මෙම ලිපිය මාර්තු 20 වැනි දින රාවය පත්‍රයේ පල විය.
අනුරුද්ධ ප්‍රදීප් කර්ණසූරිය මහතා විසින් රාවය පත්‍රයේ පල කෙරුණු ලිපියකින් යෝජනා කරන්නේ රාජ්‍ය විද්‍යාල පද්ධතිය තවත් පුළුල් කර අමතරව බදවා ගන්නා සිසුන්ට මුදලක් ගෙවා ඉගෙන ගන්න පහසු කම් සැපයිය යුතු යන්නය. රාජ්‍ය විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතියේ ප්‍රමිතිය පිළිබඳව ඇස් පනා පිට පෙනෙන ප්‍රශ්න තිබියදී ඒ මහතා එවැන්නක් යෝජනා කිරීම ගැන මම පුදුම වෙමි. ප්‍රමිතියේ එම ප්‍රශ්න වල බැරෑරුම් තත්වය පෙන්වීම සඳහා මාඋදාහරණයක් ලෙස යොදාගන්නේ 2013 දී කර්ණසූරිය මහතාගේ පත්වීම පිළබඳව මාද්ධය තුලින්හෙළි වූ කරුණුමය.
ප්‍රවෘත්ති වාර්තා වලට අනුවකර්ණසූරියමහතාවිසින්අවුරුදු 8ක් පශ්චාත් උපාධියක්නොලබා ශ්‍රී ජයවර්ධන විශ්ව විද්‍යාලයේ දේශපාලන විද්‍යා දෙපාර්මේන්තුවේ සහකාර කථිකාචාර්යවරයකු ලෙස සේවය කර ඇත. පාසලක උසස් පෙළ උගන්වන ගුරුවරයෙකුට අනිවාර්යෙන්ම උපාධියක් තිබිය යුත් බවට රීතියක් ඇත්තේ ගුරුවරයාට තමන් ඉගැන්වීමට යන කරුනු පිළිබඳව තමාට තම ශිෂ්‍යයයන්ට වඩා දැනුමක් තිබිය යුතු නිසාය. උපාධි මට්ටමේ සිසුන්ට උගැන්වීම සඳහා උගන්වන තැනත්තෙකුට අනිවාර්යෙන් පශ්චාත් උපාධියක් තිබිය යුතුය යන නිර්ණායකය ද සැකසෙන්නේ ඒ අනුවම ය. අවුරුද ගණනක් ඉගැන්වීම තුලින් ලැබෙන පරිචය මෙයට ප්‍රමාණවත් නොවේ.උපාධි අපේක්ෂකයින්ට ඉගැන්වීම සඳහා අවම වසයෙන් අවශ්‍ය ශාස්ත්‍රපති උපාධියකින් ලබා දේ යයි අප අපේක්ෂා කරන්නේ යමෙකු “ක්ෂේත්‍රයේ දැනුම පිළිබඳ තත්කාලීන අවබොධයක් හා එම ක්ෂේත්‍රයට අදාළ ක්‍රමවේදයන් යොදා ගැනීමේහැකියාවන්“ පෙන්වයි යන තත්වයයි. අප රටේ ප්‍රධානය කෙරෙන ශාස්ත්‍රපති උපාධි වල මේ ගුණාංගය පෙන්වයිද නැද්ද යන්න ගැන විශ්වාසයක් නැතත් පිටරටක පශ්චාත් උපාධි හැදෑරීම් සඳහා අරමුදල් වල හිඟයක් නොමැති බව මම හොදකාරවම දනිමි.
