මී මැස්සන් වෙනුවෙන් දිනයක් වෙන් කර තිබෙන බව ඔබ දන්නවාද? මැයි 20 වැනි දින ලෝක මී මැසි දිනය ලෙස නම් කර තිබේ. පුංචි වුණත්, මී මැස්සා ලොවට කොතරම් වැදගත් වටිනා සතකුදැයි ඒත්තු ගැන්වීමේ අරමුණින්ය. ලෝකයේ සපුෂ්ප ශාඛ විශේෂ වලින් 90% ක් පරාගනය සිදුවීමට උදවු වන්නේ මී මැස්සාය. ලෝකයේ ජෛව විවිධත්වය රඳා පවතින්නේ මී මැස්සාගේ මෙම කාර්ය මතය. සෙසු කෘමීන්, පක්ෂීන් ...

චීනය පිට කරන හරිතාගාර වායු ප්‍රමාණය (කාබන් විමෝචනය) ලෝකයේ සියලුම සංවර්ධිත රටවල් ඒකාබද්ධව පිට කරන හරිතාගාර වායු ප්‍රමාණයට වඩා වැඩි යැයි නවතම වාර්තාවකින් අනාවරණය වී ඇත. රෝඩියම් කණ්ඩායම සිදු කරන ලද පර්යේෂණයකට අනුව ලෝකය පිට කරන ලද හරිතාගාර වායු ප්‍රමාණයෙන් සියයට 27ක් නිකුත් කර ඇත්තේ චීනය යි. රෝඩියම් පර්යේෂණ ආයතනයට අනුව ඇමෙරිකාව පිට කර ඇති හරිතාගාර වායු ප්‍රමාණය සියයට 11 ...

එක්සත්ව එක්සිත්ව පරදමු!

මුහුදු වෙරළ තීරයට බලපෑම් එල්ල වන්නේ උදම් රළවලින් පමණක් නොවෙයි. සාගරයේ ඈත උපදින මහා රළ, පෙරැළි පෙරැළි වෙරළ දෙසට ඇදී එන්නේ, බිහිසුණු මෙන්ම ප්‍රචණ්ඩ ස්වරූපයකිනි. වෙරළට ඔබ්බෙන් නොගැඹුරු කැලඹෙද්දී, මුහුදු රළ අඩි ගණනාවක් ඉහළට නැගෙයි. මෙවැනි උස රළ සැමවිටම රළ පදින්නන්ගේ අවදානයට ලක් වෙයි. අති දැවැන්ත මෙන්ම බිහිසුණු මුහුදු රළ දකින්න ලැබෙන්නේ, යුරෝපයට අයත් පෘතුගාලයේ නසරේ වෙරළ තීරයට ඔබ්බෙනි. දිනපතා, ...

සොබාදහමේ සුන්දරත්වය ලොවට කියා දෙමින්, සොබාදහම රැක ගැනීමට වෙහෙසන ස්වභාවවේදියෙකු මෙන්ම රූපවාහිනී වැඩසටහන් ඉදිරිපත්කරන්නකු සහ නිවේදකයකු ද වන ශ්‍රීමත් ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ අද (8) 95 වැනි උපන් දිනය සමරයි. ඩේවිඩ් ඇටන්බරෝ බ්‍රිතාන්‍ය වැසියන්ගේ ජාතික සම්පතක් යැයි කීවොත් එය නිවැරදිය. දෙවැනි එලිසබත් මහ රැජින ඔහුට නයිට් පදවියක් ද පුදමින්, සොබා දහම වෙනුවෙන් ඉටු කළ සහ ඉටු කරමින් සිටින මෙහෙවර ඇගැයීමට ලක් කර ...

...ගෙන එන්නට හදන ඊනියා ථේරවාද ත්‍රිපිටක සංරක්ෂණ පනත් කෙටුම්පත වහා හකුලා ගනිව්!

