අංගුලිමාල ප්‍රශ්නය අප මුල් වරට මතු කළේ 2016 සැප්තැම්බර් මාසයේ ය. එයට හරි හමන් උත්තරයක් එවකට ලැබුනේ නැත. මේ හදිසියේ මිතුරු සාදයක දී එය නැවතත් මතුව ආයේ ය. එවර ලැබුණු උත්තරය අප කාටත් ප්‍රයෝජනවත් විය හැකි නිසා මෙසේ පළකරමු. කර්මයක මුල ඇත්තේ චේතනාවේ ය. බුදුන් දෙසුවේ චේතනාහං භික්කචෙ කම්මං වදාමි කියා ය (මහණෙනි, කර්මයට මුල චේතනාව යයි මම කියමි). අංගුලි ...

මේ කතා කරන්නේ වෛද්‍යවරයෙකුගේ හෘද සාක්ෂිය ය. අපි පළමුව ඊට සවන් දී බලමු. “අප අයත් වන්නේ උත්තරීතර වෘත්තීයකට ය. ඒ වෘත්තීය තිබෙන්නේ දුකට පත් අය සුවපත් කිරීමට ය. ඔවුනට නිවන සැලසීමට ය.  සහනයක් වීමට ය. ඒ නිසාම වෙනත් වෘත්තිකයෙකු නොකරන දිවුරුම් දීමක් අපි කරන්නෙමු. එවැනි දිවුරුම් දීමක දී අපි මෙසේ ද කියමු. රෝගියෙකුගේ සහනය උදෙසා අවශ්‍ය වන සියලු පියවර ...

දැනුම හරියට නැවුම් කිරි වගේ ය. අලුත් පිට කිරි ආහාර අතර රජෙකු මෙන් බැබළෙයි. එහෙත් ඉක්මණින් ඇඹුල් වී කල් ඉකුත්ව යයි. එවිට කටේ හරියට වත් ගන්නට බැරි තරම් අපුල ය. දේශද්‍රෝහීයෙකු රටින් පිටුවහල් කරන ඉක්මණට එය ඉවත් කර දැමිය යුතු ය. රටක් පාලනය කරන රටක් රකින රටක සියල්ලන් අභිබවා බබලමින් සිටින රජකු දේශද්‍රෝහියෙකු කරන්නේ කාලය ය. මා වැඩිමනත් කොට එසේ ...

බවුද්දයා බෞද්ධ කොඩියක් ගේ ඉදිරිපස අදින විට බෞද්ධයා තමන්ගේ ජිවිතයෙන් තම බෞද්ධකම විදහා දක්වයි. බවුද්දයා බෝ ගසට කිරි වක් කරන විට බෞද්ධයා ගස් ගල් වැඳිමෙන් වැළකෙයි. ඒ වෙනුවට ජිවිතය සකස් කර ගැනීමට දහමෙන් ලැබිය හැකි පිළිසරණ සොයයි. බවුද්දයා සිකුරු කොහේද අගහරු කොහේදැයි හොයන විට බෞද්ධයා කරුණාව පැතිරවිය යුත්තේ කාටද මෛති‍්‍රය පැතිරවිය යුත්තේ කාට දැයි සොයයි. බවුද්දයා අන්‍ය ආගමිකයින්ට විරුද්ධව පෙළපාලි ...

මාධ්‍ය සතුව ඇති වගකීම මතු කර පෙන්වන්නේ එය රටක තුන්වෙනි ආණ්ඩුව යැයි කියන කියමනෙනි. එහෙත් අපේ ආණ්ඩු මෙන්ම එය ද කරන්නේ ජනතාවට මග පෙන්වනු වෙනුවට ජනතාව පසු පස යෑම ය. ජනතාවගේ ඉතාම පසුගාමී අදහස් පසු පස යෑම ය. ඒවා පෝෂණය කිරීම ය. ඒවාට තව තවත් ආරළු බුරළු එක් කිරීම ය. ඒ හරහා රේටින් වැඩිකර ගැනීමට ය. ජනප්‍රියත්වය නැතිනම් මනාපය ...

