ජාතික ජන බලවේගය සිතන විදිහට ඔවුන් ඊළඟ මැතිවරණයේ දී ජය ගැනීම කිසිවකුට වැළැක්විය නොහැකි ය. එහි ඉන්නා ඇතැමුන්ගේ අදහස් වලට අනුව සියයට අසූවක ජන බලයක් ඔවුන් ලබා ගනු ඇත්තේ ය. ඒ ගැන පේන කියන්නට අපට නම් බැරි ය. එයට හේතුව ජනතාව ඔය කියන තරම් බුද්ධිමත් නැති අතර ජාජබ සිතන තරම් අන්ධ ද නැති නිසා ය. බුද්ධිය කෙසේ වෙතත් ඔවුන්ට බොහෝ බුද්ධිමතුන් නොදන්නා (ඔවුන්ට මග හැරෙන) කෙටි කාලීනව ප්‍රයෝජනවත්  ඉවක් තිබෙන නිසා ය.

එහෙත් ජාතික ජන බලවේගයට වෙනදා නොදුන් අවධානයක් දෙන්නට යමක් කමක් සිතන්නට හැකි ජනතාවගෙන් සැලකිය යුතු පිරිසක් කටයුතු කරමින් සිටින බව නම් පෙනෙන්නේ ය. ඒ රට වැටී ඇති තත්වය හේතුවෙන් ඇතිවුනු කම්පනයේ බලපෑම නිසා ය. ජාජබ ය විස්තීර්ණ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශයක් නිකුත් කර තිබේ. එහි ඇත්තේ ඇති කරන්නට හදන ප්‍රතිඵලයන් ගැන විස්තරයකි.

ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශය අතිශය ආකර්ෂණීය ය. එහෙත් එහි සඳහන් ප්‍රතිඵල සාර්ථක කර ගැනීම සඳහා ඔවුන් ගන්නා ක්‍රියාමාර්ගයන් සම්බන්ධයෙන් නම් ප්‍රමාණවත් පැහැදිලි කිරීමක් එහි නැත. හාල් ලැබෙන්නේ නම් එය ගෙනත් දෙන්නේ හඳෙන් දැයි ඉස්සර නම් ඇසුවේ නැත. දැනුත් එහෙම නම් ප්‍රශ්නයක් නැත. බැට කා සිටින නිසා ඇතැම් විට එය ප්‍රශ්නයක් වන්නට ඉඩ තිබෙන්නේ ය. මේ සටහන ජාජබය විසින් ඇති කරන්නට හදන, ලේඛකයා වැඩිපුර සංවේදී, ප්‍රතිඵලයන් කීපයක් ගැන ය. ඒවායේ ශක්‍යතාව (feasibility) ගැන ය.

ලංකාවේ දළ දේශීය නිෂ්පාදනය ආසන්න වශයෙන් ඩොලර් බිලියන 81 ක් පමණ ය. ධීවර පශු සම්පත් ද ඇතුළත්ව සමස්ත කෘෂිකර්මය ඊට දායක වන්නේ 7.2% කි. ඒ අනුව අප මෑත කාලයේ කෘෂිකර්මයෙන් නිපදවූ ආදායම සමස්ත ආදායම ඩොලර් බිලියන 5.83 ක් පමණ වේ යැයි ගණන් හැදිය හැකි ය. ලංකාව ආහාර ආනයනය වෙනුවෙන් වැය කරන මුදල ඩොලර් බිලියන 1.6 කි. ඒ අනුව ආහාර සඳහා වියදම් කරන මුළු මුදල දළ වශයෙන් ඩොලර් බිලියන 7.43 ක් සේ ගත හැකි ය. ඒ වියදමෙන් ආහාර ආනයනය සඳහා වැය කරන ප්‍රමාණය ප්‍රතිශතයක් හැටියට ගතහොත් සියයට 20 ක් නැත්නම් පහෙන් එකක් පමණ වේ. එයින් පෙන්නුම් කරන්නේ රටේ ආහාර අවශ්‍යතාවයන්ගෙන් 80% කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් අප නිපදවා ගන්නා බව ය. එය සෑහීමකට පත් විය නොහැකි අගයක් ද?