සාගරය සහ ගොඩබිම අතර මායිම වෙරළය. මුහුදු වෙරළ වැලිවලින් පමණක් නොව, ඇතැම් තැන්වල ගල් ගොඩැලිවලින් ද සමන්විතය. මෙම මායිමේ ජීවත්වන සාගරය හා බැඳුණු ජීවීන්ගේ වික්‍රම සැබැවින්ම අපූරුය. උදම් රළ නැගෙයි වැලිවලින් පිරුණු වෙරළ තීරයන්ගේ දකින්න නොලැබුණත්, ගල් ගොඩැලිවලින් පිරුණු මුහුදු වෙරළක සිදුවන වෙනස්කම් අපූරුය. පෙරැළිකාර වෙනස්කම් සිදුවන්නේ, උදම් රළ එසේත් නැතිනම් වඩදියබාදිය මුල්කොට ගනිමිනි. උදම් රළ නිර්මාණය වන්නේ, සඳුගේ ගුරුත්වාකර්ෂණයේ ...

පෙලිකන්ගේ හොට - රාජාලියාගේ ඇස් කොකෙකුගේ කකුල් - මොකාද මේ අමුතු කුරුල්ලා? මේ අමුතු කුරුල්ලාගේ හොට, පැස්තුඩුවකුගේ එසේත් නැතිනම් පෙලිකන් කුරුල්ලකුගේ පැසක් (මල්ලක්) වැනි හොටට සමානය. මේ අමුතු කුරුල්ලාට ඇත්තේ රාජාලියකුගේ ඇස් දෙකකි. මේ කුරුල්ලාගේ පාද දිගය. තද දම් මිශ්‍ර රා්ස පැහැතිය.ඒවා සමාන සියක්කාරයකුගේ එසේත් නැතිනම් ෆ්ලැමිංගෝවකුගේ පාදවලටය. ඉවසිලිවන්තයා මීටරයකට වඩා උස මේ දැවැන්තයාගේ ප්‍රියතම ආහාරය ක්ලෝම හෙවත් පෙනහළු මසුන්ය. ...

අද (22) ලෝක මිහිකත දිනය යි. ‍‍ලොව පුරා පාරිසරික ආරක්ෂාව සඳහා සහාය ගොඩනැගීම සඳහා වර්ෂ 1970 දී සැමරීමට පටන් ගත් ලෝක මිහිතල දිනය, සෑම වසරකම අපේ‍්‍රල් මස 22 වන දින සමරනු ලැබේ. මෙවර මිහිතල දිනයේ තේමාව ‘මිහිකත සුරැකිම සඳහා පෙරට යමු' ය. පරිසරය හා සොබා සෞන්දර්ය, අසිරිමත් භාවය මිහිකත ජීවයේ අවශ්‍යතාවය පෙන්වා දීමට මිහිකත දිනය ආරම්භ වූ අතරම අද ඒ ...

දකුණු පළාතේ ගාල්ල දිස්ත්‍රික්කයේ හිනිදුම ප්‍රදේශයෙන් පමණක් මෙතෙක් වාර්තා වී තිබූ දුර්ලභ පැළෑටි විශේෂයක්‌ බස්නාහිර පළාතේ කළුතර දිස්ත්‍රිත්කයයෙහි වලල්ලාවිට ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාස සීමාවේ මීගහතැන්න, නාවලකන්ද වනාන්තර පද්ධතියෙන් ද සොයා ගැනීමට හැකිවුණු බව පර්යේෂකයෝ කියති. Henckelia Wijesundarae යන විද්‍යාත්මක නාමයෙන් හඳුන්වන මෙම පෑලෑටි විශේෂය පේරාදෙණිය උද්භිද උද්‍යාන ජාතික ශාකාගාරයේ වත්මන් නියෝජ්‍ය අධ්‍යක්ෂ ආචාර්‍ය සුභානි රණසිංහ මහත්මිය විසින් 2016 වර්ෂයේදී ගාල්ල හිනිඳුම ...

උදම් රළ හේතුවෙන් සෑම දිනකට දෙවරක්, මුහුද ගොඩබිමත් ගොඩබිම මුහුදත් බවට පරිවර්තනය වෙයි. හිරු උදාවත් සමඟ, මුහුදු රළ, ගල් පර වෙරළින් සෙමින් බැස යද්දී, සාගරය කේන්ද්‍රකොට ගනිමින් ජීවත් වන බොහෝ ජීවීන්ට අලුත් දවසක් උදා වෙයි. අභියෝග රැසකට මුහුණ දීමට ද සිදුවෙයි. කෙසේ නමුත් කුස පුරවා ගන්න වෙර දරන බ්‍රසීලයේ ‘සැලී ලයිට්ෆුට් කකුළුවන්’ මුහුණ දෙන්නේ එසේ මෙසේ අභියෝගයකට නොවෙයි. කකුළුවෝබ්‍රසීලයේ නිවර්තන ...