මියන්මාරය ලංකාවේ සහෝදරයෙකු යැයි කිව හැකි ය. දෙරටේ ම ප්‍රධාන ආගම බෞද්ධාගම ය. ඒ අතරිනුත් දෙරටම අදහන්නේ හීනයාන නැතිනම් ථෙරවාද බුදු දහම ය. ප්‍රශ්නය ඇත්තේ වැඩිමලා කවුද යන්න තීරණය කිරීමේ දී ය. ඒ තරමට ඇතැම් තැනක මියන්මාරය ද ඇතැම් තැනක ශ්‍රී ලංකාව ද ආගම සම්බන්ධයෙන් ද වෙනත් බොහෝ කරුණු සම්බන්ධයෙන් වරෙක ඉදිරියෙන් ද වරෙක පිටුපසින් ද සිටින නිසා ය. ...

කොකා ගැස්සු‍‍වෙ හිතකින් ද? පුපුරුවා ගීතය හද බැඳි කවිය මුව රැඳි සිනහව සියල්ල එක පැහැර කොන්ත්‍රාත්තුව කාගෙ ද අණ දුන්නෙ කවුරුන් ද දේශ ප්‍රේමය වෙනුවෙන් ද මාතෘ භූමිය වෙනුවෙන් ද හැම මිනී මැරුමක්ම සුජාතකරණය කරන හද බඳින එඩි වඩන සටන්පාඨ වෙනුවෙන් ද කිසිදා එලි නොවන පසුබිම් කතාවක් හද මඩින වියෝවක් පහසුවෙන් අමතක කර දමන ….කථාවක් ප්‍රේමයේ කිර්තිය සදා අනුස්මරණීය! ...

ගුත්තිල ඇදුරු වෙත ආදරයෙනි ඔබතුමා මට සංගීතය ඉගැන්වූ බව ගෞරව පූර්වකව සිහිපත් කරමි. ඔබතුමාගේ පරිශ්‍රමය අපතේ නොයවා මාද හොඳින් ශිල්ප හැදෑරූ බව ඔබතුමා ද පිළිගන්නවා ඇත. ඔබ හොඳ ගුරුවරයෙකු වූ තරමට මම හොඳ ගෝලයෙකු ද වීමි. මා අසා ඇති අන්දමට ගුරුවරයෙකුට ඇති ලොකුම සතුට සිය ගෝලයා තමාට වඩා ඉහළ යෑම ය. ඒ සතුට මම ඔබට ලබා දුන්නෙමි. අවසානයේ ඔබ පැරදවිය ...

මිනිසුන් වැඩියෙන් විශ්වාස කරන්නේ විශ්වාස කරන්නට වඩාත් අමාරු දේ ය. මිනිසුන් යන්නේ ම තමනට වංචා කරන මිනිසුන් පස්සෙනි. වංචාවේ ප්‍රමාණයට සාපේක්ෂව ඔවුන් කෙරෙහි මිනිසුන්ගේ භක්තිය ද වැඩේ. හිස කොන්ද හා දණ නමන ප්‍රමාණය වැඩි වේ. මිනිසුන්ට වැඩියෙන් ම කේන්ති යන්නේ ඇත්ත ඇති සැටියෙන් කීවා ම ය. කුණුහරුප මතක් වීම පිටුපස ඇත්තේ මේ කාරණාව ය. අරක්කු වැඩියෙන් බොන්නේ පෝය දවසට ය. ...

බුදු දහම ගැන අර්ථ කථනයන් බොහෝ ය. එක් ධර්ම දේශනාවකට සවන් දුන් කෙනෙකු ඊළග ධර්ම දේශනාවට සවන් දීමේ දී අර්බුදයකට ලක් වෙන තරමට එකම සංකල්පය සම්බන්ධයෙන් දෙන අර්ථ කථනයන් වෙනස් ය. ඇතැම් තැනක ඒවා අහසට පොළොව මෙන් පරස්පර ය. මෙය බුද්ධාගම සම්බන්ධයෙන් පමණක් නොව බොහෝ ආගම් සම්බන්ධයෙන් ද සත්‍යය ය. විවිධ අර්ථදැක්වීම් අතරින් නිවැරදි දේ කුමක් දැයි තීරණය කිරීමට සමත් ...

