October 16, 2023

ජේම්ස් වෙබ් අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂය - (James Webb Space Telescope)

 නිරීක්ෂණය කළ නොහැක. එහෙත් එයින් පසු විශ්වයේ පරිණාමය විශ්වය පුරාම ඇත. ඒ්වා ග්‍රහණය කර ගැනීමට මිනිසා සමත්වේද?: මහා පිපිරුමෙන් පසු පළමු දීප්තිමත් දිදුලන අවධියේ සිට මන්දාකිණි, තරු සහ ග්‍රහලෝක සෑදීම දක්වා අපගේම සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ පරිණාමය සම්බන්ධවත් පෘථිවිය වැනි ග්‍රහලෝකවල ජීවයට සහාය වීමේ හැකියාව දක්වාත් අපට සොයා ගත හැකිවේද? Webb කොස්මික් ඉතිහාසයේ සෑම අදියරක්ම පරීක්ෂා කරයි.

ජේම්ස් වෙබ් අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂය (JWST) යනු විශ්වය සහ අපගේ මූලාරම්භය අවබෝධ කර ගැනීමේ අපගේ ගවේෂණයේ යෝධ පිම්මකි. ලොව පුරා තාරකා විද්‍යාඥයින් දහස් ගණනකට සේවය කරන ඉදිරි දශකයේ ප්‍රමුඛතම නිරීක්ෂණාගාරය Webb වේ. Webb
2021 දෙසැම්බර් 25 දින දියත් කරන ලදී. එය හබල් අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂය මෙන් පෘථිවිය වටා කක්ෂගත නොවේ - එය පෘථිවියේ සිට කිලෝමීටර මිලියන 1.5 ක් (සැතපුම් මිලියනයක්) දුරින් දෙවන ලග්‍රෙන්ජ් ලක්ෂ්‍යය හෝ L2 ලෙස හඳුන්වන ස්ථානයේ දී සූර්යයා වටා පරිභ්‍රමණය වේ. අධෝරක්ත තාරකා විද්‍යාව මෙහෙයවීම සඳහා නිර්මාණය කර ඇති අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂයකි. එහි අධි-විභේදන සහ අධි-සංවේදී උපකරණ හබල් අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂය කළ නිරීක්ෂණයන්ට වඩා පැරණි, දුරස්ථ හෝ ක්ලාන්ත වස්තූන් බැලීමට ඉඩ සලසයි.

ඉංජිනේරුවන් සහ තාරකා විද්‍යාඥයින් වෙබ් දුරේක්ෂයේ විද්‍යාත්මක ඉල්ලීම් සපුරාලීමට නව ක්‍රම මෙන්ම පෘථිවියේ සිට සේවය කළ නොහැකි දුරින් මෙහෙයුමක් නවීකරණය කළහ. හබල් මෙන් නොව ගගනගාමීන්ට දුරේක්ෂය අලුත්වැඩියා කිරීමට සහ වැඩිදියුණු කිරීමට නොහැකි වනු ඇත. Webb හි ඉදිකිරීම් 2004 දී ආරම්භ විය. ජේම්ස් වෙබ් අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂය ගොඩනැගීමට වසර 30 ක් සහ ඩොලර් බිලියන 10 ක් ගත වූ අතර, දැන්, අපට අවසානයේ එහි බලයේ පළමු දර්ශන රූප එකතුවක් සමඟින් දැකගත හැකිය.

