අලුත් අවුරුද්දේ සැමරීම් නිමාවත් සමග කෝවිඩ් මාරයා නැගී සිටියේ ය. මෙය මෙසේ ම සිදු වනු ඇතැයි සෞඛ්‍ය අංශ අනතුරු ඇඟ වූ බව සැබෑ ය. ඒ නිසා ම සෞඛ්‍ය ආරක්ෂක ක්‍රියාමාර්ග අනුගමනය කරන මෙන් ඔවුන් ඉල්ලා සිටි බව ද ඇත්ත ය. එහෙත් ඒ අනතුරු ඇගවීම මිනිසුන් පිළිගත්තේ නැත. මෙය මිනිසුන්ගේ අමන කමක් ලෙස සලකා අපට මග […] ...

වාහන තදබදය, විදේශ විනිමය අර්බුදය, මහජනතාවට විඳින්නට වන හිරිහැර යන මේ සියල්ලට පමණක් නොව මිනිසුන්ගේ කාලය කා දැමීමට ද වගකිව යුතු එක් ප්‍රධාන සාධකයක් වන්නේ ආණ්ඩුවේ පසුගාමී ක්‍රමවේදයන් හා නිලධාරීන්ගේ අමනෝඥ හැසිරීම ය. ස්වදේශීය කටයුතු අමාත්‍යංශය යටතේ සංචාරක බංගලා ගණනාවක් රට පුරා පිහිටුවා තිබේ. ඒවා රාජකාරී සඳහා වෙන් කර නොමැති අවස්ථාවල පෞද්ගලික කටයුතු සඳහා රජයේ […] ...

තොරතුරු කළමනාකරණය කරන ආකාරය අනුව ආයතන ප්‍රධාන වර්ග දෙකකට බෙදේ. පළමු වර්ගය තොරතුරු එකතු කරන්නේ ප්‍රශ්නයක් ඇති වූ විට ය. ඒ ප්‍රශ්නය තේරුම් ගන්නට ය. හේතුව හොයන්නට ය. උත්තර නිර්මාණය කර ගන්නට ය. ප්‍රශ්නයක් ඇති වීමට පොරොතුව තොරතුරු එකතු කිරීම අවශ්‍ය යැයි ඔවුන්ට හැඟෙන්නේ නැත. ඇතැම් කළමනාකරුවන් තොරතුරු වලට බිය ය. ඒ තමන්ගේ දුර්වල කාර්ය […] ...

බැණුම් අහන තරමක් බැණුම් අහන්නේ අතරමැදියන් ය. කවුද මේ අතරමැදියන්. ඒ නිෂ්පාදකයාගේ නිෂ්පාදන / ගොවීන්ගේ අස්වැන්න පාරිභෝගිකයා අතට පත් කරන දාමයේ ඉන්නා මිනිසුන් ය. සංවිධාන ය. නිෂ්පාදන එකතු කරන්නන්, ඒවා ප්‍රවාහනය කරන්නන්, තොග වෙළඳුන්, සිල්ලර වෙළඳුන් යනුවෙන් මේ දාමයේ බොහෝ දෙනෙකු ඇත. සහල් වගේ දෙයක් සම්බන්ධයෙන් නම් ඊට හාල් මෝල් ද පැකට් කරන්නන් ද වශයෙන් […] ...

පහත දැක්වෙන්නේ බුකියේ පලවූ සටහනකි. මේ දවස් වල ජනාධිපති ගෙ ගමින් ගමට පිළිසඳරක් (whatever) හොඳට බලනකොට ජනාධිපති රා.සේවකයන් ව නැගිට්ටවලා ප්‍රශ්න කරනකොට “හා සර්..” අද හදන්නම්” මාසෙන් කරන්නම්” උපරිමෙන් කරන්නම්” අපි සූදානම් වෙලා උන්නෙ ” ලබන මාසෙ අනුමැතිය දෙන්න බලන්නම්” කියලා කියන්නෙ ඇයි….? වැඩ කරන්න පුලුවන් කම තියෙද්දි වුවමනාවක් නැතුව අවසානෙට තදවෙනකම් ඉන්න නිසාද ? […] ...

මුලින් හඳුනා ගත යුත්තේ කුමක් ද? අනෙක ඇති කරන්නේ මෙයින් කුමකින් ද? මෙය කිකිළි ද බිත්තරය ද මුලින් පැමිණියේ යන ආකාරයේ ප්‍රශ්නයක් ද? මෙහි ඇත්තේ එකක් අනෙකෙන් රඳන චක්‍රීය සම්බන්ධයක් ද? එසේ නැත්නම් පැහැදිලි දිසාවක් ඇති රේඛීය සම්බන්ධයක් ද? මා, ශ්‍රී ලංකා සංවර්ධන පරිපාලන ආයතනය නම් රාජ්‍ය සේවයේ ප්‍රමුඛතම පුහුණු මධ්‍යස්ථානයේ දේශක මඩුල්ලේ සාමාජිකයෙකු හැටියට […] ...