මාතෘකාව කාන්තාව වූ විට තහනම් වචනය මත්පැන් ය. ඒ බොන්නට නොවේ. ගන්නට ය. බොන්නට හොඳ නම් ගන්නට බැරි මොකදැයි කෙනෙකුට ඇසිය හැකි ය. උත්තරය- බොන්නට නම් ගන්නට වුවමනා ය. ගන්නට බැරි විට බොන්නට බැරි ය. ප්‍රශ්න වල කෙළවරක් නැත. වෙන කෙනෙකු ගත් දෙයක් බොන්නට බැරි ද? එහෙම පුළුවන් ය. තනිවම හිතු මතේ අරගෙන බොන්නට බැරි ය. ඒ සඳහා අඩු ...

කීකරු වෙන්නේ හොඳ ළමයින් ය. අකීකරු වන්නේ නරක ළමයින් ය. හොඳ ළමුන් දියුණු වන අතර ඔවුන්ට සියල්ල ලැබේ. නරක ළමයින් පීචං වන අතර ඔවුන්ට ඉතිරි වන්නේ මහ මග නැත්නම් සිපිරි ගෙය ය. මේ අප ගෙදරදීත් පාසැලේදීත් පන්සලේදීත් අසා පළපුරුදු උවදෙස් මාලාවකි. ඉතින් අපි ගුරු දෙගුරුන්ට පමණක් නොව වැඩිහිටියන්ට ද කීකරු වෙමු. කීකරු වෙන්නට යැයි අපට කියන්නේ ඔවුන්ට ය. කීකොරු ...

දකුණේ දෙවැනි කැරැල්ල පැවති 88-89 කාලයේ මිනිසුන් කැරලි කරුවන් හැඳින් වූයේ පුංචි ආණ්ඩුව ලෙස ය. එයට හේතුවක් තිබුනේ ය. ආණ්ඩුව සතු ව තිබුනු දඩුවම් දීමේ ඒකාධිකාරය එයින් ගිලිහී තරඟ කරුවෙකු අතට පත්ව තිබීම නිසා ය. සංවිධිත ආයතන ගත තරඟකරුවෙකු අතට පත් ව තිබීම නිසා ය. සමහර පළාත්වල ආණ්ඩුවේ අධිකාරී බලය ඉක්මවා කැරලි කරුවන්නේ බලය පැතුරුණේ ය. පුංචි ආණ්ඩුව යැයි ...

ජාතිය රැක ගැනීමට මුර දේවතාවුන් හිටියේ ඉස්සර ය. දැන් ඉන්නේ මුර බල්ලන් ය. මුර බල්ලන් නිතරම ඉන්නේ ඉව කර ගෙන ය. කිසියම් ආගන්තුකයෙක්, ආගන්තුක යමක්, දැක්කේ නම් හෝ ආගන්තුක යමක් දැනේ නම් උන්ට බුරන්නට ඒ ඇති ය. මුණ සෝදන බේසමේ උන් කිඹුලන් දකින්නේ ඒ නිසා ය. කන්නට ගත් තම පිඟානට බෙදා ගත් කොත්තුවේ වඳ පෙති දකින්නේ ඒ නිසා ය. ...

බණිනවා නම් අප වඩාත් කැමති ඇමරිකාවට බටහිරට බනින්නට ය. පදිංචිය හෝ අධ්‍යාපනය සඳහා රටකට යනවා නම් අප කැමති ද ඒ රටවලින් එකකට යෑමට ය. අප වර්ණනා කරන්නට කැමති වාණිජ්‍ය ක්‍රමයන්ගෙන් දූෂණය නොවුනු පාරිශුද්ධ නිර්ව්‍යාජ ගැමි සුවඳ වහනය වන ගම ය. ඒ වුනාට ඉන්නට කැමති හැම අතින් ම දූෂණය වුනු අශෝභන නගරයේ ය. ගෙන්දගම් පොළොවේ ය. අපේ පිරිමි බලන්නට කැමති අඩුවෙන් ...

