අප, ගණිත සංකල්පද කටපාඩම් කළ කාළයක් විය...... අධ්‍යාපන රසකතා අප හතරේ පන්තියේ ඉගෙන ගන්නා කාලයේ, පන්ති භාර ගුරුවරයා වූයේ ප්‍රනාන්දු මහත්මයාය. ලා අලුපාටට හුරු ට්වීඩ් රෙද්දක් සහ සුදු කමිසයක් හැඳ, ඉනෙහි සුදු කැන්වස් පටියක්ද බඳින ඔහු උදේ පන්තියට එන විට කෝට් එකක්ද හැඳ සිටි. තරමක් දහවල් වන විට කෝට් එක දිග හැර ගුරු පුටුවේ පිටු පසට දමා එල්ලා තබයි. අපට ඉංග්‍රීසි පාඩම හැර සංඛ්‍යා (අංක ගණිතය), මවු බස, ...
‘ගුරුපියා’, ‘ගුරු සීයා’ සහ ‘ගුරු මුත්තා’........ අධ්‍යාපන රසකතා විශ්ව විද්‍යාල අධ්‍යාපනයෙන් පසුව මට, මා අධ්‍යාපනය ලැබූ දිවයිනේ හොඳම මධ්‍ය විද්‍යාලයයක් ලෙස නම දරා තිබුණු විදුහලටම විද්‍යා ගුරු පත්වීමක් ලැබිණ. මට එම විද්‍යාලයයේ උසස් පෙළ පන්තිවල විෂයය දෙකක් ඉගැන්වීමට සිදු විය. නවකයෙකු වූ මට උසස් පෙළට විෂයය දෙකක්ම ඉගැන්වීම තරමක අමාරු වුවත්, විශ්ව විද්‍යාලයයෙන් පිටවූ විගසම තිබුණු ජවයත්, ඉගැන්වීම සඳහා තිබුණු කැමැත්තත් නිසා, ඉගැන්වීමේ කටයුතු නොපිරිහෙලා ඉටු කළෙමි. ...
අතීත අධ්‍යාපන තොරතුරු ආවර්ජනා 3 - විශ්ව විද්‍යාලයේදී විභාග ‘ඉඟි’ (tips) සහ මතක තබාගැනීමේ පහසුව සඳහා කෙටි ක්‍රම (acronyms) අධ්‍යාපන රසකතා විශ්ව විද්‍යාලයයේ පළමු වසර ඉතා ඉක්මනින් ගෙවීයන බව දැනුනි. විෂයය තුනේම සටහන් පොත්, ප්‍රායෝගික සටහන් ආදිය ගොඩ ගැසෙන්නට විය. පාඩම් කළ යුත්තේ කෙසේද, වැදගත් වනුයේ කුමන කොටස්ද යන්න තෝරා බේරා ගැනීමට නොහැකි තරමේ අවුල් සහගත ගතියක් ඇතිවිය. මේ සමගම, අපේ සගයින් කිහිප දෙනෙකු පළමු වසරෙන් පසු විශේෂ උපාධි සඳහා අයදුම් කිරීම සහ ඒ සඳහා රහසින් මෙන් සුදානම් වනුද දකින්නට ...
ධරණිය (තිරසාර) සංවර්ධනය සම්බන්ධව අපටද අනුගමනය කළහැකි වැදගත් පිවිසුම් කිහිපයක්. අධ්‍යාපන රසකතා ලෝකයේ බොහෝ රටවල් වලට වඩා, පරිසර සංරක්ෂණය හෝ ධරණිය සංවර්ධනය පිළිබඳව උනන්දුවක් දැක්විමේදී ශ්‍රී ලංකාව පෙරමුණෙන් සිටි. කෙසේ වෙතත් අප තවමත් සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටක් නිසා ධරණිය ක්‍රියාදාමයන් වල ඉතාමත් ප්‍රශස්ත මට්ටමට එළඹී නැත. මෙසේ වීමට බාධක රැසකි. ආර්ථික අපහසුතා, තාක්ෂණ නිපුණතා අතින් මන්දගාමී බව සහ ජනතාව අතර ස්ථිරසාර ආකල්පමය වෙනසක් තවමත් ඇතිනොවීම මෙයින් ප්‍රධානය. බොහෝ පරිසර ආපදාවන්ට මුලික ...
