර්මයයි. කර්මයට යටත් නොවන අයෙකු විශ්වයේ කොතැනකවත් නැත. ජාති, කුල, ආගම්, පක්‍ෂ භේදයකින් තොරව කුමන තරාතිරමක අයෙකුට වුවත් කර්මයට මුහුණ දෙන්න වෙනවා. දුගී පැල්පතේ සිට මහා මන්දිරවල සැප විඳින රජතුමා දක්වා සහ අන්ධ බාල පෘථජ්ජනයාගේ සිට සිත දියුණු කිරීමෙන් සියල්ල අවබෝධ කළ ලොව්තුරා බුදුරජාණන් වහන්සේ දක්වා මේ සියල්ලන්ගේම ...
තමා දිහා බලන්න භව නිරෝ‍ධ සමාජයේ අපට මුණ ගැහෙන විවිධ චරිත විවිධයි විෂමයි. ලෝක ස්වභාවය එයයි. “නානත්ත කායා නානාත්ත සංඥා“ විවිධ මනෝභාවයන්ගෙන් යුක්තයි. මේ ලිපියෙන් කතාකරන කෙනා පිළිබඳව වටහාගෙන එවන් අයගෙන් ප්‍රවේසම් වන්නටත්,තමා එවැනි අයෙක් නම් ඒ වංචාකාරී බවින් මිදී උතුම් අයෙක් වන්නටත් උපකාරිවන ධර්මයෙහි සූත්‍ර දේශණා ගනනාවක සඳහන් කරුණු තිබෙනවා. තමන් ලාභ ප්‍රයේජන ගන්නා කෙනාගේ වැරදි නිවැරදි හැම දේම අනුමත කරන අය ඉන්නවා. ...
අගුණ සහ නුගුන භව නිරෝ‍ධ රනින් කන්දක් දුන්නත්නොදුන් රන් කෙන්දටදදුන් රන් කන්ද අමතක කොටවෛර බඳිනුයෙ කිමද දුදනනඑහෙම තමයි ලෝකයේ හිත පවතින විදිය. ලැබුන දේ ගැන නොව,ලැබෙන දේ ගැන නොව, නොලැබුන දේ ගැන, නොලබන දේ ගැන සිත සිතා දවස පුරාම සිතිවිලි පහළ කරගෙන, දෙන කෙනා කෙරෙහිම ද්වේශයෙන් කටයුතු කිරීම ලෝක ස්වභාවයක්.“ඌනො ලොකො අතිත්තො තණ්හාදාසො“ලොකවාසී සත්ත්වයා සෑහීමකට පත් නොවී ඇතිවීමකට නොපැමින තණ්හාවට දාසයෙක් වන්නේය.-රට්ඨපාල සූත්‍රය- ...
කාමාශ‍්‍රව භව නිරෝ‍ධ ආසාව යනු කුණු වුණු පල්වුණු නරක් වුණු වැගිරෙන ස්වභාව ඇති දේ යනු අර්ථයයි. බුදු සමය සත්වයා සසරේ පල්කරන, කුණු කරන, නරක් කරන ඇදගෙන යනු ලබන එබඳු දෑ 3ක් වන බව විස්තර කරයි. එනම්01. කාමාසව02. භවාසව03. අවිජ්ජාසව යනුවෙනි.මේ ති‍්‍රවිධ ආශ‍්‍රවයන් නිසා සත්වයාට සසරෙහි සුවයක් නොවේ. පිරිසුදුවක් නොවේ. නිදහසක් ගැලවීමක් නොවේ. අතිදීර්ඝ කාලයක් සංසාරයේ සත්වයාගේ සන්තානයෙහි පැවතීමෙන් පල් වූ කුණු වූ ...
අනුත්තර පුරිස දම්ම සාරථි බුදුගුණය භව නිරෝ‍ධ ලෝකයේ එදාද අදද හෙටද මිනිසුන් විවිධය විෂමය. ඔවුන් විවිධ දෘශ්ඨීන් ගෙන් මතිමතාන්තර වලින් මත්ව හැමදාමත් කටයුතු කරන්නේ. ඔවුන් ධනය, බලය, උගත්කම, ප්‍රසිද්ධිය , රූප සම්පත්තිය, පරිවාර සම්පත්තිය, දේපල වස්තු සම්පත්තිය, උඩඟුකම සහ නූගත්කම මෝඩකම අවිද්‍යාව වැනි දේ නිසා දැඩි මාන්නයකින් පත්ව සිටිති. නූගත්කමද, මෝඩකමද, අහංකාර මානයද නිසා ඔවුන් බණ නොඅසති. ධර්මය පිළිනොපදිති. ඔවුන්ව යහමගට ගැනීම තියා එසේ සිතීමවත් සිහිනයක් ...