පසුව මා විස්තරාත්මකව පෙන්වන අන්දමට බොහෝ කලා පීඨ වල උගැන්වීමේ බර දරන්නේ මෙවැනි පශ්චාත් උපාධියක් නැති ගුරුවරුන්ය. 2015 වසරේ විශ්වවිද්‍යාල වල කලා පීඨ මගින් අභ්‍යන්තර උපාධිධාරීන් ලෙස 8934 ක් ද, බාහිර උපාධිධාරීන් 5602 ක් හ විවෘත විශ්ව විද්‍යාලය හරහා 171 ක් ලෙස කලා උපාධිධාරීන් 14,636 දෙනෙකු ට සහතික දී සමාජගත කර ඇත. උපාධියක වටිනා කම මැනෙන්නේ මූලිකවම ගුරුවරුන්ගේ ප්‍රමිතිය අනුවය. මුළු විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතියේම ආචාර්ය වරුන්ගෙන් 60% කට ආචාර්ය උපාධි නැත. ඉතිරි අයගේ ශාස්ත්‍රපති සුදුසු කම් පිළිබඳව ද ප්‍රශ්න ඇත. මෙවැනි අප ඉදිරියේ ඇති මූලික තොරතුරු අනුව අපට ඇත්තටම අවශ්‍ය වනුයේ මේ විශ්ව විද්‍යාල වලට තව තවත් උපාධි දීමට ඉඩ සැලසීම නොව වහාම දැනට විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතියේ සේවය කරන ගුරුවරුන්ගේ ප්‍රමිතිය පිළිබඳව විමර්ශනයක් කර ඔවුනගේ දැනුම් තත්ත්වය දියුණු කිරීමට පියවර ගැනීමයි.
උපාධියක ප්‍රමිතියේ බලපෑම පෘථුල ය
2003 දී පුංචි දරුවන් ලෙස 350,000 කට කිට්ටු ගණනක් පාසල් වල පලමුවන වසරට ඇතුල් වූ යේ යයි සඳහන් වේ. මේඅය 2016 මුල වන විට අවූරුදු 18 ක තරුණ තරුණියන් ලෙසසමාජ ගත වී ඇත.. විශ්ව විද්‍යාලයට මින් වරින් වර ඇතුළු කර ගන්නා වූ 20,000 ක් පමණ වූ කණ්ඩායම 350,000 ක්සමග සසදන විට සොච්චමකි.ඇත්තටම රටේආර්ථිකය දුවන්නේ විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතියෙන් බිහිවන අය නිසා නොව ඉන් පිටතින් සිටින අය නිසයි. (ඒ ගැන වෙනම ලිපියකින් විස්තර කරමු). නමුත් රාජ්‍ය විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතිය අප විසින් දියුණු කරගෙන ඉදිරියට ගෙන යා යුත්තේ පළමුවන ශ්‍රේණියේ සිට13 වන ශ්‍රේණිය දක්වා පන්ති වල ඉගෙන ගන්නා පාසල් දරුවන් මිලියන හතරකගේ හා එම දෙමාපියන්ගේ හේතුක හෝ අහේතුක බලාපොරොත්තු කැටි කර ගත් උසස් අධ්‍යාපන ආයතනයන් වන්නේ රාජ්‍ය විශ්ව විද්‍යාලයන් වීම නිසාය. මේවායින් පිට වෙන උපාධි ධාරීන් වැඩි හරියක් ද නැවත ගුරැ සේවයට බැදෙති. රාජ්‍ය විශ්ව විද්‍යාල වලට ඉගැන්වීමට ද තෝරා ගන්නේ මේ උපාධිධාරීන්මය. පාසල් විෂය මාලාව තීරණය කරන කමිටු හොබවන්නේත් මේ විශ්ව විද්‍යාල ආචාර්ය වරුන්ම ය. කෙටියෙන්කියුවොත් පාසල් වල ඉගෙන ගන්නා මිලියන 4 ක දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනයේ ප්‍රමිතියට විශ්ව විද්‍යාල අධ්‍යාපනයේ ප්‍රමිතිය කෙලින්ම බල පායි.
වෙනස අහසට පොලව මෙනි
අනුරුද්ධ ප්‍රදීප් කර්ණසූරිය ලිපියේ මූලික තර්කය වනුයේ ලෙස “ බටහිර රටවල මෙන්ම අපේ රටේද විශ්ව විද්‍යාල රාජ්‍ය නැතිනම් නම් සමාජීයය අයිතිය යටතේ පැවතිය යුතු බවයි.”සමාජීයිය අයිතිය පිලිබඳ තර්කය කෙසේ වෙතත් බටහිර රටවල විශ්ව විද්‍යාල වැඩි හරියක් රාජ්‍ය අයිතිය ඇති ඒවා බව කීම සාධාරණය. ඇත්තෙන්ම කැනඩාවේ විශ්ව විද්‍යාල සියල්ලම පාහේ රාජ්‍ය අනුබද්ධ ආයතන වේ. එංගලන්තයේ ද එසේමය. ඇමෙරිකාවේ ද පුද්ගලික විශ්වවිද්‍යාලවලට යන සඳහා සිසුන් විසින් ගාස්තු ගෙවන්නේත් මද්ධයම රජය විසින් සිසුනට ලබා දෙන ණය පහසුකම් යොදා ගෙන නිසා ඇමෙරිකාවේ ත් උසස් අධ්‍යාපනයත් බොහෝ දුරට රාජ්‍ය අනුබද්ධ යැයි කිව හැක.