ආදි කාලයේ තනි මිනිහෙකුට බොහෝ දේ කළ හැකි ව තිබිණි. ඒ නිසා ම අද ජීවත් වන මිනිසෙකුට ඔහු කොතරම් දැන උගත් වුව ද ආදි මිනිසෙකු සමග හැප්පෙන්නට බැරි ය. හැරෙන්නට වත් බැරි ය. එහෙත් ආදි මිනිසුන්ට කළ නොහැකි, ඔවුන්ට සිතා ගැනීමටවත් නොහැකි, දේ අද ජීවත්වන මිනිසාට කළ හැකි ය. ඒ තනි ව නොවේ. සමූහයක් ලෙස ය. […] ...

“2015 පෙරලිය ආවේ එවකට තිබුණු ඒකාධිපතිත්වයට උත්තර හැටියට. ඒත් පත් කළ ආණ්ඩුව ඇති කළේ අරාජිකත්වයක්. ඒක තමයි නැවත ඒකාධිපතිත්වයට මග පෑදුවෙ. ඒ ගැන ඔබේ විග්‍රහයත් එක්ක එකඟයි. ඒත් අරාජිකත්වයත් ඒකාධිපතිත්වයත් මැද්දෙ තව මොඩල් රාශියක් තියෙනව. autocratic leadership – consultative leadership – empowered leadership – shared leadership කියල. Dictatorship කියල කළමනාකරණ සාහිත්‍යයේ හඳුන්වන්නේ ඒකාධිපතිත්වයට Laissez-faire leadership […] ...

පහළ ඇත්තේ ට්විටර් පණිවුඩයකි. The economy is ultimately our material relationship with each other and with the rest of the living beings. Do we want that relationship to be based on extraction and exploitation or do we want it to be based on reciprocity and care? ඉහත ප්‍රකාශය සිංහලට පෙරළුවොත් අදහස මෙසේ ය. ආර්ථිකය යනු […] ...

නායකයෙකු ඇතැම් විට පත් කරන්නේ ආයතනයක පාර්ශව කරුවන් අතරින් එක් පාර්ශවයකින් විය හැකි ය. ඇතැම් පෞද්ගලික ආයතනයක නම් ඒ පත් කිරීම සිදු කරන්නේ එහි අයිතිකරුවන් ය. රටේ නම් එහි ජනතාව ය. රාජ්‍ය ආයතනයක නම් පත්වීම් බලධාරියා ය. පත් කළ අයගේ අපේක්ෂා ඉටු නොවන විටක පෞද්ගලික ආයතනයක නම් ඉක්මණින් ද රටේ නම් අවස්ථාව ආ කල ද රාජ්‍ය […] ...

(මේ සටහන මුලින් පළ කළේ මගේ ම වචන සෙල්ලම් බ්ලොග් අඩවියේ ය. එහෙත් මෙය කළමනාකරණය සම්බන්ධ විෂයයක් ද වන නිසා නැවත මෙහි ද බහා ලමි.) නායකයා හා බලය පිළිබඳ සංවාදයේ දී අපගේ සගයෙකු මතු කළ ප්‍රශ්නයක් වූයේ නායකයෙකු අවශ්‍ය ද යන්න ය. බැලූ බැල්මට අහන්නත් ප්‍රශ්නයක් දැයි සිතුන ද එය විමසා බැලිය යුතු ය. ඒ […] ...

නායකයෙකු තමන්ගේ ආයතනයේ කණ්ඩායමේ හෝ සංවිධානයේ අරමුණ කරා යන ගමන පිළිබඳ ව වැඩියෙන් ම වගකිව යුතු පුද්ගලයා ය. ඒ සෙසු අය විසින් ඔහු/ඇය ඒ සම්බන්ධයෙන් වඩාත් ම සුදුසු යැයි විශ්වාසයට ගෙන ආයතනය කණ්ඩායම හෝ සංවිධානය බාර දී ඇති නිසා ය. ඔහු අයිතිකරුවා නොවන තැනක ඔහු බාරකරුවෙකු වන්නේ ද ඒ නිසා ය. ආයතනය සම්බන්ධ බොහෝ දේ […] ...

මේ ප්‍රශ්නය මේ මොහොතේ ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලනය තුළ සංවාදයට ලක් වෙමින් තිබෙන මාතෘකාවකි. කළමනාකරණ සාහිත්‍ය තුළ ද මෙය අතිශයින් සංවාදයට බඳුන් වන්නකි. ඒ නිසා ම නිරවුල් මනසකින් මේ දෙස බැලිය යුතු ය. වැරදි ඉගැන්වීම් වලට නොයෑම ට ප්‍රවේසම් විය යුතු ය. නායකයා සතු ව තිබිය යුතු ප්‍රධාන ම අවිය බලය ය. ඒ ගැන විවාදයක් නැත. […] ...