හැමදේටම මුල අවිද්‍යාවමයි භව නිරෝ‍ධ “දෙව මේ භික්ඛවේ ධම්මා ලොකං පාලෙන්ති”යි තථාගත බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කොට වදාල පරිදි ලෝක පාලක ධර්ම දෙකක් තියෙනවා. මෙම ධර්මතා දෙක දේව ධර්ම නමිනුත් හැඳින්වෙනවා.ඒවා තමයි 1.හිරි (ලජ්ජාව) 2.ඔත්තප්ප (භය)හිරිඔත්තප්ප සම්පන්නාසුක්ක ධම්ම සමාහිතාසන්තො සප්පුරිසාලොකෙදෙව ධම්මාති වුච්චරේමෙලොව, යමෙක් පවට හෝ අකුසලයට හෝ යුතුකම් ඉටු නොකර සිටීමට හෝ ලැජ්ජා වෙයිද බිය වෙයිද, කුසල ධර්මයන් වල ඇලෙයිද එම උතුම් වූ සත්පුරුෂ ගුණවලින් ...
දර්ශන භූමියට පියවර - 01 භව නිරෝ‍ධ ලෝකයේ පහළවෙන ශ්රේරෂඨතම නරපතියා සක්විති රජුය. එහෙම නැත්නම් අධිරාජයාය. ඔවුන් මහා බලසම්පන්න ශක්තියකින් යුක්තව ලෝකයම හෝ ලෝකයෙන් අඩක් පාලනය කල අයය. එහෙත් ඒ හැම බලවතෙක්ම යම් දවසකදි මරනයෙන් මේ ජීවිතය කෙළවර ගත් අයයි. එනම් ඔවුන් කෙතරම් බලවත් වූවත්,ශක්තිමත් වූවත්, මරණය නොඉක්මවූ බවයි. ජරාව ව්‍යාධිය නොඉක්මවූ අයයි. ඒ වගේම සංසාර ගමනේදී මේ හැම අයෙක්ම නැවත වතාවක් අධිරාජයෙක් හෝ සක්විති රජෙක් ...
ලෝකවිදු ගුණය භව නිරෝ‍ධ සම්මුතියේ ලෝකය යැයි ව්‍යවහාර කරන මේ භෞතික ලෝකය තාරකා ඉරහඳ නොව සද්ධර්මයෙහි ලෝකය යන වචනයට ඊට වඩා බෙහෙවින් ගැඹුරු අර්ථකතන සපයා තිබෙනවා. ලෝකය කියන්නේ මේ මහා පෘථිවිය හෝ අඟහරු සිකුරු වැනි ග්‍රහලෝකයන්ට එහා ගිය භෞතික දැනුමටත් එහා ගිය දෙයකි.බුද්ධ වචනයට අනුව ලෝකය යනු සත්ත්ව සහ සත්ත්ව නොවන ජීව අජීව භාවයෙන්ද,ධාතු සහ ගුණ වශයෙන්ද ඇති සියල්ලයි. බුද්ධ දේශනාවට අනුව ලෝකය ...
දිට්ඨිංච අනුපගම්ම සීලවා - 01 භව නිරෝ‍ධ දිට්ඨිං ච අනුපගම්ම සීලවා දස්සනෙන සම්පන්නොකාමෙසු විනෙය්‍ය ගෙධං නහි ජාතු ගබ්භසෙයයං පුනරේතීති“දිට්ඨිං ච අනුපගම්ම සීලවා“ මිථ්‍යා දෘශ්ඨියකට නොපැමිණ “දස්සනෙන සම්පන්නො“ දර්ශනයකින් යුක්ත නම් “කාමෙසු විනෙය්‍ය ගෙධං“ කාමයන්හි ඇති තන්හාව කෑදරකම හික්මවා ගන්නවා. එහි ප්‍රතිඵලය තමයි“ නහි ජාතු ගබ්භසෙයයං පුනරේතීති“ නැවත මව් කුසකට පැමිණෙන්නෙ නැහැ කියන එකයි මේ ගාථාවේ අදහස.සිල්වත් කෙනා මිථ්‍යා දෘශ්ඨියකට නොපැමිණ දර්ශනයකින් යුක්ත වෙනවා නම් එයාට පුලුවන් ...
අසම්පඤ්ඤතා භව නිරෝ‍ධ අකුසල මූලයක්වූ මෝහයට අයත්වන්නාවූ, ඒ මෝහය නිසාම ද්වේශය උපදවාගෙන බලවත් අකුසලයට පමුණුවන්නාවූ කාරණයකි අසම්පඤ්ඤතාවය. අසම්පඤ්ඤතා ක්ලේශය යනු කළයුතු දේ නොකළ යුතු දේ නොදැන මෝහය බලවත්ව අධික මානයෙන් යුක්තව කටයුතු කරන පුද්ගලයන් තුල පවතින තත්වයකි. අධික මානය තුල කටයුතු කිරීම හුදු අහංකාරයක් පමණක් නොව එක්තරා විදියක මෝඩකමක්ද වන්නේය. ඒ අහංකාර මෝඩකම තමා සතු උතුම් ගුණයක් බව සැලකීම නිසා එබඳු කෙනා ...