ප්‍රශ්නය ඇත්තේ ඒ ප්‍රමාණය නිපදවීමට අප රටේ වැඩ කරන ජනතාවගෙන් 30% ක් ම කටයුතු කිරීම තුළ ය.  ජාතික ධනයෙන් 7.2% ක් නිපදවීමට 30% ක් කටයුතු කිරීම තුළ ය. ඒ බව ජාජබ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනය ද පිළිගනියි. ඵලදායීතාවය වැඩි කර ගත යුතු බව ද පිළිගනියි. එහෙත් ඒ සඳහා කළ යුත්තේ කෘෂිකර්මය තුළ තවදුරටත් ඵලදායී ක්‍රියාමාර්ගයන් අනුගමනය කරමින් ඒ පිරිස වෙනත් කටයුතු සඳහා මුදා හැරීම බව ඔවුන්ගේ ප්‍රතිපත්ති තුළ අන්තර් ගත නොවේ.

ඉතිරි 20% ක් වූ ආහාර අවශ්‍යතාව ද ලංකාව තුළ ම නිෂ්පාදනය කරන්නට අප කටයුතු කරනවා නම් කටයුතු කළ යුත්තේ තවත් පිරිසක් ඒ තුළට ගොනු කිරීමෙන් නම් නොවේ. (එසේ 100%ක ඉලක්කයක් හඹා යා යුතු ද යන්න වෙනම ප්‍රශ්නයකි. ඒ ඇතැම් ඒවා අප රටේ වවනවාට වඩා පිටින් ගෙන්වීම අතිශයින් ලාභදායක විය හැකි නිසා ය). ආහාර නිශ්පාදනනය සියයට විස්සකින් වැඩි කළ ද ජාතික ආර්ථිකයට ඇති දායකත්වය ඉහළ යනු ඇත්තේ සියයට 1.4 කිනි. ඒ නිසා මිනිසුන් කෘෂි ක්ෂේත්‍රයෙන් ඉවත් කිරීම කුමන තත්වයක් යටතේ වුව ද අනිවාර්ය වන්නේ ය.

ජාතික ජන බලවේගයේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනය තුළ. “දේශීය හා විදේශීය ගොවි වෙළඳ පොල ඉලක්ක කර ගනිමින් කෘෂි වෘත්තිකයින් 100000 ක් පුහුණු කිරීම සඳහා සිව් අවුරුදු සැලැස්මක්” යනුවෙන් ප්‍රකාශයක් සඳහන් ව ඇත. ඒ කියන්නේ රට රැකියා වලට යැවිය හැකි සේ ඔවුන් පුහුණු කිරීම නම් එහි කිසියම් අර්ථයක් ඇත. එහෙත් ප්‍රශ්නය ඇත්තේ දේශීය කතාවක් ද කියවෙන නිසා ය. කෘෂිකර්මයෙන් මිනිසුන් ඉවත් කළ යුතු ව තිබෙන තැනක තවත් ඊට එක් කිරීමේ තේරුමක් නැති නිසා ය. ඊට අමතරව කෘෂිකර්මයේ දැනට කෘෂිකර්මයේ නියැලෙන පිරිස ඊට වඩා ඵලදායී ක්ෂේත්‍ර වලට යොමු කරන්නට ද වැඩ පිළිවෙළක් ඒ තුළ නැති නිසා ඒ කතාව අනතුරක සේයාවක් මතු කරන නිසා ය.

වෘත්තිකයන් ලක්ෂයක් පුහුණු කිරීම සුළුපටු කාරණයක් නොවේ. එහෙම එකක් ලියන්නට කලින් එහි දිග පළල කල්පනා කළා දැයි මම නොදනිමි. මට මේ ප්‍රකාශය ගැන පමණක් ඇති ප්‍රශ්න මෙසේ ගොනු කරමි.

• මේ අයට දෙන පුහුණුවේ ඉලක්කය නැතිනම් අරමුණ කුමක් ද?
• පුහුණුව දෙන්නේ කෙතරම් කාලයකට ද?
• මේ ලක්ෂයක පිරිස තෝරාගන්නේ කවුරු අතරින් ද?
• පුහුණුව දෙන්නේ කවුරුන් විසින් ද?
• ඒ නිසා රටට අත්විය හැකි යැයි අපේක්ෂා කරන ප්‍රතිලාභ මොනවාද?
• ඒ සඳහා යන වියදම කවරේ ද?
• ඒ වියදම සඳහා යන අරමුදල් සම්පාදනය කරන්නේ කෙසේ ද?
• එවන් පුහුණුවක් වෙනුවට වෙනත් සාඵල්‍ය පුහුණු කිරීම් තිබේ දැයි පරීක්ෂා කර බලා තිබේ ද?
• කෘෂිකර්මය ආර්ථිකයේ දැනට දරන දායකත්වය 4-7% අතර ප්‍රමාණයක ද ඒ සඳහා යොදවා ඇති මිනිස් ශ්‍රම දායකත්වය 30% ඉක්මවන තත්වයක ද තිබිය දී තවදුරටත් මේ ක්ෂේත්‍රයේ පුහුණු කිරීම පිළිබඳ මෙවැනි බරක් තබන්නේ කුමන හේතූන් මත ද?