කොතරම් හොඳින් පාලනය කළ ද අර්බුද ඇති වීම වැළැක්විය නොහැකි ය. එවැන්නක් ඇති වූ විට එය කළමනාකරණය කර ගැනීමට නම් පළමුව එළැඹි සිහියෙන් යුතුව කටයුතු කිරීම අවශ්‍ය ය. සාමාන්‍ය කාලයක දී පාලනය ගෙන යෑම ඕනෑම කෙනෙකුට කළ හැකි ය. නායකත්වයක් වඩාත්ම අවශ්‍ය වන්නේ අර්බුදයක දී එය නිසි ලෙස හසුරුවා ගැනීමට ය. ඒ නිසා ම නායකත්වය සැබෑ […] ...

සාමය පවතින කාලයට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය අවශ්‍ය තරමට ම අර්බුදයක දී අධිකාරී වාදී පාලනයක් අවශ්‍ය ය. පවතින අර්බුදය අපට පෙන් වූයේ එය ය. මිනිසුන්ට ඒකරාශී නොවන ලෙස උදේ හවස දුන් උපදෙස් ගඟට ඉණි කැපුවාක් මෙන් විය. මිනිසුන්ට දුන් නිවාඩුව උන් සැලකුවේ විනෝද වීමට දුන් අවස්ථාවක් ලෙස ය. ශ්‍රී පාදය වන්දනාවේ ගිය එක් අයෙකු මාධ්‍යයට කීවේ අවදානමක් ඇති […] ...

කළමනාකරුවන් තම අනුගාමිකයන් දන්නේ ඔවුන් කරන කාර්යය භාරය හරහා ය. කළමනාකරුට අනුව සුනිල් ගණකාධිකාරී වරයෙකි. නිමල් ඉංජිනේරුවෙකි. අචලා අලෙවිකරණ නිලධාරිනියකි. බොහෝ කළමනාකරුවන් සිතන්නේ මේ හඳුනා ගැනීම ප්‍රමාණවත් බව ය. ඊට එහා යන හඳුනාගැනීමක් වැඩ සමග ගැටෙනු ඇති බව ය. එහි ඇත්තක් ද තිබිය හැකි ය. මිනිසුන්ගේ ප්‍රශ්න වලට දැඩි ලෙස සංවේදී වුවහොත් ඔවුන්ට වැඩ පවරන්නට […] ...

ඔබට මුහුණු කීයක් තිබේ ද? මහ බඹාට නම් දෙකකි. කතරගම දෙවියන්ට හයකි. ජොහාරි කවුළුව නම් සංකල්පය ඉදිරිපත් කළ ජෝශප් ලුෆ්ට් හා හැරින්ටන් ඉන්ගම්ට අනුව නම් අපට හතරකි. එකක් අපට ද පෙනෙන අනෙක් අයට ද පෙනෙන මුහුණ ය. අනෙක අපට නොපෙනෙන අනික් අයට පෙනෙන මුහුණ ය. තෙවැන්න අපට පෙනෙන අනෙක් අය නොදකින මුහුණ ය. සිව්වැන්න අපට […] ...

වතුර ගලන්නේ පහත් තැනින් ය. ඒ නිසා ම වැරදිකාරයා වන්නේ පහල ඉන්න මිනිසා ය. උඩ ඉන්නා සතුව සියළු බලතල ඇත්තේ වුව ද අසාර්ථකත්වයක් සිදු වුව හොත් වගකිව යුතු වන්නේ ඒ කිසිත් නැති පහල ඉන්නා මිනිසා ය. යම් හෙයකින් සාර්ථකත්වයක් අත් කර ගත්තොත් එහි අයිතිය ලබා ගැනීමට පමණක් උඩ ඉන්නා මිනිසා සිටින්නේ ය. ඒ බල පරතරයේ […] ...

පළමුව කිව යුත්තේ කාලය කළමනාකරණය කිරීමට අපට නොහැකි බව ය. කාලය කළමනාකරණය කරනවා යැයි කියමින් අප කරන්නේ අප ව නිසි ලෙස කළමනාකරණය කර ගැනීම ය. බොහෝ අය කියන දුක්ගැනවිල්ලක් නම් පැය විසිහතර මදි බව ය. එහෙම කියන අයට පැය හතලිස් අටක් දුන්නේ වුව වැඩක් නැත. අප හැමට ස්වභාව ධර්මය ලබා දී තිබෙන්නේ එකම පැය ගණනක් […] ...

ඕනෑ ම ආයතනයක් තුළ නීති රීති තිබේ. ඒ යම් චාරයක්, පිළිවෙලක්, ඇති කිරීමට ය. කළ යුතු දේ, නොකළ යුතු දේ, දැනුම් දීමට ය. ඇතැම් ආයතන තුළ නීති රීති කප්පරක් තිබෙන අතර ඒවා නිසා සිදු ව ඇත්තේ වැඩක් කළ නොහැකි වීම ය. ඒවා විසින් සිදු කර ඇත්තේ මිනිසුන්ගේ දෑත් බැඳ තැබීම ය. පයේ විලංගු ලෑම ය. ඒ, නිදහස […] ...