නමුත් සමානකම් නවතින්නේ එතැනය. අපේ රට හා ඒ රටවල අතර විශාලතම වෙනසඒවායේ විශ්ව විද්‍යාල වල ප්‍රමිතිය පවත්වා ගැනීම සඳහා ඇති පෘථුල ක්‍රියාදාමයන් නිසාය. අධ්‍යාපනයක ප්‍රමිතිය මැනීම කම්හලකින් නිපදවෙන නිශ්චිත අයිතමයක උස පළල හා පෙනුම ආදියලෙස මැනිය නොහැක. ඒ සඳහා තත්ත්ව තහවුරුකරණය, ආයතනකාර්ය සාධන වාර්තා, ලීග් ටේබල් හා පාරදෘශ්‍ය බව ලෙස ක්‍රම වේදයන් සංයුක්තයක් යොදා ගතයුතුව ඇත.
තත්ත්ව තහවුරුකරණය
තත්ත්ව තහවුරුකරණය යනු උපාධියක් ලබා දීමට අවශ්‍ය සම්පත්හා යෝග්‍ය ඉගෙනුම්-ඉගැන්වීම් ක්‍රමවේදයන් ඇති දැයි පරීක්ෂා කිරීමය. මෙය ඕනෑම ආයතනයක් තුල තිබිය යුතු මූලික ක්‍රියාවලියකි. නමුත් ලංකාවේ විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතියේ ප්‍රශ්නය පුංචි ලිඳේ ප්‍රප්‍රශ්නයයි. තත්ත්ව තහවුරු නිර්ණායකයන් හදන්නේන්ත් ඒවා හරියට ක්‍රියාත්මක වන්නේද යන්නත් පරීක්ෂා කරන්නේත් එක විෂයකට එක සුළු කණ්ඩායමක් බැගිනි. යම් කෙනෙකුට අවුරුද අටක් සහකාර කථිකාචාර්ය වරයකු ලෙස සේවය කල හැකි යන නිර්ණායකයක් තත්ව තහවුරුකරන ක්‍රියාවලියට එක් කිරීම තුලින්ම රාජ්‍ය විශ්ව විද්‍යාල වල තත්ත්ව තහවුරුකරණයේ ප්‍රශ්නකාරී බව තහ වුරු කරයි. විශ්ව විද්‍යාල වල සේවයට පශ්චාත් උපාධි ධාරීන් බඳවා ගැනීමට යම් යම් දෙපාර්මේන්තු වලට කල නොහැකි නම් කල යුත්තේ ගෞරවාන්විතව රජයට ඒ බව දන්වා සිටිමින් එම පාඨ මාලාවන් වසා දැමීම මිස නුසුදුස්සන් බඳවා ගැනීම නොවේ.
කාර්ය සාධන වාර්තා
තත්ත්ව තහවුරුකරණය තුලින් අප සොයා බලන්නේ යම් නිෂ්පාදනයක ප්‍රමිතිය තබා ගැනීමට අවශ්‍ය ක්‍රියාවලියන් සිදු වන්නේද යන්න නමුත් එම ක්‍රියාවලියය අකුරට ක්‍රියාත්මක කර පමණින් උපාධියේ ගුණාත්මක බව සහතික කල නොහැක.වෙනස් වෙනස් විශ්ව විද්‍යාල වලින් සහතික ලබා එලියට එන උපාධිධාරීන්ට ඇත්තටම ඔවුන් විසින් එම වැය කෙරෙන කාලය හා ධනය තුලින් ඔවුනට එකතු වූ අගය කුමක්ද යන ප්‍රශ්නය ලෝකය පුරාම දැන් ඇසෙන්නකි. උපාධිධාරීන්ගේ රැකියා ලෝකයට පිවිසිමී සාර්ථකත්වය මෙන්ම වෙනස් වෙනස් විශ්ව විද්‍යාල වලින් පිටවන උපාධි ධාරීන් යම් පොදු විභාගයකින් සාමාර්ථයක් ලැබිය යුතුයි අනිවාර්ය කෙරෙන තරමට විශ්ව විද්‍යාල වලින් ලබා දෙන උපාධි පිළිබඳව විශ්වාසය බිඳ වැටී ඇත. කාර්ය සාධන වාර්තා යනු ඊට යම් ප්‍රතිචාරයකි.