ඔබ කියනා ලෙසට ඔබ පෙනී සිටින්නේ බුදු දහමේ පැවැත්ම වෙනුවෙන් ය. සිංහලයාගේ උන්නතිය වෙනුවෙන් ය. මේ දෙක එකවිට කරන්නේ කෙසේ දැයි මට මුලින්ම එන ප්‍රශ්නය මම නොනගා නවතින්නෙමි. මට අවශ්‍ය ඔබ සමග දාර්ශනික සංවාදයකට පැටලීමට නොවේ. දාර්ශනික සංවාදයකට ඇති සංයමය ඔබ කෙරෙන් කිසිදා මම දැක නැත්තෙමි. දහමේ වෙසෙන්නා දහමෙන්ම ආරක්ෂා කරන බව කීවේ බුදුන් වහන්සේ ය. එහෙව් දහමකට බලසේනාවක ආරක්ෂාව ...

(මෙය මුල්වරට පළවූයේ 2017 මැයි මස 16 අගහරුවාදා දිනමිණ පුවත්පතේ මා ලියූ දීපන කොළමේ ය.) රාජ්‍ය සේවය වනාහි වැඩක් ඇත්තේත් නැති නැත්තේත් නැති තැනකි. එහෙමට ගෙවන්නේත් නැති නොගෙවන්නේත් නැති තැනකි. ඒ වුනාට වැඩි පඩි තනතුරු ද අත්හැර මේ අරුම පුදුම භූමියට රිංගා ගැනීමට කැමති අය බොහෝ ය. හේතු ගොඩකි. එකක් ලෙහෙසියෙන් ඉවත් කිරීමට කිසිදු ජගතෙකුට පුළුවන් නොවීම ය. දෙවැන්න ...

මහා බ්‍රිතාන්‍ය සතුව ලිඛිත ව්‍යවස්ථාවක් නැතැයි කිය වේ. ඒත් ඒ රට එතරම් අලකලංචියක් නැතිව පාලනය කෙරේ. එහෙව් කඩදාසියකට යට නොවී සිටි ඔවුන් මෙහෙන් යන විට නම් කඩදාසියක ලියා ව්‍යවස්ථාවක් අපට දී ගොස් තිබිණි. ඒ සමහර විට අපේ හැටි දන්නා නිසා විය හැකි ය. එහි සුළු ජාතිකයන් වෙනුවෙන් 29 වගන්තිය නමින් ඔවුන්ගේ අයිතීන් ආරක්ෂා කිරීමට වගන්තියක් ද ඇතුළු කිරීමට ඔවුන් ...

කලාකරුවන්ට සාහිත්‍ය විමසීමට බාධාවක් නැත. ඔවුන්ගේ විමසීමට ආගමික සාහිත්‍යය ද ඇතැම් විට හසුවේ. මේ අප දක්වන්නේ කලාකරුවෙකු විසින් කරන ලද එවැනි වෑයමකි. මේ ගී පද සෝමතිලක ජයමහ ගයන අපූරු ගීයක පදමාලාවෙනි. අසන්නට ලැබෙන්නේ ගායනය පමණක් නොව සංගීතය ද ගී පද මාලාව ද සෝමතිලක ජයමහ සූරීන්ගේ බව ය. මේ ගීතයෙන් අභියෝගයට ලක්වන්නේ බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ එන බුදුන් වහන්සේව ය. ලෙහෙසි පහසු ...

සියල්ල අත්හැර අබිනික්මන් කළ බුදුන් කැදවලා කනෙන් ඇද පහර දී බාර දුන්නා දේශයක් කිව්වාය ඊට මේ බුදුන්ගේ දේශය හිටෙව්වා හතර වටේට බුදු පිළිම වැට ඉණි වෙනුවට මායිම් ලෙසට ඉවසුවා බුදුන් මුවින් නොබැණම කාට කියන්නට හැකි අවනඩු ද මේ? කලියුගය ද කොහෙද කලින් ඇවිදින් වගෙ වැළලුවා මෙත් කරුණා සමගම මුදිතා ලෙළලුවා ෂඩ් වරුණ ධජ පතාක පෙන්නුවා ලෝකෙටම වැඩකිඩ සැගවුනා බුදුන් ඉඩදී ...