අතීත අධ්‍යාපන තොරතුරු ආවර්ජනා ......... 2 . ‘විශ්ව විද්‍යාලයේ මුල් සති වල නවක වදය .....’ අධ්‍යාපන රසකතා අලුත් නවාතැනේ සිට විශ්ව විද්‍යාලයට බසයේ යන එන ගමන දින කිහිපයකින්ම පුරුදු විය. ඒ කාලයේ කොළඹ නගරයේ බොහෝ පාරවල තට්ටු දෙකේ බස් රථ ධාවනය වුවත් මා ගමන් කළ 111 මාර්ගයේ ධාවනය වුයේ තනි හට්ටුවේ බස් රථ කිහිපයකි. අපට සතියේ දිනවල උදේ පැය දෙකක් දේශන පැවැත්වුනි. සෑම දිනකම උදේ 10.00 සිට, දේශන හෝ ප්‍රායෝගික වැඩ නොතිබුණි. සඳුදා, බදාදා සහ බ්‍රහස්පතින්දා ...
අතීත අධ්‍යාපන තොරතුරු ආවර්ජනා ......... 1 . ‘ගමේ පාසැලේ සිට විශ්ව විද්‍යාලයට ......’ අධ්‍යාපන රසකතා 1960 දශකයේ මුල් වර්ෂ වලදී අත් විඳි, දශක හයකට පසු නැවත ආපසු හැරි බලන විට තරමක මිශ්‍ර හැඟීම සහිත සිතුවිලි ධාරාවකින් යුක්තව මෙනෙහි කළ හැකි සිද්ධීන් සමුහයක් මෙසේ පෙළ ගස්වමි..මා පස්වන ශ්‍රේණියේ ශිෂ්‍යත්වයක් ලබා ප්‍රදේශයේ තිබුණු මධ්‍ය විද්‍යාලයට ඇතුළත්වූයේ 1950 වර්ෂයේදීය. ගමේ ප්‍රාථමික විද්‍යාලයේ සිට ශිෂ්‍යත්වයක් ලබා මධ්‍ය විද්‍යාලයට ඇතුලත් වීම ඒ කාලයේ විශාල ජයග්‍රහණයකි. ඊට පසු විශ්ව විද්‍යාලයයේ ...
අමතක වීම පිලිබඳ සිත සසල කරණ තවත් කතාවක්...... අධ්‍යාපන රසකතා මෙහිද කතා නායකයා මගේ හිතවත් ආරියරත්න සහෝදරයාමය. ස්ථානයද එම විදුහලම ය. වකවානුවද එයමය.මෙම මධ්‍ය විද්‍යාලයය පළාතේ තිබුණු ක්‍රීඩා විදුහලද වූ නිසා පාසල් වේලාවෙන් පසුව ක්‍රීඩා පිටිය නොයෙකුත් ක්‍රීඩා පුහුණුවීම් වල යෙදෙන ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන්ගෙන් පිරී යයි. ක්‍රීඩා කටයුතු භාර ගුරු මහත්මා මහත්මින් සහ ගුරු මණ්ඩලයේ සෑහෙන පිරිසක්ද සවසට පැමිණ බැඩ්මින්ටන්, ටේබල් ටෙනිස් වැනි ක්‍රීඩාවක නිරත වෙති.ශිෂ්‍ය නිවාසයේ නේවාසිකව සිටින අපි ...
අටලෝ දහම සෑම මිනිසෙකුටම බලපාන්නාවූ පොදු ධර්මතාවයක්‌ වේ.. අධ්‍යාපන රසකතා ලාභ, අලාභ, යස, අයස, නින්දා, ප්‍රසංසා, සැප සහ දුක යන අටලෝ දහම සෑම මිනිසෙකුටම බලපාන්නාවූ පොදු ධර්මතාවන් වේ. බොහෝ අය මෙයින් ලාභ, යසස ප්‍රසංසාව සහ සැප යන ධර්මතා භුක්ති විදීමේදී ඉමහත් සතුටක් විඳ උද්දාමයට පත්වන අතර අලාභ, අයස, නින්දා සහ දුක ලබන අවස්ථාවලදී මහත් කම්පාවට පත්වෙති.අටලෝ දහමමහා මංගල සුත්‍රයෙහි ‘ඵුට්ඨස්ස ලෝක ධම්මේහි - චිත්තං යස්ස න කම්පති අසෝකං විරජං ...