2002 දී, ව්‍යාපෘතිය ජේම්ස් ඊ.වෙබ් (1906-1992) නමින් නම් කරන ලදී. James E.Webb ඇපලෝ වැඩසටහන තුළ නියෝජිතායතනයට නායකත්වය දුන් අතර මූලික නාසා ක්‍රියාකාරකමක් ලෙස මෙම විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ ස්ථාපිත කළේය. NASA විසින් Webb සඳහා US$ මිලියන 824.8 ප්‍රමුඛ කොන්ත්‍රාත්තුවක් මුල්වරට TRW වෙත ප්‍රදානය කරන ලදී. Northrop Grumman Corporation සහ Ball Aerospace & Technologies ආයතන ඉදිකළ මෙම දුරේක්ෂයට, එය පිහිටුවාලු ස්ථානය අවට හිරු සඳු ඇතුඵ විශ්වයේ සියලු දේවල් සිදුකෙරෙන දැඩි උෂ්ණත්ව, පීඩන, ආකර්ෂණ යනාදි ආපදා වලින් ආරක්ෂා විමේ හැකියාව ලබා දී ඇත. එවැනි දුරේක්ෂයක් නිපදවා, හකුඵවා පෘථිවියෙන් සැතපුම් මිලියනයක දුරට ප්‍රවාහනය කර නැවත දිගහැර ගැටඵවකින් තොරව ස්ථාන ගත කිරීමම අතිශය විෂ්මයජනකය (documentary බලන්න) මෙන්ම නැවත සිදුකිරීමද ඉතා අපහසු වු මිහිතලයේ පළමු වරට සිදු කළ කාර්යයකි. ඒ් හා සම්බන්ධ වු මිනිසුන් ගැන අප කුමක් කිව යුතුද?   

2022 වසරේ විශිෂ්ටතම විද්‍යා සැකසුම ලෙස පැසසුමට ලක් වු දැනට මීන රාශියේ පවතීන JWST හට ආලෝක වර්ෂ බිලියන 13.6  ( සැතපුම් 79,828,100,000,000,000,000,000) ක් දුර බැලීමට හැකියාව ඇත.  එය අප මෙතෙක් අභ්‍යවකාශයේ දැක ඇති උපරිම දුරම වේ. එහි නිරීක්ෂණ අතර SMACS 0723 මන්දාකිණි පොකුර. මෙම පොකුරෙහි මන්දාකිණි දහස් ගණනක් අඩංගු වන අතර ඒවායින් සමහරක් ආලෝක වර්ෂ බිලියන 13.1 ක් තරම් ඈතින් වේ. තවද වඩාත්ම දුරස්ථ ක්‍රියාකාරී සුපිරි කළු කුහරය හඳුනාගෙන ඇත. එම පැරණි කළු කුහරයට සත්කාරකත්වය සපයන මන්දාකිණිය, CEERS 1019, මහා පිපිරුමෙන් වසර මිලියන 570 කට පසුව, විශ්වයේ ඉතිහාසයේ තරමක් මුල් අවධියේදී නිර්මාණය වුවකි.

 .  

ජේම්ස් වෙබ් අභ්‍යවකාශ දුරේක්ෂ විශ්වය පුරා කළ විස්මිත සොයාගැනීම් 11ක්

1.මැවීමේ කණුවල උපන් තරු - STARS BORN IN THE PILLARS OF CREATION

2. සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයට පිටතින් පිහිටි ග්‍රහලෝකයක (exoplanet) පළමු සෘජු රූපය - WEBB'S FIRST DIRECT IMAGE OF AN EXOPLANET

3.PHANTOM GALAXY  (ආලෝක වර්ෂ මිලියන 32ක් දුරින් පිහිටි ගැලැක්සිය) නැවත ප්‍රතිරූපණය කිරීම - RE-IMAGING THE PHANTOM GALAXY

4.අද්භූත, බොක්සි රැලි වටේ වුල්ෆ්-රේට් තරුව-MYSTERIOUS, BOXY RIPPLES SURROUND WOLF-RAYETTAR

5.මෙතෙක් පැවති වඩාත්ම දුරස්ථ මන්දාකිණි සොයා ගැනීම - FINDING THE MOST DISTANT GALAXIES EVER

6. exoplanet වායුගෝලයක් දෙස විස්තරාත්මකව බැලීම - LOOKING AT AN EXOPLANET’S ATMOSPHERE IN DETAIL

7.ටයිටන් වලාකුළු දිලිසීම - GLIMPSING TITAN’S CLOUDS

8.දකුණු වළල්ලේ නිහාරිකාවේ රහස් - THE SECRETS OF THE SOUTHERN RING NEBULA

9.වැලි වලාකුළු සහිත දුඹුරු වාමනයා සොයා ගනී - WEBB DISCOVERS BROWN DWARF WITH SAND CLOUDS

10.මන්දාකිණි ගැටීමෙන් සැඟවුණු තරු සෑදීම - HIDDEN STAR FORMATION AS GALAXIES COLLIDE

 වෙබ් පිටුව ඇසුරෙන් හර් ෂ

0 comments:

Post a Comment