ඊළග ප්‍රශ්නය ඇත්තේ කෘෂිකර්මයේ ප්‍රතිපත්ති පරිසරයට බලපෑම් කිරීම ය. පරිසර ප්‍රතිපත්ති ඒ ඉදිරියේ අකුලා ගැනීමට සිදු වීම ය. කාබනික ගොවිතැන ප්‍රවර්ධනය උදාහරණයක් හැටියට ගෙන බලමු. කොම්පෝස්ට් පොහොර හදන්නට නම් ගිනිසීරියා වැනි කොළ සහිත ශාක වැවිය යුතු ය. කාබනික ගොවිතැන ලංකාව පුරා ප්‍රචලිත කිරීමට කොතරම් ගිනිසීරියා වැනි පත්‍ර සහිත වගාව කුමන ප්‍රමාණයකින් අවශ්‍ය වේ දැයි අපේ විද්වතුන් ගණන් බලා තිබේ ද? ඒ සඳහා කැලෑ කොපමණ ප්‍රමාණයක් කැපිය යුතු ව තිබේ ද?

මේ කරුණු සලකා බලන විට පෙනී යන්නේ ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයන් ද ඒ ප්‍රතිපත්ති විවරණය කරන්නන් ද කෘෂිකර්ම ප්‍රතිපත්තිය හා පරිසරය ප්‍රතිපත්තිය වෙන වෙනම නොව එකට ගෙන සලකා බැලිය යුතු බව ය. මේ ප්‍රතිපත්ති සංශෝධනය විය යුතු බව ය. ඒ කැලෑ ප්‍රමාණය වැඩි කිරීමත් ගොවි බිම් වැඩි කිරීමත් එකට කළ නොහැකි නිසා ය.

මේ කුඩා සටහන මේ ප්‍රතිපත්ති දෙකෙන් එකක් වත් අරබයා කරන පූර්ණ විශ්ලේෂණයක් නොවේ. එසේ කිරීම කෘෂිකර්මය ගැන හා පරිසරය පිළිබඳ මනා දැනුමක් ඇති අය විසින් කළ යුතු ය. අපට කළ හැක්කේ සාමාන්‍ය මිනිසුන් හැටියට මේ ප්‍රතිපත්ති දෙස නැවත බලන්නට විද්වතුන් යොමු කිරීම ය. ඒ සඳහා (අන්වීක්ෂයක් වැනි) මෙවලමක් යෝජනා කිරීම ය.

ප්‍රතිඵල මේ යැයි පෙන්වීම මදි බව ද ඒ සඳහා ගන්නා ප්‍රායෝගික ක්‍රියාමාර්ග කවරේදැයි පෙන්වා දිය යුතු බව ද අමතර වශයෙන් සඳහන් කරමින් සටහන නතර කරමි. ලස්සන මැතිවරණ ප්‍රකාශ වලට හැමදාමත් රැවටී ඇති ජනතාව මෙයත් ආකර්ෂණීය එකක් ලෙස බාර ගැනීමේ ඉඩකඩ තිබේ. කොකාගේ සුද පෙනෙන්නේ ඉගිලෙන විට ය. ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයේ දිග පළල ජනතාවට පෙනෙනු ඇත්තේ ද ඇතැම් විට ක්‍රියාත්මක කිරීමේ දී ය. දේශපාලන පක්ෂපාතිත්වය පැත්තකට දමා ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනය දෙස විමසිල්ලෙන් බලා අදහස් පල කිරීම ඒ නිසා විද්වතුන්ගේ යුතුකම බව ද අවසාන වශයෙන් මතක් කරමි. එය සුරංගනා කතා කියන්නට අපේක්ෂා කරන සෙසු දේශපාලන බලවේග වලට ද පාඩමක් අභියෝගයක් වනු ඇත.