අමතක වීමක් නිසා සිදුවූ අකර තැබ්බයක්........... අධ්‍යාපන රසකතා මා දකුණු පළාතේ විදුහලක සේවය කරද්දී විදුහල් ශිෂ්‍ය නිවාසයේම කාමරයක නතරවී සිටියෙමි. ශිෂ්‍ය නිවාසය භාරව සිටි මගේ මිත්‍ර ආරියරත්න, විදුහලේ ඉංග්‍රීසි ගුරුවරයෙකු වූ අතර විදුහලේ ජේෂ්ඨ ශිෂ්‍ය භට කණ්ඩායම භාර ලුතිනන් වරයාද විය.ඒ කාලයේ ඉතාම ජනප්‍රිය BSA මෝටර් සයිකලයක්ද ඔහුට තිබිණ. සති අන්ත වලදී අප දෙදෙනා මෝටර් සයිකලයෙන් ගමන් යාමට පුරුදුවී සිටියෙමු. ශිෂ්‍ය නිවාසයට යාමට පඩි කිහිපයක් නැගීමට තිබෙන ...
1955 වසරේ ඇතිවූ පුර්ණ සුර්යග්‍රහණය, ඉතා හොඳින් දුටුවෙමු. අධ්‍යාපන රසකතා ඒ අප පාසැල් යන කාලයේය. ඉගෙනීම කළේ ජෙෂ්ඨ පාඨශාලා සහතික පත්‍ර විභාග පළමු වසරේ (SSC Prep) පංතියේය. අප විදුහල්පතිතුමා එංගලන්තයේ විශ්ව විද්‍යාලයක භෞතික විද්‍යා උපාධියක්‌ සහිත ඉතාමත් නිහතමානි කෙනෙක් විය. එතුමා අපගේ භෞතික විද්‍යා ගුරුවරයාද විය. 1955 වසරේ මුල සිටම පූර්ණ සුර්යග්‍රහණයක් පිලිබඳ තොරතුරු පුවත් පත්වල පළවිය. (ගුවන් විදුලිය ඉතා සීමිත වූ අතර රුපවාහිනි ගැන අසාවත් නැත)ජුනි මාසයේ මුල ...
“පත්තෑයෙක් ... පත්තෑයෙක්...” කාර්යාල වෑන් රථයේ මහා කලබලයකි. අධ්‍යාපන රසකතා මා අධ්‍යාපන අමාත්‍යංශයේ සේවය කරද්දී ගමන් අපහසුතාව අඩු කර ගැනීම පිණිස කාර්යාල වෑන් රථයකින් යාම් ඊම් පටන් ගත්තෙමි. දොළොස් දෙනෙකු සඳහා ඉඩකඩ ඇති වෑන් රථයේ දහසය දෙනෙකු පැටවීම රියදුරුගේ සිරිතය. සමහර දිනවල කාන්තාවන් තම කුඩා දරුවන්ද රැගෙන එන අවස්ථා එමටය. මා ගිය වෑන් රථයේ කාන්තාවන් දොළොස් දෙනෙක් සිටියහ. පිරිමි සතර දෙනාගෙන් එක් අයෙකු දෙපා වල ආබාධයක් සහිත පෞද්ගලික ආයතනයක ...
ජලය සහ ජල පරිහරණය පිළිබඳව අප දැනුවත්ද ? අධ්‍යාපන රසකතා පිරිසිදු පානීය ජල පහසුකම් ලැබීම, මිනිස් අයිතිවාසිකමක් බව, 2010 වර්ෂයේදී පැවැත්වූ, එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩල රැස්වීමකදී, වැඩි ඡන්දයකින් සම්මත කර ගන්නා ලදී. මෙම යෝජනාවට රටවල් 122 ක් පක්ෂ වූ අතර නවසීලන්තය, ඊශ්‍රායලය, ඩෙන්මාර්කය, ජපානය, එක්සත් රාජධානිය සහ ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය ඇතුළු රටවල් 42 ක් ඡන්දය දීමෙන් වැළකී සිටියහ. ඡන්දය නොදුන් රටවල මතය වූයේ එවැනි මිනිස් අයිතිවාසිකමක් පිළිබඳව ජාත්‍යන්තර නීති ...