කාරය සාධන වාර්තා වලට උපාධියක් ලබා ගැනීමට යන කාලය, එහිදී හැලෙන උපාධි අපේක්ෂයින් ගණන, රැකියා ලාභී උපාධිධාරීන් ප්‍රතිශතය ගණන, ඒඅය උපයන මුදල හා මුදලින් මැනිය නොහැකි නමුත් වෙනත් සාර්ථකත්වය පෙන්වන විස්තර මේ වාර්තා වලට අයත් වේ.
ලීග් ටේබල් හෝ ශ්‍රේණි ගත කිරීම්
කාර්ය සාධන වාර්තා යනු විශ්ව විද්‍යාල මගින් අභ්‍යන්තරව සකසා ඉදිරපත් කරන වාර්තායි. ඊට අමතරව සෑම දියුණු රටකම වාගේ රටේ ප්‍රධාන පුවත් පත් හෝ වෙනත් ස්වායත්ත ආයතන මගින් උසස් අධ්‍යාපන ආයතන වල ශ්‍රේණි ගතකිරීමක් වාර්ෂිකව සිදු කරයි. එංගලන්තයේ Guardian පුවත් පත ඒ සඳහා යොදා ගන්නේ අපගේ යූජීසීය ට සමාන්තර ආයතනයක් වූ HEFCE ආයතනය මගීන්ලබා දෙන ආචාර්ය වරුන්ගේ සුදුසකම්, ඉගෙනුම්-ඉගැන්වීම් ක්‍රියාවලිය හා උපාධියෙන් පසු සිසුන්ගේ ප්‍රගතිය සොයා බලන සමීක්ෂණවල ප්‍රතිඵල යි. සාමාන්‍යයෙන් උපාධි අපේක්ෂයින් අවසන් වසරේ අග භාගය වන විට රැකියාවක් ලබා ගැනීමේ කටයුතු වල යෙදෙති. එම නිසා උපාධියකට පසු එළඹෙන උපාධි ප්‍රධානෝත්සවය වන විට උපාධිධාරීන්ගේ රැකියා තත්වය පිළබඳව යම් අවබෝධයක් ලබා ගත හැක.
පසු ගිය 2012 දී පළමුවරට උසස් අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය මගින් උපාධිලාභීන්ගේ සමීක්ෂණයක් කර තිබිණි.මෙහිදී ඉතා නිර්මාණශීලී ලෙස උපාධි ලෝගුව ලබා ගැනීමට පෙර සමීක්ෂණය පිරවීම අනිවාර්ය කර තිබුණි. 2012උපාධි ලාබීන් 16,967 කින් 15,489 ක් ම ප්‍රතිචාර දී තිබූ එම සම්ක්ෂණයට අනුව ඒ අයගෙන් 33%ක් කලා උපාධිධාරීන් වූ අතර ඔවුන්ගෙන් 46% රැකියාවක් නොමැති අය වූ අතර 20% ක් ඌන මට්ටමේ රැකියා ඇති (underemployed) විය.
ලංකාවේ මෙවැනි ලෙග් ටේබල් ක්‍රමයක් ස්ථාපිත කිරීමට නම් මෙවැනි සමීක්ෂණ අධ්‍යාපන බලධාරීන් විසින් ක්‍රමානුකූලව වසරක් පාසා කල යුතුව ඇත. මා දන්නා තරමට උපාධි ලාභීන්ගේ සමීක්ෂණය දැනට සිදු නොකෙරේ.
පාරදෘශ්‍ය භාවය
අවාසනාවකට ශ්‍රී ලංකාව වැනි රටක උසස් අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශය හෝ යූජීසීය මගින් තිරසර සමීක්ෂණ ක්‍රියාවලියක් පවත්වා ගෙන යෑම බලාපොරොත්තු විය හැකි දෙයක් නොවේ. නමුත් නූතන ඩිජිටල් තාක්ෂණික භාවිතා කරගෙන තම තමන්ගේ ආයතන වල තොරතුරැ වෙබ් අඩවියක ප්‍රදර්ශනයේ කල යුතු යන රීතිය ඇත්තටම වඩා ලෙහෙසියෙන් කල හැක්කක් යයි මම සිතමි.