ඇතැම් දූපත් ජීවත් වෙන්න කියාපු තැනකි. එසේ වුවත්, එවැනි දූපත්වල ජීවත්වන ජීවීන්ට පවා දිවි රැක ගැනීමේ අභියෝගවලට සහ තර්ජනවලට මුහුණ දීමට සිදුවෙයි. ඒ අතරින් ලොකුම තර්ජනය නම්, සිදුවන වෙනස්වීම්ය. ඉන්දීය සාගරයේ පිහිටි ‘ක්‍රිස්මස් දූපත’ ඊට හොඳම උදාහරණයයි. වසර මිලියන ගණනක් පුරාවට, හුදෙකලා වුණු මේ පුංචි දූපත කකුළුවන්ගේ රජදහනකි. විවිධාකාරයේ කකුළු විශේෂ රැසක් ක්‍රිස්මස් දූපත තම නිවහන කරගෙන ජීවත් වෙයි. මොවුන්ගේ ...

නිවර්තන කලාපයේ විසිරී පැතිරී ඇති කඩොලාන වනාන්තර, සාගරයත් ගොඩබිමත් අතර පිහිටි ස්වභාවික බාධක පවුරකි. කඩොලාන මුල් ජලයට යටින් පැතිර පවතින්නේ මසුන් බොහොමයකට ආරක්ෂිත නිවහනක් බවට පත් වෙමිනි. ‘මාළු බබාලාට’ මෙවැනි කඩොලාන වනාන්තරවල කන්න දේ බොහොමය. ලොකු විලෝපිකයන්ගෙන් ආරක්ෂා වීමට කඩොලාන මුල් උපකාරී වෙයි. කරදිය මුසු මෙම කඩොලාන වනාන්තරවල මෝරුන් පමණක් නොව, කරදිය කිඹුලන් පවා බහුලව දැකිය හැකිය. කඩොලාන වනාන්තර පිරි ...

සාගරය සහ ගොඩබිම අතර මායිම වෙරළය. මුහුදු වෙරළ වැලිවලින් පමණක් නොව, ඇතැම් තැන්වල ගල් ගොඩැලිවලින් ද සමන්විතය. මෙම මායිමේ ජීවත්වන සාගරය හා බැඳුණු ජීවීන්ගේ වික්‍රම සැබැවින්ම අපූරුය. සාගර ජීවිතය අතහැර සෙමින් සෙමින් ගොඩබිමට පිහිනා ආ සාගර ජීවීහු වසර ගණනාවක පරිණාමයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, ගොඩබිම ජීවිතයට කෙමෙන් කෙමෙන් හැඩ ගැසෙන්න වූහ. සාගරය ජීවීන් පරිණාමය වී, පෘථිවියේ ජීවය පහළ වූ අයුරු මෙසේ යැයි ...

සාගරයේ ජීවිතය මුළුමනින්ම බැහැරකොට, ගොඩබිමට පැමිණි ජීවින් සිටිනවා සේම, ගොඩබිම සිට සාරයට ගොස්, සාගරය තම නිවහන කරගත් අහස අහිමි කුරුල්ලෙක් සිටී. පියඹා යෑමට නොහැකි නිසාම, එය අඩුපාඩුවක් කර නොගෙන සාගරය නිවහන කරගත් මේ කුරුල්ලා, සාගරය පමණක් නොව ගොඩබිම ද ජයගත් විස්මිත සත්වයෙකි. පියඹා යෑමට නොහැකි වුණත් පිහිනීමට අති දක්ෂයකු වන මේ කුරුල්ලා පෙන්ගුවීන්ය. පෙන්ගුවින් ‘අවල් කුරුල්ලා’ යනුවෙන් සිංහල බසින් හැඳින්වෙයි. ...

විද්‍යාඥයන්ට අබිරහසක් වුණු කුඩා අතු ගංගාවක් ඇමසන් වනාන්තරය මධ්‍යයේ පිහිටා ඇත. මෙම ගංගාව අතීත පුරාවෘත්තයකි. ගඟට පය තැබුවොත් පිළිස්සී යයි. ගඟට වැටුණොත් පණ පිටින් ගොඩට ඒමට හැකිවන්නේ නැත. නටන ජලයෙන් පිරුණු මෙය මරණයේ ගංගාවයි. සැතපුම් සැතපුම් 4 ක් දිග මෙම ගංගාව හැඳින්වෙන්නේ ‘මායන්ටුයකා’ යන නමිනි. මේ ගංගාවේ වතුර නටන තරමට රත් වෙයි. සෑම විටම බුබුළු දමයි, ජල වාෂ්ප දසත විහිදී ...