ගංවතුරේ පදිමින් සිටි ඔරුවට ගසක සිටි පොළඟෙක් පැන්නා........... අධ්‍යාපන රසකතා අප කුඩා කළ ජීවත්වූ යේ කළු ගඟට කිට්ටුවෙන් පිහිටි රමණිය ගම් ප්‍රදේශයකය. අප්‍රියෙල් අවුරුදු නිවාඩුව කෙළි දෙලෙන් ගතකරන අපට ඊළඟට එළඹෙන වෙසක් සමය තවත් ආශ්වාද ජනක කාලයකි. වෙසක් කූඩු තැනීම, වෙසක් බලන්නට යාම, පන්සල් යාම වැනි දෙයටත් වඩා අප ප්‍රිය කළේ නොවරදාවාම ඒ දිනවලට වර්ෂාවත් සමග එන ගංවතුරේ කෙසෙල් කොට පහුරු පැදිමටය. අවුරුදු දිනවල වැසි වසින විට,‘මේ පාර නම්.... ...
වසර හැටපහකට පමණ ඉහතදී ගණිත පන්තියේදී අත්විඳින ලද රසමුසු තැන් කිහිපයක් හදිසියේ මතක් විය. .... අධ්‍යාපන රසකතා මාගේ පොත් අල්මාරියේ යටම තට්ටුවේ අසුරා තිබුණු, වසර ගණනාවක් තිස්සේ පෙරළා බැලීමටවත් නොහැකිවූ, පරණ පොත් කිහිපයක, දූවිලි පිස දමද්දී වසර හැටකට පමණ ඉහත අතීතය නැවත මතක් කළ පොතක් හමුවිය. ඒ පොත හා බැඳුණු රසමුසු සිද්ධි මාලාව මෙසේ සටහන් කරමි. එසේ හමුවූ පැරණි පොත වීජ ගණිතය (ජ්‍යාමිතිය) පොතකි. ‘A new Geometry for Junior Forms – Bernard and Child.’ නම් ...
ඕස්ට්‍රේලියාවේ උතුරු ප්‍රාන්තයේ, ‘උලුරු’ (Uluru) පර්වතය පිහිටි යුනෙස්කෝ සංස්කෘතික උරුම වනෝද්‍යාණයේ සංචාරයක් . .......... අධ්‍යාපන රසකතා මෙය ඉතාමත් මෑතදි ලැබූ අත්දැකීමකි. (මෙම විස්තරය කොටස් කිහිපයකින් පළකරන බව කරුණාවෙන් සලකන්න)(පළමුවෙනි කොටස) ඕස්ට්‍රේලියාවේ, වික්ටෝරියා ප්‍රාන්තයේ, සිංහල සංස්කෘතික සහ ප්‍රජා සේවා පදනම මගින් එහි සාමාජික සාමාජිකාවන් සඳහා සංවිධානය කරන ලද, මෙම සංචාරය සඳහා එහි සාමාජිකයෙකු වන මටද සහභාගී වීමට අවස්ථාවක් ලැබිණ.UNESCO සංවිධානය මගින් ලෝකයේ රටවල් 167 ක සංස්කෘතික, ඓතිහාසික හෝ ස්වාභාවික උරුම 1073 ක් නම්කර තිබේ. මෙයින් 832 ...
ඕස්ට්‍රේලියාවේ උතුරු ප්‍රාන්තයේ, ‘උලුරු’ (Uluru) පර්වතය පිහිටි යුනෙස්කෝ සංස්කෘතික උරුම වනෝද්‍යාණයේ සංචාරයක් . 2 අධ්‍යාපන රසකතා (දෙවන කොටස) පළමුවෙනි කොටසේ අවසානය :(පර්වතය අබියස සිට ජාතියක් වශයෙන් අපගේ නිවහල් බවේ සංකේතය හඬගා කීමට අවස්ථාවක් ලැබීම, අපට කිසිදිනක අමතක නොවන වැදගත් සිද්ධියකි.........) අපගේ වැඩ සටහනේ මීළඟ කාර්යය වුයේ උලුරු පර්වතයේ සිට තවත් කිලෝමීටර් 30 ක් පමණ දුරින් පිහිටි තවත් පර්වත සමුහයක් නැරඹීමයි. උලුරු පර්වතයට වඩා වෙනස් පිහිටිමකින් යුක්ත, මෙම පර්වත සමුහය හඳුන්වනුයේ ‘කාටා ට්ජුටා’(Kata-Tjuta) යන ආදීවාසිකයින් විසින් භාවිත ...