නොකළ යුතු දෙතිස් කථා හා කළ යුතු දස කථා භව නිරෝ‍ධ කථා කළ සෑම වචනයකින් ම ඉමහත් කරුණා ශාන්ත මෙහෙවරක් සිදුකළ බුදුරජාණන් වහන්සේ, රසයන් අතර උසස් ම රසය වන සත්‍ය රසයෙන් ලෝ සතුන්ගේ මනෝ මන්දිර පුරවාලූහ. ජීවිතාවබෝධය ඇති කරවන එකම බණ පදයකින් පවා සසර ගිමන් නිවා ගත් අපමණ සත් වගක් සම්බුදු අනුහසින් සුවපත් ව මොහදුරින් මිදී ගියේ ය.හෘදයංගම වූ , කනට සුව එලවන, ප්‍රේමණීය වූ බුදුවදන් ධර්ම රසයෙන් පිරී ඇති ...
චරණ ධර්ම භව නිරෝ‍ධ සනරාමර ලෝක ස්වාමි වූ තිලෝගුරු බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් සත්වයා සසර දුකින් නිදහස් කරලීම සඳහා නිරන්තරයෙන්ම අනුශාසනා කළ සේක. සසර දුක් කෙළවර කොට නිවන සාක්ෂාත් කර ගැනීමට බලාපොරොත්තු වන තැනැත්තා පුරුදු පුහුණු කළ යුතු කාරණා පහළොවක් පිළිබඳ බුද්ධ දේශනයෙහි සඳහන් වන්නේය.ඒ බව මජ්ජිම නිකායේ (සේඛ සූත්‍රයේදී) තථාගතයන් වහන්සේ පැහැදිලි කොට ඇත.චරණ ධර්ම යනු හැසිරීම් යන අර්ථයෙන් විස්තර වන්නේය. එසේ නම් ...
ගුණමකන ගුණමකුබව(කෙලෙහි ගුණ නොදත් බව) භව නිරෝ‍ධ මක්ඛො කියන්නේ ගුණමකු බවයි. ගුණමකු බව කියන්නේ තව කෙනෙකු තුල තිබෙන සැබෑ ගුණයන් මකමින් කතා කිරිමමයි. රේරුකානේ චන්දවිමල මහානායක හිමිපානන් එය විස්තර කරන්නේ මෙසේයි.“ මාපියන් විසින් ගුරුන් විසින් නෑයන් මිතුරන් විසින් කල උපකාර වලින් දියුනුවී මා මගේ වීරියෙන්ම දියුනු වූවා මිස මට කවුරුත් කල දෙයක් නැත. කාගෙන්වත් මට උවමනාවක්ද නැත කියා කළගුණ අවලංගු කරන ස්වභාවය මක්ඛ නම් වේ. ගුණමකු ...
සුගත බුදු ගුණය භව නිරෝ‍ධ සියලුම බුදුරජාණන් වහන්සේලා සතුව පවතින තවත් සුවිශේෂී ගුණයක් සුගත නමින් හැඳින්වෙනවා. සුගත යන පදයට වචනයට ප්‍රධාන අර්ථ දෙකක්ද තවත් අර්ථ නිරූපනද තියෙනවා. සු -ගත (ගමනාර්ථය)සු- ගත (වචනාර්ථය)එතකොට ගමනින් ශාන්ත පැවැත්මෙන් සංවර නිසා බුදුරජානන් වහන්සේට සුගත යැයි කියනු ලබනවා. ගමනින් ශාන්ත පැවැත්මෙන් සංවර කිව්වාම එතන තියෙන්නෙ භෞතික අරමුණක් නෙවෙයි. ලෝකයේ පහළවූ විවිධ ශාස්තෘන් වහන්සේලා දාර්ශණිකයන් චින්තකයින් ඒ ඒ තමන්ගේ දෘශ්ඨීන් ...
විජ්ජා චරණ සම්පන්න ගුණය භව නිරෝ‍ධ භාග්‍යවත් බුදුරජාණන් වහන්සේ අෂ්ට විද්‍යාවන්ගෙන් සහ පසළොස් චරණ ධර්මයන්ගෙන් යුක්ත වන බැවින් විජ්ජා චරණ නම් වේ.අෂ්ට විද්‍යාඒ ඒ දෙය ඒ කාරනා වලින් යථාභූත ලෙස නිරවද්‍ය ලෙස දන්නා දකිනා නුවණ විද්‍යා නම් වෙනවා. බුද්ධ විෂයයෙහිදි විද්‍යා ලෙස ගනු ලබන්නේ සාමාන්‍යය ලෝකයාට බුද්ධිමතුන්ට විද්‍යාඥයින්ට පවා ගෝචර නොවන විෂයය නොවන කාරනා සම්බන්ධයෙන් පවා බුදුරජාණන් වහන්සේ නමක් සතුව පවතින විශිෂ්ඨ ඥාණයය. චරණ ධර්ම ...