පාරදෘශ්‍ය භාවය යනු ඕනෑම රාජ්‍ය ආයතනයක හෝ ආයතන පද්ධතියක ප්‍රමිති ආරක්ෂා කිරීමේ හොදම ක්‍රම වේදය යයි පැවසීම අතිශයෝක්තියක් නොවේ.රාජ්‍ය විශ්ව විද්‍යාල පද්ධතියේ අය පුද්ගලික විශ්ව විද්‍යාල හොර උපාධි කඩ ලෙස හැදින්වුවත්, එම රාජ්‍යවිශ්ව විද්‍යාල පද්ධතියේ තනතුරු ප්‍රධානය කිරීම, එම තනතුරැ ප්‍රධානය සඳහා අනුගමනය ක්‍රම වේද හා සිසුන් තක්සේරු කර උපාධි ප්‍රධානය කිරීම යන ක්‍රියාවලියන්ගේ සුජාත බව හා පාරදෘශ්‍ය බව පිළිබඳව අපට සැහීමකට පත් විය නොහැක. සරල වශයෙන් එක එක විශ්ව විද්‍යාලය මගින් ප්‍රධානය කරන පශ්චාත් උපාධි සඳහා පිළිගන්නා ලද නිබන්ධන වල ලැයිස්තුවක් හා එම නිබන්ධන වල ඩිජිටල් පිටපතක් අනිවාර්යෙන් පුස්තකාල සේවා මණ්ඩලයේ වෙබ් අඩවියට ලබා දීම තුලින් යම් තරමක විශ්වාසයක ඇති කල හැක. දියුණු රටවල කෙරෙනවා මෙන් එම මණ්ඩලයටනිසි ආකාරයෙන් සැකසුණු ඩිජිටල් පිටපතක් ලැබුණු බවටත් සහතියක් නිකුත් කරන තෙක් උපාධි සහතිකය නිකුත් නොකළ යුතුය.
උදාහරණයක් ලෙස කැනඩාවේ විශ්ව විද්‍යාලයකින් ලබා ගත් මගේ ආචර්ය උපාධිය පිළබඳ විස්තර Theses Canada Portal වෙබ් අඩවියට ගොස් ‘Gamage’ පදය යොදා සොයා බලන්න.අද හෙට සොයා බලන්නේනම් අකාරාදී පිලිවෙලට අටවෙනි තැන ප්‍රතිඵලය ලෙස මගේ නිබන්ධනයපිලිබඳ තොරතුරු ඔබට ලබා ගත හැක. එම වකවානුවේ ඩිජිටල් තාක්ෂනය මෙතරම් දියුණු තත්වයක් නොපැවතුනු නිසා නිබන්ධනයේ ඩිජිටල්පිටපතක් ඔබට ලබා ගැනීමට නොහැකි වුනත් 2010 හෝ ඊට පසුව එලි දැක වුනු සියලු නිබන්ධන අනිවාර්යෙන්ම ඩිජිටල් කරණය කර වෙබ් අඩවියේ සපයා ඇති නිසා අවශ්‍ය නම් නිබන්ධයක පීඩීඑෆ් පිටපතක් ඕනෑම කෙනෙකුට වෙබ් අඩවියෙන් බා ගත හැක.
අපේ විශ්ව විද්‍යාල වල මෙසේ නිබන්ධන ප්‍රසිද්ධ කිරීමේ ප්‍රතිපත්තියක් නැත. පුස්තකාලයට භාර දීම ශිෂ්‍යාගේ අභිමතය අනුව සිද්ධ වන බවක් පෙනේ.උදාහරණ ලෙස 2013අනුරුද්ධ ප්‍රදීප් මහතාගේ තනතුර ස්ථීර කිරීම පිළිබඳ සාක්ෂියක් ලෙස මාධ්‍ය තුල ප්‍රසිද්ධි කරන ලදුව ඔහු විසින් ශාස්ත්‍රපති උපාධිය සඳහා ඉදිරිපත් කළ නිබන්ධනය මට ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර පුස්තකාල නිබන්ධන නාමාවලියෙන් සොයා ගැනීමට නොහැකි විය.
Sujata 