කිලෝ මීටර් 400 ක් පමණ ඉහළින් පෘථිවි කක්ෂයේ රඳවා ඇති අභ්‍යවකාශ නැවැතුම්පොළ පහළ ඇති දේ ඡායාරූපයට නගයි. පෘථිවියේ පහළ සිදුවන භූමියේ වෙනස් වීම්, කාලගුණ පෙරැළි ආදී සියල්ල ඉහළ සිට නෙත් හෙළන අභ්‍යවකාශ නැවැතුම්පොළට දකින්න ලැබේ. 2012 වසරේ, අභ්‍යවකාශ නැවැතුම්පොළ ලතින් ඇමෙරිකාව ඉහළින් ගමන් කරමින් තිබුණි. ලතින් ඇමෙරිකාව හෙවත් දකුණු ඇමෙරිකාවේ ආජන්ටිනාවේ, ජනගහනයෙන් වැඩිම නගරය ලෙස සැලකෙන, බුවනෝස් අයර්ස් නගරයේ සිට ...

2015 මහින්ද රාජපක්ෂගේ ආන්ඩුවට කෙල වූයේ විපක්ෂය විසින් ඇද ඇරිය පට්ට කෙප්ප නිසාය. ඔවුන්ට එල්ල කළ කිසිඳු චෝදනාවක් ඔප්පු කිරීමට කාළ කන්නි යහපාලන නඩයට හැකිවූයේ නැතිය. රනිල්ගේ ඉනර් සර්කල් එකේ උන් දිල්රුක්ෂි ඩයස් වික්‍රමසිංහ හරහා රාජපක්ෂලාට කෙලින්න ගිය කෙලි අවසානයේ කෙලවර වූයේ ඇවන්ගාඩ් සේනාධිති ඉදිරියේ පාපෝච්චාරණය කිරීමෙනි.සුපිරි පිටපත් රචකයකු වූ ශානී අබේසේකරගේ පිටපත් අනුව රන්ජන් රාමණායක හරහා නඩු තීන්දු දෙන්න ...

ඉන්දුනීසියාවේ වියැළී ගිය කඳු මුදුන් සහිත පුළුල්ව පැතිරුණු මුඩුබිමක් හරිත කලාපයක් බවට පෙරැළීමට "සදිමාන්" ගත් උත්සාහය මුල් අවස්ථාවේ පටන් ගම්වැසියන්ගේ හාස්‍යයට ලක් විය. ගත වූ කාලය අවුරුදු 24කි. තනි මිනිසකුගේ නො පසුබස්නා වීර්යයෙහි ප්‍රතිඵල දළුලමින් ඉන්දුනීසියාවේ පිහිටි එම මුඩුබිම් සහිත කඳු මුදුන් හරිත පැහැ⁣යෙන් බබළන්නට විය. ගම්වැසියන් " ම්බා '' යන ඉන්දුනීසියානු ලෙංගතු ⁣වදනින් 69 හැවිරිදි සදිමාන් ඇමතූහ. මධ්‍යම ජාවාහි ...

උණුසුම් නිවර්තන කලාපීය සාගරයේ පිහිටි පුංචි පුංචි දූපත්වලට සෘතු භේද නැත. මෙවැනි දූපත් දැඩි සීත කාලගුණයෙන් බැට කන්නේ ද නැත. ඉන්දීය සාගරයේ පිහිටි කුඩා දූපත් සමුහයකින් සැදුණු ‘සේෂෙල්ස්’ රාජ්‍යය ද එසේමය. (සේෂෙල්ස් යන නම ‘සීෂෙල්ස්’ ලෙස වැරදි ආකාරයට භාවිත කෙරෙන අවස්ථා ද ඇත. සීෂෙල්ස් යනුවෙන් දූපතක් හෝ රටක් ලෝක සිතියමේ නැත. නිවැරදි වදන සීෂෙල්ස් නොව සේෂෙල්ස්ය.) සේෂෙල්ස් පිහිටා ඇත්තේ නැගෙනහිර ...