විදේශ වෙළඳපල ඉහලින්ම ජයගත් ‘ශ්‍රී ලංකා තේ’ (CEYLON TEA) අධ්‍යාපන රසකතා හොඳම තේ නිෂ්පාදනය කරනු ලබන රටක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාව කීර්ති නාමයක්ද සහිතව ලෝකයේ ප්‍රසිද්ධියට පත්වී තිබේ. නිෂ්පාදනය සඳහා ශ්‍රී ලංකාවේ තේ වගාකිරීම ආරම්භකර තිබෙන්නේ දැනට වසර 150 කට පමණ පෙර, ජේම්ස් ටේලර් නමැති බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික වැවිලිකරුවෙකු විසිනි. රටෙහි කඳුකරයේ, මහනුවර සහ නුවරඑළිය අවට ප්‍රදේශයේ ආරම්භ කරන ලද තේ වගාවන්, මධ්‍යම කඳු කරයේ වෙනත් ප්‍රදේශවලට සහ සබරගමුව පලාතටත් ...
ස්වභාව විද්‍යා කෞතුකාගාරය හෙවත් "ක්ෂේත්‍ර අධ්‍යයන මධ්‍යස්ථානය" ගැන මතක සටහනක් ......... අධ්‍යාපන රසකතා හැත්තෑව දශකයේදී විද්‍යා අධ්‍යාපන නිලධාරි වරයෙකු ලෙස සේවය කරද්දී, මා විසින් ප්‍රදේශයේ උසස් විදුහලක ආරම්භ කරන ලද, "ක්ෂේත්‍ර අධ්‍යයන මධ්‍යස්ථානයේ " පරිසරයට අදාල, නවතම අධ්‍යාපන පිවිසුමක ආශ්වාදය ලැබූ සිසුවෙකු විසින්, මටද පිටපතක් සහිතව, Face Book සමාජ ජාලයට මුදා හැර ඇති සටහනක් මෙසේ පළ කරමි. මෙහි සඳහන් මුල් කාලයේදී ශ්‍රී ලංකාවේ පරිසර කටයුතු සඳහා අමාත්‍යංශයක්වත් නොතිබුණි. මධ්‍යස්ථානය ආරම්භ කර වසර තිහකට පමණ පසු එහි ...
ඕස්ට්‍රේලියාවේ උතුරු ප්‍රාන්තයේ, ‘උලුරු’ (Uluru) පර්වතය පිහිටි යුනෙස්කෝ සංස්කෘතික උරුම වනෝද්‍යාණයේ සංචාරයක් . .3 අධ්‍යාපන රසකතා ( තුන්වන කොටස) දෙවන කොටසේ අවසානය :(කාන්තාරයක් ලෙස නම්කර තිබෙන මෙම වනෝද්‍යාණයේ මිරිදිය පොකුණු සහ තාවකාලික දියඇලිද තිබෙන බව ඇසීම අපට මහත් විශ්මය දනවන තොරතුරක් විය......) (මෙම ඡායාරුපය අන්තර්ජාලයෙනි http://www.abc.net.au/news/image/1205418-3x2-940x627.jpg)ජල පොකුණු ආශ්‍රීත ප්‍රදේශය කාන්තාර ස්වභාවයෙන් ඉඳුරාම වෙනස්ය. මේ අවට විශාල වෘක්ෂ, පඳුරු සහ කුඩා පැළෑටි සහිත යටි වගාව ඉතාමත් සශ්‍රීකව වැඩි තිබෙනු දකින්නට ලැබිණ. අපගේ උපදේශකවරයා ඒ අවට ජෛව විවිධත්වය ...
කපුටු කාක් ..... කාක් ..... කාක් ....... කපුටු කාක් ...... ! අධ්‍යාපන රසකතා “ඇසෙන්නෙ කා කා හඬ සෑම පැත්තෙන් නැගෙව් කියන්නා වැනි වහාම නින්දෙන් දොරෙන් අඩක්‌ඇරියාම මේඑන්නේ සිහිල් සුළං ආයුබෝවන් කියා .....”දශක හයකට හතකට ඉහතදී කුඩා දරුවන්ගේ, පාසැල් පාඩම් පොතක් වූ මුනිදාස කුමාරතුංග ශුරීන්ගේ ශික්ෂා මාර්‍ගය පොතෙහි ඇති ගීයක කොටසකි ඉහත දැක්වුයේ.මෙහි සරලව දැක්වෙන එක් අදහසක් වනුයේ හිමිදිරි උදයේ අවදිවීම සඳහා කපුටන්ගෙන් ලැබෙන අගනා පණිවුඩයක් පිළිබඳවයි. මෙහි සඳහන් වන කාලයේ වේලාව බලා ගැනීම ...
